Historyczne sensacje i ciekawostki

[Janusz1228]

KzozioÂłku, chapeaux bas! BĂŞdziemy chyba nmusieli zawnioskowaĂŚ do Moniki o przyznanie Ci orderu nadwornego szafarskiego dziejoodkrywcy 

[suÂłek]

Kozio³ku! dziêki za tê ciekaw¹ historiê. Ja mieszkam akurat w regionie, gdzie ¿yje spora spo³ecznoœÌ tatarska. Maj¹ tu swoje meczety, kultywuj¹ swoj¹ tradycjê a z nami ¿yj¹ jak z braÌmi. Mam wielu znajomych pochodzenia tatarskiego i w³aœnie kiedyœ od nich s³ysza³em o tej niesamowitej historii. Jednak szczegó³ów nie znali i te¿ nie opowiadali tak interesuj¹co jak Ty. Jeszcze raz dziêki. Myœlê te¿ - "boski wiatr". Ech szkoda, ¿e nam w historii OpatrznoœÌ tak nie sprzyja³a. Czemu np. w 1939 koùcówka lata by³a taka pogodna. Przecie¿ mog³a byÌ plucha. Wtedy szwabskie czo³gi nie przejecha³yby tak ³atwo. Kto wie jak by siê skoùczy³a ta wojna. Mo¿e Bóg nas sprawdza jak Hioba?... chyba ju¿ bluŸniê, sorry. Czekam te¿ na obiecan¹ historiê kampanii wêgiersko-polskiej.

[Monika_Aleksandra]

JuÂż od dawna PolskĂŞ nazwali Chrystusem narodĂłw SuÂłku.
"A lato byÂło piĂŞkne tego roku" 1939 i niestety nawet gdyby byÂła plucha, to i tak bylibyÂśmy rzuceni na Âżer, w nadziei innych pastw, Âże ich inwazja nie dotknie. Ale to my broniliÂśmy siĂŞ najdÂłuÂżej ........ku wstydowi innych mocarstw.

[suÂłek]

To prawda Moniko, Âże nasza sytuacja w 39 r. byÂła raczej beznadziejna. Ale innym szczĂŞÂście wiĂŞcej dopisywaÂło. Rosjan sroga zima dwukrotnie uratowaÂła przed zagÂładÂą. JapoĂączykĂłw - czytaÂłaÂś - boski wiatr i to dwukrotnie we wÂłaÂściwym momencie, AnglikĂłw dobre poÂłoÂżenie przed inwazjÂą (i to ze strony Napoleona i potem Hitlera) a my musieliÂśmy wszystko wywalczyĂŚ ponoszÂąc niewyobraÂżalne straty.

[kozioÂł]

No tak Su³ku..no bo to przecie¿ bia³ystocczyzna, a na tych terenach jest bodaj najwiêksza (jak nie jedyna) spo³ecznoœÌ tatarska w Polsce. W takim razie bêdziesz mi musia³ kiedyœ (tak po znajomoœci) za³atwiÌ oryginalny mongolski ³uk..
Dodam, ¿e wielu znanych Polaków by³o pochodzenia tatarskiego..min ¿ona A.Mickiewicza, Sienkiewicz (który by³ z tego niezwykle dumny), Jasienica, prawdopodobnie równie¿ B.Prus i Brzechwa, czy nawet kilku genera³ów..
Kto wie czy czasem te¿ i u mnie nie p³ynie nieco tatarskiej krwi. PonoÌ jacyœ tam przodkowie wywodzili siê z Krymu (czy mo¿e trochê bli¿ej), ale te¿ jedna z prababek urodzi³a siê na Wêgrzech (a jak wiadomo Wêgry by³y czêsto naje¿d¿ane przez Tatarów, ktorzy nierzadko osiedlali siê i mieszali z miejscow¹ ludnoœci¹) Wprawdzie mia³a trochê dziwny wygl¹d..tzn broù Bo¿e nie "skoœna", ale w ka¿dym razie odrobinê dziwny. W rodzinie jednak niewiele siê o tym mówi³o..Tak wiêc nie ma w tym nic pewnego, a je¿eli tak - to wychodzi³oby na to ( zupe³nie wczeœniej nie bêd¹c tego œwiadomym) ¿e jestem prawdopodobnie narodowoœciowym "mieszaùcem".. Skoro tak..to byÌ mo¿e kiedyœ wypada³oby tak cichaczem, podj¹Ì jak¹œ ma³¹ podziemn¹ walkê o niezawis³oœÌ Krymu - coœ na wzór dawnego "chanatu".. a póŸniej zobaczy³oby siê czy pchn¹Ì czambu³y dalej..

O kampanii wêgiersko-polskiej jak tylko znajdê czas, to coœ skrobnê..to majstersztyk sztuki wojennej pod wzgl.strategicznym i taktycznym..i tylko pomyœleÌ, ¿e pokonali naszych opanowuj¹c z ³atwoœci¹ niemal ca³y kraj - si³¹ zaledwie 1 tumenu...

[suÂłek]

KozioÂłku, mĂłwisz "niezawisÂły Krym..." To juÂż wiem po co Ci potrzebny jest ten Âłuk . U nas w regionie sa teÂż znane stadniny koni. myÂślĂŞ, Âże teÂż by Ci siĂŞ przydaÂł jaki gniady

[kozioÂł]

 ..Ojj jaki gniady SuÂłku, teÂż przydaÂłby siĂŞ, przydaÂł..

[kozioÂł]

W wÂątku "Ex libris" Marek wspomniaÂł o postaci Wojciecha Bartosza z RzĂŞdowic, bohatera spod RacÂławic - wielka to postaĂŚ, stanowiÂąca symbol i wzĂłr mĂŞstwa i odwagi na polu bitwy..
Tak przy okazji, szacuneczek Marku - chylê czo³a wobec Ciebie i Twojej rodziny, powinieneœ byÌ dumny z tego, ¿e Twoi przodkowie pochodzili z tego samego miejsca z którego wywodzi³ siê s³ynny Bartos. Relacja Twojego przodka jest mi nieco znana. Wczeœniej interesowa³em siê trochê okresem powstania koœciuszkowskiego i póŸniejsz¹ epok¹ napoleoùsk¹. Osobiœcie twierdzê, ¿e by³o to najlepsze nasze powstanie - choÌ wiêksze szanse powodzenia mia³o Listopadowe. Zaœ sam "Naczelnik w sukmanie" zawsze by³ moim idolem, zw³aszcza w trakcie dzieciêco-m³odzieùczych zabaw ¿o³nierzykami.. Mia³em nawet takie marzenie, aby kiedyœ wybraÌ siê w tamte strony i dok³adnie obadaÌ pole bitwy pod Rac³awicami i Szczekocinami - kto wie mo¿e kiedyœ siê ono ziœci..
A jak juÂż jesteÂśmy przy Bartoszu, to moÂże warto nieco wiĂŞcej miejsca poÂświĂŞciĂŚ i temu wielkiemu bohaterowi..

Jak juÂż wczeÂśniej wspomniaÂł Marek, wieÂś RzĂŞdowice leÂży w powiecie proszowickim. W czasie insurekcji jej wÂłaÂścicielem byÂł JĂłzef Szujski, a na dobrobyt dworu pracowaÂł folwark z mÂłynem, gorzelnia i 2 karczmy. ChÂłopi w liczbie 130 (mĂŞÂżczyzn) uÂżytkujÂący ponad 130 morgĂłw (1 morga = 0,56ha) odrabiali naleÂżnÂą paĂąszczyznĂŞ. Zagrodnikiem w tej wsi byÂł nasz bohater Wojciech Bartosz, ktĂłry miaÂł na utrzymaniu ÂżonĂŞ i 3-kĂŞ nieletnich cĂłrek. Mieszkali w lichej chaÂłupce, ktĂłra prawdopodobnie zapadÂła siĂŞ jeszcze przed ÂśmierciÂą jego Âżony - opowiadali o tym Janowi Styce dÂługo, dÂługo potem miejscowi chÂłopi, dlatego jego póŸniejsze (na Panoramie RacÂławickiej ) ukazanie w miarĂŞ porzÂądnej chaÂłupy z belek, oknami i kominem jest tylko upiĂŞkszeniem niestety smutnej rzeczywistoÂści..Bartos miaÂł teÂż parĂŞ morgĂłw (przodek naszego Marka - Pan Kozik wspomina o 4-ch inni o 9-ciu) Ponadto miaÂł opiniĂŞ chÂłopa robotnego, ale i hardego i zabijaki, lubiÂącego sobie nierzadko co nieco "wychyliĂŚ" 
Po ogÂłoszeniu powstania, zarzÂądzono przymusowy pobĂłr rekruta dymowego (1 z 5 dymĂłw, czyli 5 domĂłw), Zatem rzÂądca folwarku miaÂł okazjĂŞ pozbyĂŚ siĂŞ nielubianych przez siebie chÂłopĂłw tj przewaÂżnie tych najbardziej krnÂąbrnych - padÂło zatem na Bartosza. Wiek powoÂłanego rekruta byÂł ustalony na 18-28 lat - wydaje sie wiĂŞc, Âże nasz Wojciech byÂł duÂżo mÂłodszy niÂż dotÂąd przyjmowano i przedstawiano na niektĂłrych obrazach..
Potomek wÂłaÂściciela RzĂŞdowic (teÂż Szujski) wspominaÂł, Âże Bartosz byÂł prawdziwym typem sÂłowiaĂąskiego chÂłopa, nosiÂł dÂługie blond wÂłosy - przyciĂŞte rĂłwno nad czoÂłem i wÂąsy, ktĂłrych by mu niejeden szlachcic mĂłgÂł pozazdroÂściĂŚ, byÂł przy tym krĂŞpy i krzaczysty..
O roli jaka odegral pod RacÂławicami nie co wspominaĂŚ, bo kaÂżdy to wie - warto jedynie nadmieniĂŚ, Âże zaraz po bitwie wielu chÂłopĂłw rozbiegÂło siĂŞ do domĂłw, odnoszÂąc Âłup - byÂł wÂśrĂłd nich rĂłwnieÂż i Bartosz (chciaÂł przekazaĂŚ Âżonie zdobyty w walce trzos oficerski, ale i pochwaliĂŚ siĂŞ rzÂądcy i sÂąsiadom sukcesem.. ) Jednak wojaczka musiaÂła mu chyba zasmakowaĂŚ, bo dobrowolnie (tj bez przymusu  ) wrĂłciÂł do szeregĂłw. Za zasÂługi w bitwie zostaÂł mianowany przez samego KoÂściuszkĂŞ na chor¹¿ego 1 Regimentu GrenadierĂłw Krakowskich (kosynierĂłw), rĂłwnieÂż zostaje mu nadane nazwisko GÂłowacki. Ponadto nakÂłoniono Szujskiego aby zwolniÂł go z paĂąszczyzny. Szujski nie tylko darowaÂł paĂąszczyznĂŞ, ale kazaÂł jego Âżonie wydaĂŚ krowĂŞ, parkĂŞ wieprzkĂłw i ileÂś tam korcy zboÂża. Jako oficer otrzymaÂł teÂż krĂłtki urlop..

Niestety dwa miesi¹ce póŸniej pod Szczekocinami zostaje ciê¿ko ranny i wraz z paruset innymi z ogromnym trudem uniesiony z pola walki. Stan jego jest jednak beznadziejny, umiera zatem w drodze miêdzy Mo³ogoszczem a Kielcami. Z zapisków i relacji wynika, ¿e pochowano go wraz z innymi w Kielcach na cmentarzu katedralnym - gdzieœ pomiêdzy dwoma drzewami, nieopodal koœcio³a..w sukmanie i skromnej ch³opskiej trumnie, pomalowanej ¿ó³t¹ kred¹. Najprzykrejsze jest jednak to, i¿ najbli¿sza jego rodzina nie by³a œwiadoma jego losu a¿ do 1810 r.
Przez ca³y ten czas, a i d³ugo jeszcze potem kr¹¿y³y o Bartoszu ró¿ne legendy..min i taka, ze po insurekcji wróci³ na wieœ, ale jako oficer nie chcia³ odrabiaÌ paùszczyzny, wiêc w³aœciciel Szujski wyda³ go na rekruta austriackiego. A gdy jako jeniec francuski, dosta³ siê do Legionów Polskich we W³oszech, nie wierzy³ ju¿, by ich akcje mog³y siê przyczyniÌ do poprawy doli ch³opskiej..
Kto wie, czy teÂż owa legenda nie posÂłuÂżyÂła czasem ÂŻeromskiemu w "PopioÂłach" - jako pierwowzĂłr Michcika, poddanego RafaÂła i jego ojca Olbromskich..

Przy okazji chciaÂłbym poleciĂŚ zainteresowanym kilka Âświetnych pozycji o tematyce koÂściuszkowskiej: "Maciejowice" MikuÂły, "Blaski i cienie insurekcji koÂściuszkowskiej" Bauera, "Insurekcja KoÂściuszkowska" FranĂŚiĂŚa, "Bitwa pod RacÂławicami" PachoĂąskiego, "Trzy powstania narodowe" Zahorskiego i Kieniewicza..czy choĂŚby wspomniane wczeÂśniej w innym wÂątku "Z czym do nieÂśmiertelnoÂści" Bratkowskiego i "KoÂściuszko po Insurekcji" PachoĂąskiego - oczywiÂście nie muszÂą chyba nadmieniaĂŚ, Âże jako maniak wszystkie z nich posiadam..

[kozioÂł]

Mo¿e jeszcze taka ma³a ciekawostka odnoœnie samego Koœciuszki..Otó¿ po z³o¿eniu przysiêgi wiernopoddaùczej wobec cara.. , przyjêty by³ w Pa³acu Zimowym ( do którego udawa³ siê wystawn¹ karet¹ - bêd¹c przecie¿ jeszcze jeùcem) baardzo ³askawie..Podpisano wtedy ukazy uwalniaj¹ce natychmiastowo wielu jego towarzyszy broni i pozosta³e tysi¹ce jeùców (Ÿród³a podaj¹ ró¿ne liczby od 11 do 20 tys).
Zaœ w trakcie jednej z rozmów prowadzonych z carem Paw³em I (odnosz¹c siê do siebie z nale¿nym szacunkiem - Koœciuszko najczêœciej przez N.Panie, zas Pawe³ - mój generale, przyjacielu..), Koœciuszko wyrazi³ siê takimi oto s³owy: "Ju¿ w tym kraju w którym wzi¹³em ¿ycie, nie znajdujê Ojczyzny, ale w tym gdzie me ¿ycie po³o¿ê, a tym jest Ameryka"..I tak te¿ siê sta³o, bowiem po uwolnieniu, nigdy ju¿ nie postawi³ stopy na polskiej ziemi - trochê szkoda, móg³ to zrobiÌ przynajmniej w okresie Ksiêstwa Warszawskiego.. (a tak to znów na krótko do Ameryki, potem Anglia, Francja, w koùcu Szwajcaria gdzie zakoùczy³ ¿ycie)
Zas przebywajac we Francji, nie przyj¹³ propozycji Napoleona, bo podobno mu nie ufa³ - zreszt¹ na jego propozycjê (spotkali siê chyba 2 razy) odpowiedzia³ ¿¹daniem gwarancji - ustrój angielski, granice od morza do morza i uw³aszczenie.. Ale niestety trzeba te¿ i to wspomnieÌ, ze na podobnych warunkach proponowa³ te¿ tron polski, nikomu innemu jak samemu zwyciêscy z 1814 - wobec którego min zwi¹zany by³ przysiêg¹ tj carowi Aleksandrowi I..

Kiedyœ przyda³oby siê te¿ coœ skrobn¹Ì o dwóch najwiêkszych, a ogólnie ma³o znanych bitwach insurekcji koœciuszkowskiej tj Szczekocinach (najwiêksza bitwa rozegrana w polu podczas powstania) i Maciejowicach - które to pod wzgl.liczebnoœci wojsk i zastosowanych w nich manewrów zdecydowanie przewy¿szaj¹ s³ynn¹ bitwê pod Rac³awicami..

[aro 59]

Nie wiem, czy macie wyobra¿enie jak jeszcze wygl¹da³a polska wieœ w latach piêÌdziesi¹tych, szeœÌdziesi¹tych ubieg³ego wieku?

W RzĂŞdowicach jedynym murowanym domem byÂł mÂłyn.
StodoÂły byÂły z desek, a dom rodzicĂłw mojej mamy (tak jak pamiĂŞtam jako dziecko 5-8 letnie) byÂł bardzo niski, z niskim wejÂściem, maleĂąkie okna, pobielany wapnem, kryty strzechÂą,
tak jakbym dziÂś to opisaÂł: z zewnÂątrz wyglÂądaÂł jak gliniana lepianka, w Âśrodku podÂłogÂą byÂło klepisko, w rogu staÂł gliniany piec, od ktĂłrego biegÂła rura do centralnej dziury w dachu.
W latach siedemdziesiÂątych zwalili ten dom, bo siostra mamy przeniosÂła siĂŞ ze swoimi rodzicami do miasta.

Mama zawsze wspominaÂła chleb domowy z pieca chlebowego tak, Âżeim byÂł starszy tym byÂł pyszniejszy (odwrotnie niÂż chleb teraz).
Jako dziecko chodziÂła do szkoÂły do Koniuszy 7 kilometrĂłw. ByÂła tak zdolnÂą dziewczynkÂą (jak piszÂą tu o sobie Asia i Beatka),
Âże w starszych klasach ona prowadziÂła lekcje w zastĂŞpstwie za np. chorego nauczyciela.
JuÂż jako 14 latka przeniosÂła siĂŞ sama na stancjĂŞ do Krakowa, choĂŚ reszta starszego rodzeĂąstwa zostaÂła w RzĂŞdowicach.
Mój tato zawsze ¿artowa³, ¿e wzi¹³ mamê ze wsi tak biednej, gdzie ca³y rok jedli bób. (Mo¿e dlatego dziœ uwielbiam bób i inne nasiona str¹czkowe- genetyka?)
Mój tato pochodzi ze wsi Strzelce Ma³e (powiat Brzesko gmina Szczurowa) gdzie nie znali bobu. Ró¿ni³a siê ta cha³upa od domu drugich dziadków tym,
Âże byÂła z drewnianych bali, z podÂłogÂą z desek (pamiĂŞtam jak babcia szorowaÂła te deski wodÂą i szczotkÂą), z wysokimi drewnianymi drzwiami i byÂła kryta drewnianÂą dachĂłwkÂą.
£ó¿ka w obu domach by³y takie same, drewniane z pierzynami a zamiast szafy by³a skrzynia.

ChaÂłupa mojego dziadka i babci w RzĂŞdowicach byÂła zaraz za mÂłynem, dzieliÂła je tylko krzypopa.
Pewnego lata, gdy tam przebywa³em (bo przywozi³a mnie mama do swoich rodziców na wakacje) to pamiêtam po¿ar, gdy piorun uderzy³ w stodo³ê przy m³ynie,
ciocia porwaÂła nas wtedy (mnie z siostrÂą), dwoje maÂłych dzieci, w ramiona i wybiegÂła na podwĂłrze,
ca³a wieœ zbieg³a siê gasiÌ (te¿ dzisiaj coœ niespotykanego) tê stodo³ê wiadrami wody i polewaÌ nasz dom aby siê od niej nie zapali³.

[suÂłek]

wiesz KozioÂłku, mĂłj ojciec jest z wyksztaÂłcenia historykiem i w swojej pracy magisterskiej pisaÂł wÂłaÂśnie o Powstaniu KoÂściuszkowskim. MuszĂŞ odgrzebaĂŚ jÂą i poczytaĂŚ. LubiĂŞ historiĂŞ. Chyba to po ojcu.

[suÂłek]

we wczorajszym Naszym Dzienniku jest ciekawy artyku³ "Zniewaga pod wêgiersk¹ tablic¹". Wprawdzie jest to tekst polityczny w pierwszej czêœci, a o polityce tutaj nie dyskutujemy raczej. Nie mniej jednak jest tam spora dawka historii zwi¹zanej z pomoc¹ Wêgrów dla Polski w 1920r. Bardzo ciekawa historia. Mo¿e Kozio³ku znasz jej szczegó³y? http://www.naszdziennik.pl/index.php?dat=20110324&typ=po&id=po02.txt

[Aleksias]

Marku, dziœ czêsto dzieci nie doceniaj¹ tego, co jest na wyci¹gniêcie rêki i przychodzi bez trudu, a o co kiedyœ trzeba siê by³o mocno postaraÌ. Wielki szacunek nale¿y siê ludziom, którzy w tak trudnych warunkach zdobywali wiedzê. Chocia¿ w niektórych okolicach chyba wci¹¿ jeszcze z dotarciem do szko³y nie jest najlepiej, podobnie jak z wyposa¿eniem szkó³. Mam nadziejê w niedalekiej przysz³oœci na faktyczny dostêp do komputerów we wszystkich szko³ach - to by w du¿ej mierze wyrównywa³o szanse.

[kozioÂł]

Istotnie ciekawy artykuÂł SuÂłku..niestety nie wiele wiĂŞcej mogĂŞ na ten temat powiedzieĂŚ, co zostaÂło napisane w koĂącĂłwce artykuÂłu - wszak chodziÂło o uzbrojenie, a raczej dozbrojenie polskiej armii - bo nie byÂłoby czym strzelaĂŚ do krasnoj-armistĂłw.. Ale tak Ci powiem, Âże w ogĂłle okres dwudziestolecia to nie mĂłj konik - za duÂżo tam przetasowaĂą i frakcji..

[Aleksias]

A jaka jest Twoja ulubiona epoka?
ZauwaÂżyÂłam, Âże wspominaÂłeÂś o Toltekach itp. Ja bym chĂŞtnie poczytaÂła coÂś jeszcze o staroÂżytnych Indianach