Ta nieoglêdna "pstr¹¿ka"

[muzycznezacisze]

 Pieϝ Franciszka Schuberta "die Forelle", www.youtube.com/watch?v=IsBbNHAHQF4 czyli "PstrÂąg" byÂła na szczycie mojej prywatnej listy przebojĂłw od zawsze, czyli od momentu, kiedy w domu pojawiÂło siĂŞ radio, a miaÂłem wtedy lat 5. Zgodnie z tekstem pieÂśni, ktĂłry stworzyÂł Christian Friedrich Daniel Schubart, ÂżyjÂący w latach 1739 do 1791, jeden ze znaczÂących umys³ów tamtej epoki, pieϝ jest o radosnym, ale nieoglĂŞdnym pstrÂągu, ktĂłry z takÂą euforiÂą pluska siĂŞ w gĂłrskim strumieniu, Âże niechcÂący mÂąci wodĂŞ, co bezwzglĂŞdnemu rybakowi, czyhajÂącemu na brzegu na ten moment, pozwala go zÂłowiĂŚ na przygotowanÂą wczeÂśniej wĂŞdkĂŞ i nastĂŞpnie pozbawiĂŚ Âżycia, bo przecieÂż po to siĂŞ ryby Âłowi. Pieϝ siĂŞ zaczyna radoÂśnie, a koĂączy tragicznie. Ale to nie cala prawda, gdyÂż pieϝ ma trzy zwrotki, a Schubart napisaÂł cztery:

                                                                            Die Forelle

                                                                       In einem Bächlein helle,
                                                                        Da schoß in froher Eil
                                                                        Die launische Forelle
                                                                        VorĂźber wie ein Pfeil.
                                                                       Ich stand an dem Gestade
                                                                         Und sah in süßer Ruh
                                                                      Des muntern Fischleins Bade
                                                                        Im klaren Bächlein zu,
                                                                      Des muntern Fischleins Bade
                                                                         Im klaren Bächlein zu.

                                                                       Ein Fischer mit der Rute
                                                                        Wohl an dem Ufer stand,
                                                                      Und sah's mit kaltem Blute,
                                                                      Wie sich das Fischlein wand.
                                                                       So lang dem Wasser Helle,
                                                                      So dacht ich, nicht gebricht,
                                                                        So fängt er die Forelle
                                                                        Mit seiner Angel nicht,
                                                                        So fängt er die Forelle
                                                                         Mit seiner Angel nicht.

                                                                       Doch endlich ward dem Diebe
                                                                        Die Zeit zu lang. Er macht
                                                                       Das Bächlein tĂźckisch trĂźbe,
                                                                          Und eh ich es gedacht,
                                                                           So zuckte seine Rute,
                                                                 Das Fischlein, das Fischlein  zappelt dran,
                                                                         Ich sah mit regem Blute
                                                                          das arme Fischlein an,
                                                                          Ich sah mit regem Blute
                                                                           das arme Fischlein an.

                                                                        Die ihr am goldenen Quelle
                                                                         Der sicheren Jugend weilt,
                                                                         Denkt doch an die Forelle,
                                                                         Seht ihr Gefahr, so eilt!
                                                                       Meist fehlt ihr nur aus Mangel
                                                                        der Klugheit, Mädchen, seht
                                                                          VerfĂźhrer mit der Angel!
                                                                          Sonst blutet ihr zu spät!
                                                                          VerfĂźhrer mit der Angel!
                                                                          Sonst blutet ihr zu spät!


  WiĂŞc o czym jest ta czwarta zwrotka? O jakiejÂś panience, ktĂłra otoczona zÂłotÂą mÂłodzie¿¹, jak tytuÂłowy pstrÂąg falami strumienia igra z losem, ryzykujÂąc, iÂż w tym Âśrodowisku ktoÂś zÂłowi jÂą na wĂŞdkĂŞ i bĂŞdzie juÂż za póŸno na ratunek. A wiĂŞc jest to moraÂł dotyczÂący mÂłodej dziewczyny, ktĂłra z historii pstrÂąga powinna wyciÂągn¹Ì wÂłaÂściwe wnioski, zanim bĂŞdzie za póŸno. Do takiej wÂłaÂśnie bardzo mÂłodej, nierozwaÂżnej i nie znajÂącej niebezpieczeĂąstw Âżycia dziewczyny jest adresowany caÂły wiersz, a wiĂŞc i caÂła pieϝ? Tu trzeba zwrĂłciĂŚ uwagĂŞ, Âże w jĂŞzyku niemieckim pstrÂąg jest rodzaju ÂżeĂąskiego. Znany polski poeta, satyryk, przeÂśmiewca i znajÂący Âżycie czÂłowiek, Jan Izydor Sztaudynger ze wzglĂŞdu na wiek dzieliÂł Panie na - z gĂłry przepraszam, zanim zacytujĂŞ: sraÂłki, grzaÂłki i ulĂŞgaÂłki. NiewÂątpliwie wiersz Daniela Schubarta, a wiĂŞc i pieϝ Franciszka Schuberta dotyczy panienki z pierwszej grupy wiekowej. WedÂług mnie dla oddania emocjonalnego wymiaru tego wiersza i tej pieÂśni zamiast pstrÂąga powinno siĂŞ uÂżywaĂŚ okreÂślenia "pstr¹¿ka", skoro w moich chÂłopiĂŞcych  czasach co niegrzeczniejsi chÂłopcy takie nadkochliwe  mÂłodociane panienki nazywali "szprotkami", ale jednak "pstr¹¿ka" brzmi nobliwiej. Ale czemu akurat Schubart "czepia siĂŞ" mÂłodych dziewczÂąt, skoro mÂłodzi dojrzewajÂący chÂłopcy teÂż popeÂłniajÂą w sprawach damsko-mĂŞskich roÂżne gÂłupoty, a zresztÂą znacznie starsze "chÂłoptasie" jeszcze wiĂŞksze? Podejrzewam, Âże sÂą to echa wielowiekowych rodzicielskich trosk spowodowane przez idealizm OjcĂłw Katolickiego KoÂścioÂła. Bowiem wbrew obiegowym poglÂądom przez wiele wiekĂłw KoÂśció³ Katolicki byÂł wyjÂątkowo wyrozumiaÂły w sprawach miÂłosnych wyborĂłw nawet bardzo mÂłodego czÂłowieka, bez wzglĂŞdu na jego pÂłeĂŚ. PowoÂłujĂŞ siĂŞ na to, co napisaÂł Giovanni Boccaccio w Dekameronie i wiele wiekĂłw póŸniej Miguel de Cervantes y Saavedra w Don Kichocie. JeÂśli zrzÂądzeniem losu mÂłodzi - On  i Ona spotkali w takich okolicznoÂściach, Âże mogli byĂŚ sam na sam, na przykÂład w jakiejÂś oberÂży, czy innej noclegowni w trakcie - powiedzmy - pielgrzymki do Rzymu, czy innego ÂświĂŞtego miejsca i - wedÂług poetyki Jaremiego Przybory - pojawiÂła siĂŞ "miÂłoÂści pajĂŞczyna, co oplotÂła dr¿¹cy dwukwiat dwojga ciaÂł" i byÂło juÂż dla dwojga caÂłkowicie pewne, Âże stanie siĂŞ to, co staĂŚ siĂŞ musi, to oboje podchodzili do znajdujÂącego siĂŞ w pomieszczeniu krucyfiksu, albo do wiszÂącego na Âścianie ÂświĂŞtego obrazu, by wspĂłlnie poÂłoÂżyĂŚ na krucyfiksie, albo obrazie rĂŞce, a jeÂśli brakowaÂło jednego i drugiego, to ujmowali siĂŞ za rĂŞce i spoglÂądajÂąc w gĂłrĂŞ przysiĂŞgali sobie miÂłoœÌ, wiernoœÌ i uczciwoœÌ ma³¿eĂąskÂą, a po tym juÂż byÂło to, o co siĂŞ upominaÂły mÂłodoœÌ i uczucie. Natomiast z pierwszym brzaskiem szybciutko zrywali siĂŞ z posÂłania i Âśpiesznie pomykali do najbliÂższego koÂścioÂła, aby ksiĂŞdzu zdaĂŚ relacjĂŞ z tego, co siĂŞ wydarzyÂło. KapÂłan zaÂświadczaÂł na piÂśmie, Âże takÂą otrzymaÂł informacjĂŞ i udzielaÂł im szybkiego cichego Âślubu. Natomiast  po powrocie z podroÂży w parafii Jego, albo Jej przedstawiali proboszczowi otrzymane zaÂświadczenia i byÂły one podstawÂą do peÂłnowymiarowego Âślubu i weseliska, ktĂłre siĂŞ rychÂło odbywaÂły. Taki byÂł "miÂłosny raj"  ÂŚredniowiecza, ale ludzka nieuczciwoœÌ, wyrachowanie, podÂłoœÌ i inne grzechy prowadzÂą do wypĂŞdzenia z raju. Coraz czĂŞÂściej wyrachowani mĂŞÂżczyÂźni rozkochiwali w sobie naiwne panienki jedynie po to, aby zawÂładn¹Ì majÂątkami ich rodzicĂłw. Nawet myÂśliciel tej miary, co François Rabelais zÂżymaÂł siĂŞ na naiwnoœÌ OjcĂłw KoÂścioÂła, Âże powodujÂą wiele nieszczêœÌ i rodzinnych rozÂłamĂłw swoim liberalizmem. Wreszcie miarka siĂŞ przebraÂła i nastÂąpiÂło "wypĂŞdzenie z raju". SobĂłr Trydencki, ktĂłry odbywaÂł siĂŞ w latach 1545-1563 "zamkn¹³ brany tego raju". Inna sprawa, Âże dla wielu panienek ten raj byÂł niedostĂŞpny. Idealistyczne zaÂłoÂżenia koÂścioÂła to jedno, a spoÂłeczne i feudalne zasady to drugie i dla wielu naiwnych panienek powodowaÂły one cywilnÂą i emocjonalnÂą ÂśmierĂŚ. W wielu rodzinach jeÂśli istniaÂło niebezpieczeĂąstwo, Âże z powodu naiwnoÂści i kochliwoÂści cĂłrki majÂątkiem zawÂładnie jakiÂś wyrachowany "ziĂŞciulo", przetrwaniajÂąc  "krwawicĂŞ" ojcĂłw, dziadĂłw i pradziadĂłw panienki, to wygodniej i taniej byÂło jÂą "utopiĂŚ" na zawsze w jakimÂś ÂżeĂąskim zakonie. Dopiero nadejÂście luteranizmu czêœÌ takich naiwnych "pstr¹¿ek" odratowaÂło. Niemniej problem ubezwÂłasnowalniania prawowitych dziedziczek duÂżych fortun, bo zakochiwaÂła siĂŞ w nieodpowiednim partnerze istniaÂł jeszcze dÂługo, a i teraz siĂŞ go spotka.  Wiersz Schubarta i pieϝ Schuberta wedÂług mnie w ten sposĂłb teÂż moÂżna odczytywaĂŚ. Ale moÂżna go teÂż odczytywaĂŚ szerzej, jako przestrogĂŞ przed uleganiem cielesnym imperatywom, ktĂłre prowadzÂą do nieszczĂŞÂścia. Jak na ironiĂŞ Franciszek Schubert teÂż stal siĂŞ ofiarÂą takich imperatywĂłw, a faktycznie romantycznie poplÂątanego Âżycia osobistego i  autentycznej biedy, ktĂłra nie pozwoliÂła mu odwaÂżyĂŚ siĂŞ na zaÂłoÂżenie normalnej rodziny.

 OkreÂślam moje tÂłumaczenie poetyckiego tekstu Schubarta jako wolne, gdyÂż samo sÂłowo "forelle" ma dla mnie od zawsze tak wielki muzyczny walor, Âże w tÂłumaczeniu chciaÂłem umieÂściĂŚ wiele polskich s³ów podobnie brzmiÂących. Niemniej sytuacyjnie i emocjonalnie jest ono raczej wierne. Natomiast czwarta zwrotka ma byĂŚ muzycznie taka sama, jak pierwsza, albo druga.

                                                                            PstrÂąg

                                                                    W potoku kropli wiele
                                                                  Hen w krÂąg Âśle sÂłoĂąca skry,
                                                                  WÂśrĂłd nich ma pstrÂąg wesele,
                                                                   W igraszkach ÂłuskÂą lÂśni.
                                                                    Ja stojĂŞ tam na brzegu
                                                                  Wpatrzony w cud tych chwil,
                                                                   Gdy fale w chyÂżym biegu
                                                                    Czarowny szemrzÂą tryl,
                                                                   Gdy fale w chyÂżym biegu
                                                                    Czarowny szemrzÂą tryl.

                                                                    A rybak ze swÂą wĂŞdkÂą
                                                                    Na brzegu ciÂągle tkwi,
                                                                   By zÂłowiĂŚ rybkĂŞ prĂŞdko,
                                                                    Gdy spotka jÂą los zÂły,
                                                                 Lecz gdy wĂłd czystych wiele
                                                                   ÂŚwiatÂłoÂściÂą sÂłoĂąca lÂśni,
                                                                   W nich rybka igra Âśmiele,
                                                                    PomyÂślne sÂą jej  dni,
                                                                  W nich rybka igra Âśmiele,
                                                                    PomyÂślne sÂą jej  dni.

                                                                  Wtem przez ten tan szalony,
                                                                   Jej kres juÂż jest, a ta,
                                                                   Gdy potok wskroÂś zmÂącony
                                                                   I mrok, i strach do dna,
                                                                   Przez strumieĂą zamulony
                                                           NieszczĂŞsna, nieszczĂŞsna w ÂśmierĂŚ juÂż gna.
                                                                   StÂąd smutne pieÂśni tony,
                                                                     Bo za có¿ kara ta?
                                                                   StÂąd smutne pieÂśni tony,
                                                                     Bo za có¿ kara ta?

                                                                   Nim poznasz Âżycia cele,
                                                                   A mÂłodoœÌ szumi w krwi,
                                                                  Ten pstrÂąg nas uczy wiele,
                                                                    Jak chroniĂŚ mÂłode dni.
                                                                  Kawaler, Âśpiew i wino,
                                                                   Przepyszny majÂą smak,
                                                                Lecz ocknij siĂŞ siĂŞ dziewczyno,
                                                                   Gdy ci rozsÂądku brak,
                                                                  Lecz ocknij siĂŞ dziewczyno,
                                                                    Gdy ci rozsÂądku brak.

[TeresaGrob]

Przyznam siĂŞ szczerze, Âże nie znoszĂŞ tego typu oÂświeceniowej moralistycznej literatury jakÂą jest m.in wiersz Schubarta.
OczywiÂście takich wierszy w XVIII wieku byÂła caÂła masa(Âże wspomnĂŞ tu tylko np."Bajki" Krasickiego w Polsce).
To,Âże Schubert w swojej pieÂśni pominÂą ostatniÂą zwrotkĂŞ moÂże ÂświadczyĂŚ o tym,Âże teÂż tego nie lubiÂł , choĂŚ to tylko
moje zdanie. Wymowa tego utworu zostaje wiĂŞc po pierwsze w sferze "natury" gdzie wystĂŞpuje po prostu smutna
koniecznoœÌ, ¿e gatunki silniejsze po¿eraj¹ te s³absze.
Ale poniewaÂż muzyka skomponowana przez Schuberta jest wesoÂła i pogodna lekko tylko zmÂącona w koĂącĂłwce
"tragicznym" finaÂłem moÂże wskazywaĂŚ na to co kompozytor wyraÂżaÂł zresztÂą w caÂłej swojej twĂłrczoÂści
"ciesz siĂŞ Âżyciem pĂłki moÂżesz, to nie bĂŞdzie trwaÂło dÂługo".
ÂŚwietne tÂłumaczenie panie Piotrze!!!.

[muzycznezacisze]

Istotnie - Pani Tereso, nigdzie i nigdy nie spotkaÂłem pieÂśni Franciszka Schuberta z tekstem typu:

                                                                                  "Nie rusz Andziu, tego kwiatka,
                                                                                        Ró¿a kole, rzekÂła matka.
                                                                                      Andzia mamy nie sÂłuchaÂła,
                                                                                           UkÂłuÂła siĂŞ i pÂłakaÂła."

czyli tekstĂłw naiwnie Âłopatologicznie umoralniajÂących, wygÂłaszanych czĂŞsto przez osoby, ktĂłre nigdy nie byÂły, albo i nadal nie sÂą wzorem cnĂłt. Jednak w przypadku Schubarta sytuacja moÂże byĂŚ nieco inna, jeÂśli znaÂł przeraÂżajÂące historie dotyczÂące wielu niemieckich dziewczÂąt, ktĂłre samym swoim istnieniem, a tym bardziej choĂŚby odrobinÂą nieroztropnoÂści zagraÂżaÂły materialnej pomyÂślnoÂści rodĂłw, do ktĂłrych naleÂżaÂły. Niech o tym zaÂświadczy internetowa strona wywoÂływana tym poniÂższym linkiem:
http://adamczewski.blog.polityka.pl/2006/11/10/do-czego-sluzy-stol/
  W Wiedniu mogli o czyÂś takim nie wiedzieĂŚ, albo juÂż o tym zapomniano. ZresztÂą to i tak bez znaczenia, bo waÂżne byÂło, Âżeby choĂŚ trochĂŞ swoich utworĂłw sprzedaĂŚ, a takie moralizowanie mogÂło zraÂżaĂŚ potencjalnych nabywcĂłw. My, czyli realizatorzy projektu majÂącego udostĂŞpniĂŚ rĂłwnieÂż w celach edukacyjnych  pieÂśni Schuberta w jĂŞzyku polskim d¹¿ymy do tego, aby przedstawiĂŚ ca³¹ otoczkĂŞ kulturowÂą i spoÂłecznÂą tych pieÂśni oraz tekstĂłw do nich, i stÂąd teÂż to tÂłumaczenie czterech zwrotek do "PstrÂąga" oraz rozwaÂżania na ten temat.

[TeresaGrob]

Absolutnie nie byÂł moim zamiarem lekcewaÂżenie tych obyczajowych i spoÂłecznych smutnych faktĂłw z
dziejĂłw ludzkoÂści.

[muzycznezacisze]

O jakimkolwiek lekcewaÂżeniu w ogĂłle nie pomyÂślaÂłem - Pani Tereso, natomiast chcĂŞ napomkn¹Ì jeszcze o naszym dopracowywaniu metody prezentowania naszych dokonaĂą jako produktu artystyczno-edukacyjnego. Chodzi o wykorzystanie efektu synergii dla zwiĂŞkszenia skutecznoÂści dziaÂłania. Istota efektu synergii polega na tym, Âże zespoÂłowe oddziaÂływanie wielu elementĂłw wzajemnie siebie wspierajÂących to znacznie wiĂŞcej, niÂż prosta suma tych elementĂłw dziaÂłajÂących osobno. WiĂŞc jeÂśli na  przykÂład pojawia siĂŞ haczyk w postaci niezastosowanej zwrotki, to jest to korzystny pretekst do przedstawienia w sposĂłb lekki, Âłatwy i przyjemny wartoÂściowych informacji o kulturze, o spoÂłeczeĂąstwie, o obyczajach itp. przez co ³¹czny obraz  jest peÂłniejszy i ciekawszy. Podoba siĂŞ muzyka pieÂśni, moÂżna coÂś napomkn¹Ì o tekÂście do niej. Podoba siĂŞ jedno i drugie, to moÂże siĂŞ teÂż uda przekazaĂŚ coÂś na temat autora tekstu do niej i spoÂłecznego otoczenia, w ktĂłrym ÂżyÂł. No i tak dalej. Inna sprawa, Âże na punkcie  korzystnych skutkĂłw efektu synergii mogĂŞ juÂż mieĂŚ nieco "kota", poniewaÂż dorabiam sobie opracowujÂąc profile spó³ek gieÂłdowych dla pewnego internetowego portalu gieÂłdowego i widzĂŞ, jak korzystnie ten efekt dziaÂła dla rozwoju  wielu owych spó³ek. To poniekÂąd takie skrzywienie zawodowe.

Serdecznie pozdrawiam

[muzycznezacisze]

Postawa: "ciesz siĂŞ Âżyciem pĂłki moÂżesz, to nie bĂŞdzie trwaÂło dÂługo" jeszcze peÂłniej chyba niÂż w "PstrÂągu" jest zademonstrowana w pieÂśni "Motyl".
                                                   www.youtube.com/watch?v=oVFNos40kqs&feature=related

                                                                                                                              Friedrich von Schlegel
                                                                                                                           tÂłumaczenie: Piotr Kulawik

                                                                                                Motyl

                                                                                 I jak mam nie plÂąsaĂŚ,
                                                                                  Gdy trudu nie czujĂŞ,
                                                                                 I zieleĂą wÂśrĂłd sÂłoĂąca
                                                                                  Tak barwnie wibruje.

                                                                               PiĂŞkniejsze bÂłyszczenia
                                                                                 Barwy skrzydeÂł majÂą,
                                                                                TeÂż niÂż kwiaty sÂłodsze
                                                                              Tchnienia w krÂąg rozdajÂą.

                                                                             WÂśrĂłd w kwiatach swawoli
                                                                                     SiĂŞ sycĂŞ do woli,
                                                                             WÂśrĂłd w kwiatach swawoli
                                                                                     SiĂŞ sycĂŞ do woli.

                                                                                W radoÂści siĂŞ nurzam
                                                                             W mych dniach zakochany;
                                                                                Gdzie doliny, wzgĂłrza,
                                                                                 Tam sÂą teÂż me tany.

                                                                              Gdy w pomrukach burzy
                                                                              Chmur blaski siĂŞ mieniÂą,
                                                                               To wieczorem w zÂłocie
                                                                                  Trawy siĂŞ zieleniÂą.
 
                                                                            WÂśrĂłd w kwiatach swawoli
                                                                                      SiĂŞ sycĂŞ do woli,
                                                                            WÂśrĂłd w kwiatach swawoli
                                                                                      SiĂŞ sycĂŞ do woli.

[muzycznezacisze]

A wracajÂąc jeszcze do poruszonego tematu: czy Romeo i Julia to nie sÂą teÂż takie rybki, ktĂłre wir zdarzeĂą i wÂłasnych  wyborĂłw wciÂąga nieuchronnie ku nieszczĂŞÂściu?

www.youtube.com/watch?v=ZB3sd2BAxys

ÂŻadne moralizowanie nie pomoÂże, gdyÂż nikt z zakochanych "o drogĂŞ nie pyta", jak wynika z kolejnej pieÂśni:

www.youtube.com/watch?v=PUtZ0XA-eog&feature=related


                                                                                           Ludwig Heinrich Christoph HĂślty
                                                                                             tÂłumaczenie: Piotr Kulawik

                                                                      Pieϝ miÂłosna

                                                              Gdy w nim dÂźwiĂŞczy ptakĂłw Âśpiew,
                                                                    Czysty anioÂł wstaje
                                                                    I potulne serce me
                                                                   Wiedzie poprzez gaje.

                                                                WÂśrĂłd ³¹k wiĂŞcej ró¿y barw,
                                                                    Z muraw zielonoÂści,
                                                                Gdy w b³êkicie czerwieĂą ró¿
                                                                     SkÂładam mej miÂłoÂści,
                                                                Gdy w b³êkicie czerwieĂą ró¿
                                                                    SkÂładam mej miÂłoÂści.

                                                               Bez niej wszystko martwe jest,
                                                                  WiĂŞdnie kwiat w szaroÂści.
                                                                Brak wieczornych wiosny zĂłrz;
                                                                    Przedsennych radoÂści.

                                                                Drodzy PaĂąstwo! Wiedzcie, Âże
                                                                       O drogĂŞ nie pyta
                                                               Serce, gdy wÂśrĂłd szczĂŞÂścia ³¹k
                                                                    Niczym kwiat rozkwita,
                                                               Serce, gdy wÂśrĂłd szczĂŞÂścia ³¹k
                                                                    Niczym kwiat rozkwita.

[TeresaGrob]

Wspomnia³ pan tutaj "Romeo i Juliê', ale poetom do s³ów których Franciszek komponowa³ te
urocze (maÂło znane) pieÂśni oczywiÂście daleko byÂło do Szekspira.
A jednak czy ten wÂątek nie ukÂłada siĂŞ jak klasyczny utwĂłr teatralny?
Pierwsza naiwna( pstr¹¿ka), amant(motylek) a i tak po wielu perypetiach mi³oœÌ wszystko zwyciê¿a!
No ale to tak jest tylko w teatrze, niestety!

[muzycznezacisze]

No tak to chyba rzeczywiœcie jest i te¿ nie bez powodu Anglicy mawiaj¹, ¿e ka¿da kolejna mi³oœÌ to jest "the triumph of hope over experience" - triumf nadziei nad doœwiadczeniem. Potrzebna te¿ jest pewna doza z³udzeù, bo bez nich nie da siê ¿yÌ, o czym mówi kolejna pieœù:

www.youtube.com/watch?v=LG8jjcvXNjg&feature=related


                                                                                       Ernst Schulze
                                                                            tÂłumaczenie: Piotr Kulawik

                                                                  Na wiosnĂŞ

                                                     SpĂłjrz w piĂŞknej wiosny barwy, gdy
                                                         SiĂŞ z pÂączka rodzi kwiat!   
                                                        Nie wszystkie kwiaty to sÂą te,
                                                          Z radoÂściÂą ktĂłre sobie rwĂŞ
                                                           Z ga³¹zek, idÂąc w Âświat,
                                                          Z ga³¹zek, idÂąc w Âświat!

                                                       GdyÂż wtedy wszystko takie jest,
                                                            Te kwiaty i ten czas,
                                                         ÂŻe sÂłoĂące Âświeci caÂłe dnie,
                                                          A w ÂźrĂłdle teÂż odbija siĂŞ
                                                             B³êkitny nieba blask,
                                                             B³êkitny nieba blask.

                                                      Bo gdy brak zÂłudzeĂą niszczy chĂŞĂŚ,
                                                         SiĂŞ rozkosz zmienia w swar,
                                                       MiÂłoÂści szczĂŞÂście znika w mig,
                                                       Jej obraz tak przesÂłodki znikÂł,
                                                             Jest nienawiÂści Âżar.
                                                              Ach, ten jej Âżar!

                                                       WiĂŞc tylko ptaszkiem byÂłam tam
                                                            Na stoku poÂśrĂłd traw.
                                                           FruwajÂąc wÂśrĂłd ga³¹zek i
                                                       Mym Âśpiewem gÂłoszÂąc sÂłodkie sny
                                                            Przez caÂły lata czas,
                                                            Przez caÂły lata czas.
                                                              Te sÂłodkie sny
                                                            Przez caÂły lata czas.

[muzycznezacisze]

 Z prowadzonych w ramach prezentowanego tematu rozwaÂżaĂą wyÂłania siĂŞ myÂśl, Âże Franciszek Schubert uÂżyczaÂł swojÂą kompozytorskÂą sztukĂŞ bardzo ró¿nym poetom wypowiadajÂących siĂŞ w kwestiach miÂłoÂści; zarĂłwno wielkiej, jak i maÂłej, przelotnej i tej ponadczasowej, tragicznej, ale rĂłwnieÂż radosnej. ByÂł wobec poetĂłw sÂłuÂżebny, a nie narzucajÂący siĂŞ. Muzyka miaÂła sÂłuÂżyĂŚ tylko uwydatnieniu i dopowiedzeniu tego, co poeta chciaÂł wyraziĂŚ.  ByÂł Wielkim WraÂżliwcem, wspó³odczuwajÂącym innych wraÂżliwcĂłw, a wspó³odczuwanie jest istotÂą miÂłoÂści, w przeciwieĂąstwie do demonstracyjnej egzaltacji uwielbianej przez pró¿ne osobowoÂści. KaÂżdego wraÂżliwego potrafiÂł wspó³odczuĂŚ, zarĂłwno smutnego Wilhelma MĂźllera, intelektualnego Johanna Wolfganga von Goethe, dziarskiego Sir Walter Scotta, jak i radosnego Ludwiga Heinricha Christopha HĂśltyego, poety w jego czasach bardzo znaczÂącego i cenionego, miĂŞdzy innymi przez innego poetĂŞ, hrabiego Friedricha Leopolda zu Stolberg-Stolberg, przyjaciela Goethego i autora tekstu do pieÂśni "Auf dem Wasser zu singen". StÂąd teÂż wyrokowanie o twĂłrczoÂści Franciszka Schuberta tylko na podstawie choĂŚby nawet najbardziej znaczÂącego fragmentu jego twĂłrczoÂści moÂże prowadziĂŚ do wielu uproszczonych wnioskĂłw. Na zakoĂączenie zamieszczam tÂłumaczenie tekstu wiersza HĂśltyego, w ktĂłrym Petrarka niesamowicie siĂŞ cieszy, Âże za niedÂługo przeniesie siĂŞ do WiecznoÂści, w ktĂłrej bĂŞdzie wiecznie w szczĂŞÂściu trwaÂł u boku ukochanej Laury.

                                                        www.youtube.com/watch?v=nagDittWBjI&feature=related

                                                                                   Ludwig Heinrich Christoph HĂślty
                                                                                     tÂłumaczenie: Piotr Kulawik

                                                                              BÂłogoœÌ

                                                                      SzczêœÌ jest wiele tam
                                                                       U niebiaĂąskich bram,
                                                                         AnioÂł i jasnoÂści,
                                                                       WÂśrĂłd BoÂżych mÂądroÂści.
                                                                         Obym tam mĂłgÂł byĂŚ,
                                                                      Wiecznie w szczĂŞÂściu ÂżyĂŚ,
                                                                      Wiecznie w szczĂŞÂściu ÂżyĂŚ.

                                                                      ÂŚmiech niebiaĂąskich dusz
                                                                         I radoœÌ wÂśrĂłd ró¿,
                                                                      Harf i psalmĂłw brzmienia,
                                                                         ÂŚpiewy i taĂączenia.
                                                                         Obym tam mĂłgÂł byĂŚ,
                                                                      Wiecznie w szczĂŞÂściu ÂżyĂŚ,
                                                                      Wiecznie w szczĂŞÂściu ÂżyĂŚ.

                                                                         Mili, byĂŚ tu chcĂŞ,
                                                                         Laura uÂśmiech Âśle,
                                                                         Oczu juÂż nie czujĂŞ,
                                                                          Tak jÂą opÂłakujĂŞ.
                                                                      Niech ja w szczĂŞÂściu z niÂą,
                                                                         WiecznoœÌ mamy swÂą,
                                                                         WiecznoœÌ mamy swÂą.