Kompozytorzy drugiej poÂł. XIXw. i poczÂątku XXw.

[Janusz1228]

Choroby psychiczne to nierzadki towarzysz Âżycia artystĂłw. Wystarczy wspomnieĂŚ tak sztandarowe nazwiska jak: Schumann, Van Gogh, NiÂżyĂąski, Richter itd...

W tym smutnym korowodzie pod¹¿a³ i Aleksiej Stanczyùski (urodzony w drugiej po³owie XiX wieku). Przez wiêkszoœc ¿ycia cierpia³ na schizofreniê paranoidaln¹, choc jego prawdziqwe problemy psychiczne zaczê³y siê nawarstwiaÌ wraz z rozpoczêciem doros³ego ¿ycia. Do tego czasu (w latach m³odzieùczych) komponowa³ interesuj¹ce pod wzglêdem rytmicznycmn ale doœÌ typowe, neoromantyczne utwory oparte na konwencjonalnych zasadach, charakterystyczne dla epoki tych czasów.

http://www.youtube.com/watch?v=Q1JxHz_9LBI&feature=player_embedded#at=17

Po pobytach w szpitalach  psychiatrycznych (1907r.) jego styl caÂłkowicie siĂŞ odmieniÂł. Prawdopodobnie pod wpÂływem fascynacji ponownie odkrytÂą dla siebie muzykÂą Bacha zacz¹³ komponowaĂŚ  wzorujac siĂŞ rygorystycznie na jego fugach i kanonach.

http://www.youtube.com/watch?v=GRvlMz6pBXI&feature=player_embedded#at=15

zakoĂączyÂł Âżycie fatalnie, popeÂłniajÂąc samobĂłjstwo (choĂŚ sÂą i inne teorie) w 1914.

[Janusz1228]

Co to sÂą klastry? NajproÂściej tÂłumaczÂąc – akordy, ale bardzo „nieakordowe” i dla nieprzyzwyczajonej osoby diabelsko nieprzyjemne do sÂłuchania, gdyÂż zÂłoÂżone sÂą z dÂźwiĂŞkĂłw poÂłoÂżonych bardzo blisko siebie. Niekiedy klaster rozbrzmiewa spod kilkudziesiĂŞciu klawiszy odgrywanych przez pianistĂŞ caÂłym przedramieniem.

Teraz, gdy juÂż wszystko jasne z kolei wyjaÂśniam, czemu tu o tym piszĂŞ. ByÂł sobie oto kompozytor, ktĂłry je wielbiÂł. NazywaÂł siĂŞ Leo Ornstein i jak maÂło ktĂłry z przedstawicieli homo sapiens ÂżyÂł aÂż w trzech stuleciach! UrodziÂł siĂŞ w XIX w zmarÂł w XXI. (wÂłasciwie trzeba by dla niego stworzyĂŚ odrĂŞbny wÂątek  )
ByÂł Amerykaninem, ale pochodziÂł z rodziny rosyjskich ÂŻydĂłw, tj: zupeÂłnie podobnie, jak pan Jurek Gershwin. I podobnie, jak Jurek byÂł uwaÂżany za jednego z najwaÂżniejszych przedstawicieli w uprawianiu swojej sztuki, tu - w przypadku Leo – futuryzmu.
ByĂŚ moÂże epokowe wydarzenia w Rosji (dojÂście do wÂładzy komunistĂłw) wywarÂło wpÂływ na maestro Ornsteina, bo nagle z obrazoburczego futurysty przemutowaÂł na „grzecznego” klasyka. Fakt ten fatalnie siĂŞ odbiÂł na liczebnoÂści wielbicieli Leo. StopniaÂła, jak majowy Âśnieg. KlasykĂłw byÂło i bywaÂło na pĂŞczki – a futurystĂłw na aptekarskÂą receptĂŞ. MyÂślicie, Âże siĂŞ tym zmartwiÂł? Guzik z pĂŞtelkÂą. RobiÂł to, co lubiÂł i nie dbaÂł o popularnoœÌ. Poza tym pasjami udzielaÂł siĂŞ w dydaktyce. ByÂł profesorem wielu uczelni. UczÂąc mÂłodzieÂż podstaw klasyki - odzyskiwaÂł i gruntowaÂł swojÂą pozycjĂŞ wytrawnego mistrza dystansujÂącego siĂŞ od kuglarskich sztuczek i kaprysĂłw epoki. ZmarÂł w spokoju przeÂżywszy 108 lat.

PosÂłuchajmy Pana Leo w jego „TaĂącu dzikusa”. UtwĂłr pochodzi chyba z I okresu TwĂłrczoÂści, bo Âłatwo w nim dosÂłuchaĂŚ siĂŞ wielu klastrĂłw.

http://www.youtube.com/watch?v=UNsn7NjDPkM&feature=player_embedded

[Janusz1228]

M³ot w historii Rosji odegra³ szczególn¹ rolê. To za jego pomoc¹ wykuwano cepy a radziecki lud kruszy³ murszej¹c¹ historiê caratu. Dlatego m³ot - z dum¹ wywy¿szono w tym kraju do majestatu god³a, by radziecki robotnik wyzwolony od carskiej niedoli zawsze móg³ liczyÌ na jego orê¿ i bezwzglêdn¹ si³ê.
Nie dziwmy siĂŞ, zatem, Âże rola mÂłota siĂŞgajÂąc bruku wdarÂła siĂŞ i na salony. Pisano o nim wiersze i piosenki. Ale nie tylko. NiektĂłrzy radzieccy kompozytorzy zafascynowani historycznÂą misjÂą i konstrukcjÂą mÂłota kreowali godne jego surowoÂści i prostoty fortepianowe dzieÂła.

Prym w tej nowej sztuce dla ludu wiodÂła Galina Ustwolska – radziecka komunistka. NiezwykÂła prostota, surowoœÌ i brutalnoœÌ ÂśrodkĂłw muzycznych wykorzystywanych w jej utworach spowodowaÂła, Âże bez ogrĂłdek nazywano jÂą "pannÂą z mÂłotem". Mam nadzieje, Âże nie tylko takie walory dostrzegaÂł w jej osobie Dymitr Szostakowicz, bo faktem jest, Âże z czasem po³¹czyÂł go z tÂą pannÂą pÂłomienny i gÂłoÂśny romans.
WracajÂąc do Ustwolskiej… ByĂŚ moÂże dla niektĂłrych jej utwory sÂą ciĂŞÂżkie do sÂłuchania, ale dla mnie jest w nich intrygujÂąca poezja prawdy o wielkiej radzieckiej epoce mÂłota i stali. Gdy stal mierzy siĂŞ z si³¹ mÂłota powstajÂą iskry. Wykuwane spod fortepianu – bywaÂło, wznosiÂły poÂżogĂŞ wyzwalajÂąc z ucisku caÂłe narody…

Zapraszam do wysÂłuchania fragmentu sonaty nr 5 Pani Galiny Ustwolskiej (1919 – 2006). Mam nadzieje, ze podobnie jak i mi - i Wam siĂŞ spodoba…

http://www.youtube.com/watch?v=dI1XaKV3O8o&feature=player_embedded

[kozioÂł]

MĂłj boÂże, Januszu co to ma byĂŚ..?? MoÂżna odnieœÌ wraÂżenie jakby Galina graÂła na tzw "pa³ê"  albo przy pomocy Âłokci (w koĂącĂłwce brzmi zupeÂłnie jak Metallica - nie ÂżartujĂŞ) Natomiast TwĂłj opis z tymi iskrami, poÂżogÂą itd..zdecydowanie bardziej mi siĂŞ podoba - mocne, dobre..

P.S. Ajj Januszu, Januszu..bardzo nieÂładnie postÂąpiÂłeÂś z naszÂą TereskÂą w "rozrywkowej", kobieta siĂŞ Âżali, popÂłakuje - z pewnoÂściÂą poczuÂła siĂŞ tym dotkniĂŞta. Tak nie moÂżna, powinieneÂś jÂą zatem natychmiast przeprosiĂŚ.. (przecieÂż doskonale wiesz jak wraÂżliwymi istotami bywajÂą zwykle kobiety)..A ja jestem i chcĂŞ byĂŚ Jej przyjacielem jak najdÂłuÂżej, byĂŚ moÂże na razie jedynie wirtualnym - ale staram sie byĂŚ i jestem nim.. 

[Janusz1228]

Ajj Januszu, Januszu..bardzo nieÂładnie postÂąpiÂłeÂś z naszÂą TereskÂą w "rozrywkowej", kobieta siĂŞ Âżali, popÂłakuje - z pewnoÂściÂą poczuÂła siĂŞ tym dotkniĂŞta. Tak nie moÂżna, powinieneÂś jÂą zatem natychmiast przeprosiĂŚ.. (przecieÂż doskonale wiesz jak wraÂżliwymi istotami bywajÂą zwykle kobiety)..A ja jestem i chcĂŞ byĂŚ Jej przyjacielem jak najdÂłuÂżej, byĂŚ moÂże na razie jedynie wirtualnym - ale staram sie byĂŚ i jestem nim.. 

KozioÂłku, zarĂŞczam Ci, Âże to tereniowe utyskiwanie i Âżalenie siĂŞ na mnie, nieboraka, to taki zwykÂły babski spisek  . Kobitki chcÂą mnie obsztorcowaĂŚ, bo jestem facetem . A cĂłz ja, chudzina, winny, Âże w odruchu serca facebookowej koleÂżance Tereni zaproponowaÂłem psychoanalityka? Jam tak z przyjaÂźni  ... a one mnie z Âłokcia

[Janusz1228]

Tak, kozio³ku, dobrze ¿e napomkno³eœ o ³okciach. Rozpychanie siê ³okciami to brutalna, wspó³czesna moda. W t³umie bez ich pomocy za nic nie przesuniesz siê do przodu. Aby ³okieÌ by³ silny i skutecznie torowa³ drogê - musi wspieraÌ siê na solidnych barach i plecach. St¹d proste wyjaœnienie, dlaczego mieÌ w³aœciwe plecy, to coœ znacznie wiêcej ni¿ najlepiej wyekwipowany plecak. (Ci, którym wpinaj¹ do klap ordery - wiedz¹ dobrze, o czym tu mowa: od zawsze tej¿e wiedzy skarbili).
PrzenoszÂąc moje przemyÂślenia na grunt kunsztu pianisty z ÂłatwoÂściÂą zrozumiemy genezĂŞ sukcesu pana Henry Cowell’a (1897-1965).
By³ zacnym amerykaùskim publicyst¹ i nauczycielem. Zapewne mieni³ siê tak¿e mianem pianisty-kompozytora. Mia³ równie¿ swój impresariat i pasjonowa³a go teoria. Dlatego z pewnoœci¹ wyantycypowa³ i prawid³owo doceni³ si³ê sformu³owanego wy¿ej przeze mnie dogmatu, bo ³okciom przyzna³ najwy¿sz¹ rangê w œrodkach artykulacyjnych pianisty. To w³asnie on pierwszy ³okciom powierzy³ wyciskanie ogromnych akordów, dziêki którym emanowa³a potêga i wielkoœÌ jego pianistycznej sztuki.

http://www.youtube.com/watch?v=FJ1KxMrhIEY&feature=player_embedded#at=40

[Aleksias]

MyÂślĂŞ, Januszu, Âże jemu z pewnoÂściÂą spodobaÂłby siĂŞ ten wynalazek

http://www.youtube.com/watch?v=ifKKlhYF53w

[Janusz1228]

Pewno, Asiu, masz racjĂŞ. MoÂże wiĂŞc szkoda, Âże nie miaÂł szans zostaĂŚ abonentem naszego Forum

[TeresaGrob]

DziĂŞki kozioÂłku za wstwiennictwo, ja  tego mĂŞskiego , bidnego chudzinĂŞ
po prostu usunĂŞÂłam od siebie z fejsa.I tyle.

[Janusz1228]

DziĂŞki kozioÂłku za wstwiennictwo, ja  tego mĂŞskiego , bidnego chudzinĂŞ
po prostu usunĂŞÂłam od siebie z fejsa.I tyle.

hm... nie wiem o co chodzi, ale to prawda, zostaÂłem przez TereniĂŞ z jej FB usuniĂŞty.
CĂłz... Pozostaje zaufaĂŚ nadziei: Donna e mobile, bo zrozumieĂŚ cokolwiek siĂŞ nie da.

polecam takÂże i post:
http://www.chopin.darmowefora.pl/index.php?topic=41.540

[Janusz1228]

Wracam do kompozytorow...

JednÂą z moich ulubionych epok byÂł socrealizm. PiszÂąc to od razu zaznaczam: odcinam siĂŞ od jego wydÂźwiĂŞkĂłw politycznych – bo tu o polityce nie rozmawiamy. Dlatego elementy propagandowe bĂŞdÂące g³ównym wektorem tej epoki wystawiam poza nawias. PozostanĂŞ przy walorach estetycznych.
Lubiê tê epokê, bo z jednej strony poprzez swe realistyczne dzie³a (perfekcyjnie zgodne z potocznym wyobra¿eniem œwiata przez masowego widza) nawi¹zywa³a do klasycyzmu, (dla wielu bêd¹cego najczystszym prawzorem wszelkich sztuk), z drugiej: jej twórczoœÌ zawsze emanowa³a witalnoœci¹, radoœci¹ i si³¹.
TakÂże w odniesieniu do muzyki. Na przyklad Muzyka zawdziĂŞcza socrealizmowi m.in. powstanie i utrwalanie nowego gatunku: pieÂśni masowych - prostych, radosnych (choĂŚ czasami podniosÂłych i butnych), utworĂłw nawiÂązujÂących w warstwie muzycznej do pieÂśni ludowych a w sÂłowach wychwalajÂących przywĂłdcĂłw i osiÂągniĂŞcia socjalistycznego paĂąstwa. Do kompozytorĂłw dzieÂł socrealistycznych naleÂżeli np.: Prokofiew (polecam: KantatĂŞ na 20-lecie PaÂździernika http://www.youtube.com/watch?v=7xMD8Epbhpk ), Isaak Dunajewski (np przeuroczy Marsz entuzjastĂłw do filmu ÂŚwiat siĂŞ Âśmieje, tu wg linka film do obejrzenia w caÂłosci  http://www.youtube.com/watch?v=CVDSvLLl2lc&feature=fvsr ), Wissarion Szebalin (Symfonia Lenin) i wielu, wielu innych.

Do tego grona z pewnoÂściÂą nie zaliczaÂł siĂŞ Samuil Feinberg (1890-1962).
Bardzo niedoceniany kompozytor rosyjski pochodzenia Âżydowskiego. PozostawiÂł po sobie niewiele utworĂłw, byĂŚ moÂże dlatego, Âże przez caÂłe artystyczne Âżycie „pisaÂł prywatnie” z dala od zgieÂłku sal koncertowych i katedr w konserwatoriach. Nie publikowaÂł swoich kompozycji ani nie graÂł publicznie, nie publikowaÂł, bo nie pasowaÂły do narzuconego przez Stalina socrealizmu. KomponowaÂł zatem dla samego siebie - „do szuflady”.

Na szczĂŞÂście zachowaÂło siĂŞ m.in. kilkanaÂście jego sonat. Do wysÂłuchania jednej z nich – gorÂąco zapraszam. Jest w jej klimacie coÂś z estetyki mÂłodego Szymanowskiego, neoromantyczna nostalgia i echa „szopenowskiego Âżalu”

http://www.youtube.com/watch?v=zheDyAzSVM0&feature=player_embedded

[Janusz1228]

Giacinto Scelsi (1905-1988)

Very specific composer I jak to bywa z takimi – z natury buntownik. W czasie rozkitu talentu popadÂł w chorobĂŞ psychicznÂą. Ale wczeÂśniej, buntujÂąc siĂŞ wobec poczynaĂą reÂżimu Mussoliniego uciekÂłd o Szwajacarii. Tu, kojony ciszÂą alpejskich jezior wyzdrowiaÂł, jak twierdziÂł, gÂłownie dziĂŞki obsesyjnemu graniu na fortepianie bez przerwy tego samego dÂźwiĂŞku. Od tamtego czasu staÂł siĂŞ bardzo ekscentrycznÂą postaciÂą, m. in. podpisywaÂł siĂŞ jedynie koÂłem i za Âżadne skarby nie pozwalaÂł siĂŞ fotografowaĂŚ.
Swoja muzyk¹ wyprzedzi³ swoj¹ epokê do tego stopnia, ¿e nawet w XXI w. jego utwory brzmi¹ bardziej wspó³czeœnie, ni¿ dzisiejsze wspó³czesne

http://www.youtube.com/watch?v=tScH89jmcVM&feature=related

[xbw]

WÂłaÂśnie wyczytaÂłam u Strindberga o kompozytorze zwanym "francuskim Straussem" i jego utworze "ZÂłoty deszcz".

Oto ZÂłoty deszcz op. 160, autor Emile Waldteufel (1837-1915):

http://www.youtube.com/watch?v=eZOLazd_2b4

A to Walc ÂłyÂżwiarzy:

http://www.youtube.com/watch?v=K2k4B2VsIGU

[ewa578]

Wczoraj, dane mi byÂło usÂłyszeĂŚ przepiĂŞknÂą SerenadĂŞ Es-dur czeskiego kompozytora Josefa Suka, tworzÂącego na przeÂłomie wiekĂłw. Przecudna muzyka, momentami kojarzÂąca siĂŞ z KarÂłowiczem. PosÂłuchajcie proszĂŞ, bo warto:
http://www.youtube.com/watch?v=cKNW6a0oIiA&feature=related
http://www.youtube.com/watch?v=t2Y6cuKsKIQ&feature=related - có¿ za wiosenna lekkoœÌ, dusza wzlatuje, niesiona ciep³ym zefirkiem!
http://www.youtube.com/watch?v=m2vegA7p_g8&feature=related
http://www.youtube.com/watch?v=f6cmG_fg8c4&feature=related
MiÂłych wraÂżeĂą!

[Janusz1228]

ÂŚliczne te Wasze propozycje, dziewczyny, tylko nie wiedzieĂŚ czemu w Âświecie snobĂłw i koneserĂłw wszystko co sÂłodko brzmi spod piĂŞciolini to takie zniewieÂściaÂłe i niegodne parnasu wielkiej sztuki cukiereczki. A fe! Wy zblazowani oprawcy! Ale jesli ktoÂś dzieĂą w dzieĂą zaÂżera siĂŞ w udÂźcach baranich jakÂże moÂże doceniĂŚ subtelny smaczek wanilii?...
Te utworki sa urocze i dziĂŞki Wam mĂłj mikrocykl mikroesejĂłw o kompozytorach wzbogaciÂł siĂŞ o miÂły dla ucha i serducha przerywnik. DziĂŞki zaĂą!
Wracam jednak do kompozytorĂłw-grubasĂłw.

OtĂłz ceniĂŞ AmerykanĂłw za rĂłwne traktowanie obywateli wobec prawa. Jestem pewien, ze afera Dominique Strauss-Kahn’a w dowolnym europejskim kraju nie miaÂłaby szans rozegraĂŚ siĂŞ w ÂświatÂłach jupiterĂłw. A tam, proszĂŞ bardzo! - WyciÂągniĂŞto faceta z samolotu, skuto w kajdany, i za nic sĂŞdziom byÂła jego pozycja politycznego top-chairman’a. JeÂśli takÂą myÂśl wrzucam do topicu o kompozytorach to byĂŚ moÂże dlatego, ze  wg mojego mniemania Amerykanie bywajÂą do bĂłlu niewzruszeni na pozycje zawodowe, aspiracje i papierki, ponad wszystko ceniÂą jakoœÌ i system wÂłasnych wartoÂści.
Dlatego, gdy z poczÂątkiem XX w Erich Wolfgang Korngold przyjechaÂł do Ameryki jako powaÂżny europejski kompozytor - ich bynajmnie nie interesowaÂło, iÂż jego muzyczne talenta namaszczali tak znakomite tuzy, jak: Gustaw Mahler, Richard Strauss czy Camille'a Saint-Saens, ale to, czy potrafi pisaĂŚ muzykĂŞ do filmĂłw. Sztuka filmowa rozpoczynaÂła wÂłasnie swojÂą wielkÂą prosperitĂŞ i dobrym kompozytorem w oczach AmerykanĂłw mĂłgÂł byĂŚ tylko ten, kto potrafiÂł komponowaĂŚ dla filmu. Szacunek za klasyczne performance niech sobie ma w swojej Europie – tutaj musi prostaĂŚ amerykaĂąskim wymogom i standardom.

No i có¿ byÂło czyniĂŚ maestro Korngoldowi? Warsztat kompozytorski, owszem, miaÂł najczystszej wody, doÂświadczenie w podejmowaniu wyzwaĂą teÂż – wiĂŞc do roboty! Ani siĂŞ obejrzaÂł i kilka konkursĂłw kompozytorskich na muzykĂŞ filmowÂą wygraÂł z kretesem, z dumÂą inkasujÂąc kolejne honoraria. Tak oto z niedoszÂłego, Âświetnie zapowiadajÂącego siĂŞ kompozytora klasycznego – narodziÂł siĂŞ geniusz filmowy, no, w kaÂżdym bÂądÂź razie – zdolniacha, ktĂłry Âświetnie sobie poczyna w Âświecie muzycznego biznesu rodzÂącego siĂŞ amerykaĂąskiego kina.
SwojÂą drogÂą, ciekawe, jak daleko mĂłgÂłby zajœÌ, gdyby nie wyjechaÂł do tej prozaicznej Ameryki, pozostaÂł w Europie i komponowaÂł muzykĂŞ klasycznÂą…
Oto jego prĂłbka moÂżliwoÂści:

http://www.youtube.com/watch?v=gdiLxRCKgiE&feature=player_embedded