Kurier Szafarski

CzyÂż to nie piĂŞkne?
http://republika.pl/j_uhma/lipska.html#12
CzyÂż ta krĂłtka forma (synonim treÂściwa) wiersza
nie ma w sobie coÂś biblijnego?
(Tak, jak prehistoria biblijna obejmuje ten niezwykle dÂługi okres dziejĂłw bardzo skrĂłtowo, mieszczÂąc caÂłe geologiczne epoki w krĂłtkich opowiadaniach.)
Czy¿ nie ma w sobie coœ z tekstów mówi¹cych w zwiêz³y sposób o wszystkim, co dotyczy cz³owieka, w których boskoœÌ przemawia do ludzi ¿yj¹cych?

Marku, najwa¿niejsze sprawy czêsto najlepiej przekazuje siê prostymi s³owami. Tak zapisana jest du¿a czêœÌ ludzkiej m¹droœci.:)

A to jeden z moich ulubionych:
w piĂŞknej recytacji:
https://www.youtube.com/watch?v=Uh9nKcLqO6c

Mi³oœÌ stroskana

KtĂłra godzina? KtĂłra w niebie zorza?
Nie czas na skargi! ÂŚwiat wÂłaÂśnie jest taki!...
DawnoÂś to w zboÂżu rwaÂł chabry i maki?
Pokochaj zboÂże! Nic nie ma oprĂłcz zboÂża

CzemuÂż tak patrzysz w otchÂłanie bezczasu -
I mĂłwisz: "JakÂże pokocham tĂŞ zmorĂŞ?" -
DawnoÂż to w lesie caÂłowaÂł drzew korĂŞ?
WiĂŞc las pokochaj! Nic nie ma prĂłcz lasu!

"PrzyszedÂłem na Âświat, poprzedzon ÂżaÂłobÂą,
I byle jakÂą odejdĂŞ stÂąd bramÂą".
A có¿ zabierzesz na drogê ze sob¹,
JeÂśli - nie wszystko, jeÂśli nie to samo?

Niech dusza twoja, miÂłoÂściÂą wielmoÂżna,
Takim siĂŞ Âżalem po nocach nie trudzi,
ÂŻe prĂłcz tych roÂślin i zwierzÂąt, i ludzi -
Nic na tym Âświecie pokochaĂŚ nie moÂżna!

I moich..

http://www.youtube.com/watch?v=UlWbugBufGU&feature=related

Tereska jest niesamowita - nawet wiersze o kotach.. :D

JeÂśli wiersze, to Emily Dickinson.

http://www.poema.art.pl/site/sub_32_dickinson_emily.html

ZmarÂłam szukajÂąc PiĂŞkna - ale
Gdy siĂŞ moÂściÂłam w mrokach Grobu -
KogoÂś, kto zmarÂł szukajÂąc Prawdy,
ZÂłoÂżono w Pomieszczeniu obok -

ZapytaÂł - co mnie uÂśmierciÂło -
OdpowiedziaÂłam - "PiĂŞkno" -
"Mnie - Prawda - one sÂą Tym Samym -
Jesteœmy Rodzeùstwem" - szepn¹³ -

I tak gwarzyliÂśmy - przez Noc -
Przez ÂŚcianĂŞ gliny - blisko -
A¿ Mech dosiêgn¹³ naszych ust -
I zarĂłsÂł - nasze nazwiska -

TeÂż lubiĂŞ Emily Dickinson, ale mam zawsze wÂątpliwoÂści czytajÂąc poezjĂŞ w
przekÂładach, moim skromnym zdaniem poezji przeÂłoÂżyĂŚ siĂŞ nie da.
Jak przeÂłoÂżyĂŚ melodiĂŞ takiej strofy:

K³êbami dymu niechaj siê otoczê,
Niech o m³odoœci pomarzê pó³senny.
CzujĂŞ, jak pachnÂą kochanki warkocze,
WidzĂŞ jak ma w oczach blask promienny;
CzujĂŞ znĂłw smutki tĂŞskne i prorocze,
Wtóruje mi znów szumi¹c liœÌ jesienny.
Na pró¿no serce truciznami poim!
Kochanko pierwszych dni!-ZnĂłw jestem twoim.

To przecieÂż muzyka, jak przeÂłoÂżyĂŚ muzykĂŞ?
Ale to tylko dygresja :)

Dlatego¿ w³aœnie preferujê poezjê w postaci dwujêzycznej, na szczêœcie trochê tego typu pozycji na rynku, miêdzy innymi Emily Dickinson. Upolowa³am jeszcze dwujêzycznego Keatsa, wspó³czesnych poetów hiszpaùskich i Lorkê. No i Joyce'a.

Traduttore, Traditore  ;D

A ten Keats to w przekÂładzie BaraĂączaka?? To chĂŞtnie poÂżyczĂŞ.Ja mam dwujĂŞzycznÂą CwietajewÂą , Mandelsztama i
Lovella. Rilkego zabraÂł mi pan Juliusz ;D

Jak Juliusz przyjdzie do mnie, wszystkie dwujĂŞzyczne schowam do tapczanu, a na tapczan psa sÂąsiadĂłw  ;D A Keatsa pakujĂŞ do torebki, jasne Âże w tÂłumaczeniu B.

No, no  ;D Ja tam produkujĂŞ tÂłumaczenia doskonaÂłe: i piĂŞkne i wierne :D ;)
No dobrze, dziewczyny, ja mogĂŞ siĂŞ zgodziĂŚ, Âże w niektĂłrych  wierszach forma i treœÌ stanowiÂą tak nierozerwalne po³¹czenie, Âże oddanie tego mistrzostwa w przekÂładzie graniczy z niemoÂżliwoÂściÂą. ZresztÂą niektĂłrzy ekstremiÂści wypowiadajÂący siĂŞ na temat przekÂładu wrĂŞcz twierdzÂą, Âże niczego nie da siĂŞ przetÂłumaczyĂŚ, czemu jednak przeczÂą fakty w postaci ogromu tekstĂłw przetÂłumaczonych od poczÂątku cywilizacji :) WychodzÂąc z takiego zaÂłoÂżenia moÂżna filozoficznie stwierdziĂŚ, Âże w ogĂłle nie sposĂłb osiÂągn¹Ì stuprocentowej komunikacji pomiĂŞdzy ludÂźmi:) Nawet we wÂłasnym jĂŞzyku, nawet miĂŞdzy bliskimi osobami. Nigdy nie zrozumiemy siĂŞ w peÂłni, nigdy nie odczytamy wszystkich swoich uczuĂŚ i myÂśli, zawsze do pewnego stopnia pozostaniemy dla siebie tajemnicÂą. A jednak jak najbardziej naleÂży i warto prĂłbowaĂŚ, i niewiele jest piĂŞkniejszych przygĂłd niÂż wzajemne poznawanie ludzkich umys³ów niczym nieznanych, fantastycznych lÂądĂłw :)) I prĂłby przekazania innym najpiĂŞkniejszych uniesieĂą duszy powstaÂłych w danym jĂŞzyku sÂą niezwykle szlachetnym przedsiĂŞwziĂŞciem:)

Z pewnoÂściÂą najlepiej, jeÂśli wiersze przekÂłada poeta. Nawet jeÂśli nie dostaniemy "tego samego" wiersza, w najgorszym wypadku dostaniemy inny, lecz rĂłwnieÂż dobry wiersz :) W najlepszym - jednak uda siĂŞ zÂłapaĂŚ w siatkĂŞ s³ów to, o co chodziÂło, to najwaÂżniejsze, nienazwane:) Zawsze coÂś w tÂłumaczeniu zostanie utracone. Czasem coÂś z treÂści, czasem z budowy. WaÂżne jest, ile siĂŞ ocali. Generalnie w tÂłumaczeniu d¹¿y siĂŞ do tego, aby uÂżywajÂąc wÂłasnego jĂŞzyka sprawiĂŚ, aby czytelnik zobaczyÂł oczyma duszy takie same obrazy, doznaÂł takich samych wraÂżeĂą, odczuĂŚ, wzruszeĂą, jakich doÂświadczaÂła osoba czytajÂąca tekst oryginaÂłu. Mottem tÂłumacza jest dziÂś zwrot ÂŚw. Hieronima, patrona tÂłumaczy;) "non verbum e verbo sed sensum  exprimere de sensu" (ktĂłry to zresztÂą ÂściÂągn¹³ od Cycerona:)))

Czyli tu w zasadzie, Beatko, moÂże byĂŚ jednak w pewnym sensie mowa o "przetÂłumaczeniu muzyki":) Wtedy to moÂżna by przyrĂłwnaĂŚ do transponowania melodii z jednego zapisu nutowego na jakiÂś zupeÂłnie inny;) Bo przecieÂż w muzyce, choĂŚ jest nutami pisana, nie chodzi o nuty :)) JeÂśli melodia wywoÂła  u sÂłuchacza takie same wzruszenie i przywoÂła mu na myÂśl takie same nawet jeÂśli nie bĂŞdzie do melodia zgadzajÂąca siĂŞ co do jednej nuty, moÂżna bĂŞdzie przyj¹Ì, Âże to przeksztaÂłcenie coÂś nam jednak daÂło:)

Moim zdaniem, BaraĂączak daje sobie radĂŞ ;) Tak samo, jak Boy-ÂŻeleĂąski, czy Tuwim.

Co do wersji dwujêzycznych: ok. to jest jakieœ rozwi¹zanie, ale tez po³owiczne:) Bo jeœli znamy jêzyk orygina³u, to w ogóle lepiej jest czytaÌ w oryginale. Tylko ¿eby prawdziwie poczuÌ ducha poezji, trzeba znaÌ ten jêzyk naprawdê dobrze. A jeœli jêzyka nie znamy, spojrzenie na oryginalny tekst nic nam nie da. Gdybyœmy siê jednak poddali i ulegli zasadzie "wszystko albo nic", ile skarbów pozosta³oby dla nas straconych! Owszem, mo¿emy mieÌ nadziejê na poznanie dorobku twórców mo¿e w kilku g³ównych jêzykach. Lecz wiêkszoœÌ z nas nigdy nie odkry³aby na przyk³ad Ryokana:)

http://www.zb.eco.pl/zb/32/ryokan.htm



 

No w³aœnie, jeœli zna siê zasady wymowy jêzyka, to nawet nie znaj¹c go mo¿na wy³apaÌ jego melodiê, harmoniê, rytm. Mo¿na siê te¿ takiego wiersza w innym jêzyku nauczyÌ na pamiêÌ. Takie dwujêzyczne wydania to dobry sposób na naukê tego oryginalnego jêzyka. A Finnegans Wake jeszcze jakoœ nikt nie udŸwign¹³.
Chyba powinny byĂŚ jakieÂś szczegó³owe wskazĂłwki od autora dla tÂłumaczy  ;D
Ale bardzo lubiĂŞ dodane do tÂłumaczeĂą "tÂłumaczenia siĂŞ tÂłumaczy ze swojego tÂłumaczenia".

TeÂż uwaÂżam, Âże powinny byĂŚ. W jednym z opowiadaĂą Lema wystĂŞpuje robot, ktĂłry
uÂżywa czĂŞsto sÂłowa AWRUK, podobno tylko amerykaĂąski tÂłumacz Lema zrozumiaÂł o co chodzi.

 ;D

 :D DokÂładnie to byÂł okrzyk bojowy SelektrytĂłw z bajki o tym, "Jak Erg Samowzbudnik bladawca pokonaÂł" (czytaj: czÂłowieka;))
Jak pisze Wojciech OrliĂąski, "co znaczy to sÂłowo czytane od tyÂłu, nie trzeba wyjaÂśniaĂŚ Âżadnemu dorosÂłemu Polakowi, u nas rĂłwnieÂż jest to ukochany okrzyk bojowy":)) 
Niezawodny Michael Kandel jako jedyny przetÂłumaczyÂł rzecz czujnie jako "tickuf" :)
Oj, z Lemem generalnie tÂłumacz nie ma lekko:))

A w sumie wystarczyÂło SeksmisjĂŞ obejrzeĂŚ...

«ĔšèÍ v pĂ´liax bĂŹlĂŹĂŹt snĂŹg
a vody už vÏsnoj šumiat,
šumiat i budiat sonnyj brÏg,
šumiat i blϚèut, i g³asiat.

Ôni g³asiat vô vsì kôncy:
"VĂŹsna idĂŤt, vĂŹsna idĂŤt!
My mô³ôdoj vÏsny gôncy,
Ă´na nas vysÂłaÂła vpĂŹrĂŤd!"

VĂŹsna idĂŤt, vĂŹsna idĂŤt
i tixix, tĂŤpÂłyx, majskix dnĂŹj
rumianyj, svĂŹtÂłyj xĂ´rĂ´vod
tĂ´Âłpitsia vĂŹsĂŹÂło za nĂŹj.»

VÏsÏnnyÏ vody - F. I. Tiutèev

Z poczÂątku siĂŞ zszokowaÂłam.....ale doczytaÂłam i zrozumiaÂłam....:)  :-*

...a ja poproszĂŞ o tÂłumaczenie  ;)

Jeszcze w polu biaÂły Âśnieg ...... ;)

WIOSENNE WODY
 
Jeszcze wÂśrĂłd pĂłl bielejÂą Âśniegi,
A wody huczÂą juÂż wiosennie
I mknÂą, i lÂśniÂą, i budzÂą brzegi
W niemocie pogr¹¿one sennej.
 
MknÂą i woÂłajÂą szumne wody:
JuÂż idzie wiosna, idzie wiosna!
JesteÂśmy goĂący wiosny mÂłodej,
Przybycie jej zwiastuje glos nasz.
 
JuÂż idzie wiosna, wiosna blisko!
I ciepÂłe dni majowe rzeszÂą
T³umn¹, weso³¹ i œwietlist¹
W Âślad za niÂą w korowodzie ÂśpieszÂą.

DziĂŞki Beatko za tÂłumaczenie.
TytuÂł wiersza i sam wiersz - na czasie i pod moje marcowo-kwietniowe klimaty, ktĂłre sprawiajÂą, Âże wszystko we mnie czegoÂś czeka, ale tak naprawdĂŞ sam nie wiem czego.

Z wiosennymi wodami trudno mi nie kojarzyÌ i nie wspomnieÌ tu Turgieniewa, którego "Wiosenne wody" czyta³em z wypiekami na twarzy pacholêciem bêd¹c. W noweli autor opowiada³ o pierwszej mi³oœci, uczuciu gwa³townym i nag³ym jak wiosenne wody. Pamiêtam, ¿e g³ówny bohater obdarzy³ bezgranicznym uczuciem kobietê z³¹ i podstêpn¹, i w rezultacie sam skaza³ siê na zatracenie.
Od tego czasu spragnionym bĂŞdÂąc skrupulatnie zwaÂżam, by to nie wiosenne wody gasiÂły moje pragnienie. Gdy chce mi siĂŞ piĂŚ  - siĂŞgam po wodĂŞ mineralnÂą. A czasem i po coca colĂŞ.

Chyba siĂŞgnĂŞ na pó³kĂŞ po tego Turgieniewa. JuÂż siĂŞgnĂŞÂłam. KtoÂś powiedziaÂł, nie ktoÂś ale Bata, Âżeby nie czytaĂŚ rosyjskich powieÂści, bo zabijajÂą radoœÌ Âżycia. No, ale Wiosenne wody to nowelka  ;D I strasznie chce mi siĂŞ jÂą ponownie przeczytaĂŚ.
Ciekawe czy Rosjanie rĂłwnie chĂŞtnie czytajÂą polskich autorĂłw, jak my ichniejszych.

PrzegapiÂłam Âświatowy dzieĂą poezji:)
Przypada on na 21. marca - dzieĂą wiosny, budzenia siĂŞ do Âżycia.
G³ówne uroczystoÂści z tej okazji odbywajÂą siĂŞ we Francji, a szczegĂłlnie w ParyÂżu, gdzie od lat pielĂŞgnowana jest tradycja festiwali poetyckich. DzieĂą Poezji ÂświĂŞtuje siĂŞ takÂże w wielu innych krajach. Ostatnio ÂświĂŞto dotarÂło rĂłwnieÂż do Polski. 

Potrzeba refleksyjnego i wraÂżliwego spojrzenia na Âświat towarzyszy ludziom od poczÂątku dziejĂłw. Poezja powstawaÂła zawsze, w kaÂżdych czasach i w niemal kaÂżdej spoÂłecznoÂści. Od greckich aojdĂłw czasĂłw Homera, rzymskich pisarzy i filozofĂłw, jak Horacy, Owidiusz, Wergiliusz, poprzez skandynawskich skaldĂłw, prowansalskich minstreli, przez wieki aÂż do wspó³czesnych nam mistrzĂłw sÂłowa. Poezja jest pozornie niedostrzegalnÂą, lecz istotnÂą stronÂą naszego Âżycia. Niesie ono chwile, w ktĂłrych wraÂżliwy czÂłowiek musi siĂŞ zderzyĂŚ z rzeczywistoÂściÂą, zachwyciĂŚ, zasmuciĂŚ, lub oburzyĂŚ, a przede wszystkim - zatrzymaĂŚ i zamyÂśliĂŚ nad chwilÂą, ktĂłra zostaÂła zamkniĂŞta w klatce s³ów. KaÂżdy poeta nosi w sobie wizje, obrazy, ktĂłre oprawia w sÂłowa. Tadeusz Ró¿ewicz napisaÂł: „PrawdziwÂą ojczyznÂą poety jest jego jĂŞzyk, bowiem poeta nosi swĂłj Âświat ze sobÂą”.

Poezja jako twór ulotny i ma³o "ekonomiczny" nie ma ³atwego ¿ycia we wspó³czesnym pospiesznym, bardzo konkretnym, czêsto materialistycznie zorientowanym œwiecie. Dobrze, ¿e ma swoje œwiêto:)

"BĂŞdÂą te sÂłowa jak taneczny krok!
BĂŞdÂą - jak zÂłota do Stolicy droga!
- Poezja - to jest to, proszĂŞ panĂłw, skok,
Skok barbarzyĂący, ktĂłry poczuÂł Boga!"

http://jĂŞzyk-polski.pl/wiersze-teksty/30-dwudziestolecie/2064-poezja-tuwim

Tuwim
Poezja

A poetom ÂżyjÂącym i przyszÂłym
zapisujĂŞ mĂłj kaflowy piec,
w nim spalone myÂśli i pomysÂły,
czyli ró¿ne gry niewarte œwiec,

nadto ksiĂŞÂżyc, peÂłny mĂłj kaÂłamarz,
co mi sprzedaÂł go wĂŞdrowny kramarz. :)

Konstanty Ildefons GaÂłczyĂąski
Noctes aninenses

"Czy popió³ tylko zostanie i zamêt,
 Co idzie w przepaœÌ z burzÂą - czy zostanie
 Na dnie popioÂłu gwiaÂździsty dyjament,
 Wiekuistego zwyciĂŞstwa zaranie!"

                              Cyprian Kamil Norwid

WÂłaÂśnie mija nam kolejny ÂŚwiatowy DzieĂą Poezji.

Z tej okazji magazyn do czytania "Ksi¹¿ki" poleca wys³uchanie niezwyk³ego nagrania -
wiersza, ktĂłry jest takÂże - muzykÂą. PtasiÂą muzykÂą ;)  I z pewnoÂściÂą sprawia przyjemnoœÌ nie tylko dzieciom. :D

Ptasie Radio - Julian Tuwim. Recytuje Irena Kwiatkowska
https://www.youtube.com/watch?v=A9epL5zIVP4

Dobrej nocy wszystkim lubiÂącym wiersze :)

Wariacja czwarta wspó³brzmia³a wraz z
spadajÂącÂą kroplÂą ulewy letniej, gorÂącej,
wilgoci¹ obros³ej, wynios³¹ sw¹ duchot¹,
mgieÂłkÂą odziana w turkus dorodnych liÂści,
ociĂŞÂżaÂłych, zmĂŞczonych, napitych ulewÂą
z wariacji czwartej i promieniem sÂłoĂąca
gdzieniegdzie i TwĂłj uÂśmiech tuÂż po
w perlistych brzmieniach na koniec.



16.02.2017



o wariacjach z sonaty op 109 E-dur L.V. Beethovena