Wolfi A. Mozart - muzyka uosobiajÂąca PiĂŞkno

[Mozart]

A Ÿród³em inspiracji dla Haydna by³a najprawdopodobniej owa chorwacka pieœù ludowa

Îmi place melodia asta , jednocze¶nie - jeszcze bardziej wypada doceniæ geniusz Josepha!

http://www.youtube.com/watch?v=6Wi7UsXW1As

Barwa gÂłosu ciemnowÂłosej Dorabelli (Anke Vondung) doprawdy intryguje i przyprawia o dreszcz    Wspomniany duet "z portretem" (ariĂŞ portretowÂą skomponuje Mozart póŸniej  ) i ten poÂżegnalny tercet nale¿¹ do najpiĂŞkniejszych fragmentĂłw partytury Cosi. Dla mnie absolutnym numerem jeden (you know me - crazy about polyphony  ) jest zaÂś potrĂłjny kanon, fragment monumentalnego drugiego finaÂłu. Trzej bohaterowie niemal oddajÂą siĂŞ (prawdziwej? - nie ma wÂątpliwoÂści) rozkoszy, co wyraÂża niebiaĂąski temat w As-dur, a Mozart-szyderca kaÂże zdradzonemu Giuglielmowi mamrotaĂŚ pod nosem "Niech napijÂą siĂŞ trucizny". ZmysÂłowoœÌ i vendetta w jednym!

PoniÂżej ten wÂłaÂśnie kawaÂłek, z iÂście oscarowÂą - zdaniem youtubowiczĂłw - rolÂą Pisaroniego (Kasia wie na kogo postawiĂŚ  ). Wypada siĂŞ zgodziĂŚ z opiniÂą, Âże Mozart dosÂłownie pokochaÂłby londyĂąskÂą wersjĂŞ Cosi    W koĂącu mogĂŞ wiĂŞc wyznaĂŚ - ich bin cosifantuttesiert do jottapotĂŞgi!

O cacofonie devine o singurĂŁ melodie...
http://www.youtube.com/watch?v=4gCbSXqhtPc

[fille007]

ariĂŞ portretowÂą skomponuje Mozart póŸniej 

Ricordiamo quindi questa bellissima aria da Il flauto magico :

http://www.youtube.com/watch?v=eccdxehqZzk

[fille007]

Doggerelowa madamina Caterina (aÂż mi wstyd zamĂŞczaĂŚ Was nowymi produkcjami  ) stwierdza, Âże do peÂłni szczĂŞÂścia brakuje jeszcze jakiegoÂś maÂłego przekÂładu Herr Fadendirektora  (Pot sĂŁ vĂŁ fac o micĂŁ sugestie? MoÂże coÂś z Fletu?)   

Les voeux ne se rĂŠalisent pas d'un coup de baguette magique. Il faut des gens d'esprit et de talent! 
Monsieur le Docteur, nous vous invitons vivement à nous prĂŠsenter votre traduction de Dies Bildnis ist bezaubernd schĂśn/Ce potrait est un ravissement.


(Roulement de tambour) 

[Mozart]

http://www.youtube.com/watch?v=j42Mvn1uwkc

Blask piĂŞkna wprost oÂślepiÂł mnie,
Portret to niewidziany nawet w Âśnie!
CzujĂŞ jak swej boskiej partnerce,
Z drÂżeniem oddajĂŞ swe serce...
Có¿ za nowy stan znosiÌ muszê -
OgieĂą wprost trawi mojÂą duszĂŞ!
Czy to mi³oœÌ, czy to mi³oœci czar?
Tak, tak, tylko ona roznieca taki Âżar.
Gdybym JÂą odnalazÂł w tym mroku,
Gdyby stanĂŞÂła u mojego boku
Co wtedy, co wtedy uczyniĂŞ?
TulÂąc do piersi mÂą boginiĂŞ,
ZjednoczĂŞ siĂŞ z niÂą na wieki.

[Mozart]

Ha, jestem ciekawy, czy odgadniecie, ktĂłrÂą ariÂą (ÂśpiewanÂą w oryginale w jĂŞzyku Mozarta) inspirowaÂł siĂŞ autor poniÂższego, absolutnie doggerelowego siedmiowersu 

Có¿ za rozkosz, jaka ochota,
Serce siĂŞ w mej piersi miota.
Na nowo szczĂŞÂście rozpiera mnie -
Pieœù radoœci œpiewaÌ chcê!
Do Was sÂłowa te kierujĂŞ:
Kogo dziÂś pech deklasuje,
Temu lepszy los zwiastujĂŞ! 

[Mozart]

Kasia jest niezawodna - oczywiÂście wskazaÂła na wÂłaÂściwÂą ariĂŞ - sÂłynnÂą sekwencjĂŞ Blonde z Uprowadzenia z Seraju

http://www.youtube.com/watch?v=NsnjAhcUczM

Co powiecie na to nagranie (oceniamy wersjĂŞ dÂźwiĂŞkowÂą  )?

https://www.youtube.com/watch?v=NSfuQa3lSVQ

[fille007]

potrait

* portrait


_Ekskurs:
PamiĂŞtacie patchworkowÂą "kociÂą" operĂŞ Der Stein der Weisen/KamieĂą filozoficzny? BTW: dla mozartofilki i kociary (jak ja ) ta opera to prawdziwy miĂłd na serce 

http://www.youtube.com/watch?v=u4g3kXyvShs


Herr Fadendirektor tak siĂŞ zarzekaÂł, ze nie opanowaÂł sztuki translatorskiej, a tu proszĂŞ - kolejny piĂŞkny przekÂład. Licentia poetica tÂłumacza wprowadziÂła co prawda niewielkie zmiany (podmiot liryczny nie ma na myÂśli tylko Konstanze), ale nie jest to niczym zÂłym, a tekst zyskaÂł przez to wymiar uniwersalny Nie wiem, czy zauwaÂżyliÂście, Âże istniejÂą dwie wersje tego fragmentu libretta; w pierwszej mamy m. in. Voller Freude will ich springen, a w drugiej Ohne Aufschub will ich springen, ale... Prima la musica e poi le parole

[Janusz1228]

MÂłodziutka pasterka Bastienne jest w rozpaczy. Obawia siĂŞ, ze jej ukochany Bastien zapomniaÂł o niej zajĂŞty wdziĂŞkami innej. Dziewczyna zwierza siĂŞ miejscowemu wró¿bicie, ktĂłry potwierdza jej przypuszczenia: niestaÂły kochanek cieszy siĂŞ wzglĂŞdami pani z zamku…
Tyle w skrĂłcie o zawiÂązujÂącej siĂŞ intrydze stanowiÂącej libretto do mÂłodzieĂączej opery Mozarta „Bastien und Bastienne”. A teraz do meritum.

PrezentowaĂŚ muzykĂŞ klasycznÂą,  w szczegĂłlnoÂści operĂŞ, a juÂż zwÂłaszcza w jĂŞzyku kompozytora i z oryginalnym librettem, i jednoczeÂśnie adresowaĂŚ jÂą do szerokiego krĂŞgu nieprzygotowanych muzycznie odbiorcĂłw, wydawaÂłoby siĂŞ jest przedsiĂŞwziĂŞciem artystycznie karkoÂłomnym, Âżeby nie powiedzieĂŚ z gĂłry skazanym na caÂłkowite niepowodzenie. MoÂże nawet i na blamaÂż.  Otó¿ okazuje siĂŞ nie zawsze. I nie w przypadku Krakowskiej Opery Kameralnej. UczestniczÂąc wczoraj (23 XI 2014) w premierowym spektaklu maÂło znanej opery Mozarta „Bastien und Bastienne” po raz kolejny przekonaÂłem siĂŞ, takie wyzwanie moÂże byĂŚ uwieĂączone niekwestionowanym sukcesem, pod jednym wszak warunkiem, Âże wraz ze swym znakomitym zespoÂłem (KOK) podejmuje siĂŞ przedsiĂŞwziĂŞcia pan dyrektor WacÂław Jankowski.

Co takiego sprawia Âże inscenizacje barokowych spektakli wystawianych przez Jankowskiego trafiajÂą w gusta wspó³czesnego melomana i jak pokazuje Âżycie – zawsze odnoszÂą artystyczne sukcesy? OdpowiedÂź wÂłaÂściwie prosta: sprawia to fakt, Âże na jednej scenie i podczas wspĂłlnego przedstawienia rozgrywajÂą siĂŞ naprzemianlegle dwa spektakle: pierwszy – wystawiany z absolutnym szacunkiem dla realiĂłw czasĂłw wspó³czesnych kompozytorowi (muzyka, libretto w oryginalnym jĂŞzyku, przepiĂŞknie epokowe stroje, a nawet maniery sceniczne postaci) i drugi – spektakl odgrywany przez ucharakteryzowanych wedle wspó³czesnej modÂły aktorĂłw (wypowiadajÂących swe kwestie w jĂŞzyku polskim) z uwspó³czeÂśnionym librettem (MichaÂła ZabÂłockiego) dopasowanym do dzisiejszego widza, obyczajowoÂści a nawet i technologicznych didaskaliĂłw, typu: Internet, fora spolecznÂściowe, hipnoza… Oba spektakle przeplatajÂą siĂŞ wzajemnie, to znaczy najpierw aktorzy odgrywajÂą uwspó³czeÂśnionÂą intrygĂŞ a potem ubrani w epokowe stroje Âśpiewacy wraz z towarzyszÂącÂą im orkiestrÂą prezentujÂą jÂą z pietyzmem na mod³ê scenicznÂą epoki, w zgodzie oczywiÂście z oryginalnymi zapisami i manierami sztuki wykonawczej. W ten sposĂłb na scenie przewidzianej dla trĂłjki postaci (Bastien, Bastienne, Colas) przebywa non stop siedmiu wykonawcĂłw (trzy pary: Âśpiewak-aktor + stworzona przez reÂżysera metafizyczna postaĂŚ emocji – Colassienne). Aby jeszcze urozmaiciĂŚ widowisko - kaÂżda z postaci ma swojego odpowiednika w animowanych przez aktorĂłw lalkach, ktĂłrych „oÂżywianie” sugestywnie dopeÂłnia i uwypukla dramaturgiĂŞ spektaklu. Dla kazdego widza zatem znajdzie sie cymesik:dla konesera - oryginalny barokowy singspiel, dla wspó³czesnego widza: ciekawa i smacznie podana intryga. CaÂłoœÌ – to skoĂączony majstersztyk: muzyczno-sceniczna bombonierka, piĂŞkne stroje, rekwizyty, doskonali wykonawcy. WspaniaÂła propozycja dla kaÂżdego melomana, a moÂże (a raczej na pewno) nie tylko melomana, bo nawet dla najbardziej zaciekÂłego wroga opery. BĂŞdziecie w Krakowie? Koniecznie wpadnijcie na spektakl do KOK!

I na zakoĂączenie taki tam krĂłtki suplement…
O dzieÂłku dwunastoletniego Mozarta „Bastien und Bastienne’ wspominaliÂśmy na tym forum przy kilku okazjach. MiĂŞdzy innymi Patryk i Asia dawali go za przykÂład wpÂływu, jaki muzyka Mozarta wywieraÂła na twĂłrczoœÌ Beethovena. W chwili odbioru przedstawienia nie pamiĂŞtaÂłem o tym, dlatego juÂż przy pierwszych tutti orkiestry ze zdumieniem skonstatowaÂłem, Âże Beethoven w Eroice dokonaÂł autentycznego plagiatu. To nie Beethoven byÂł "protoplastÂą" charakterystycznego motywu rozpoczynajÂącego Allegro con brio jego III symfonii. Nuta za nutÂą ta sama melodia wybrzmiewa przecieÂż u odsÂłuchiwanego przeze mnie Mozarta! ktĂłry skomponowaÂł swÂą operĂŞ na dwa lata przed narodzinami Beethovena... Ale czy rzeczywiÂście bonnski maestero przej¹³ motyw od Wolfganga Amade? Zdaniem mojego syna (zresztÂą kierownika muzycznego i dyrygenta spektaklu) niekoniecznie. PonoĂŚ w czasach Mozarta to byÂł topowy motyw chĂŞtnie cytowany przez jemu wspó³czesnych i czyjego tak naprawdĂŞ byÂł autorstwa - nie wiadomo. Poza tym, dzieÂłko dwunastoletniego kompozytora pojawiÂło siĂŞ i praktycznie znikÂło zaraz po swej prapremierze i maÂło prawdopodobne, aby Beethoven mĂłgÂł je kiedykolwiek wysÂłuchaĂŚ. Co oczywiÂście nie oznacza, Âże nie mĂłgÂł potem zapoznaĂŚ siĂŞ z jakimiÂś przerĂłbkami, wariacjami, reminiscencjami itp. Daltego prawdopodobnie nie byÂł Âświadomym i nie kojarzyÂł motywu swej Eroiki z Mozartem. Jego owoczesni sÂłuchacze pewno teÂż...

[Mozart]

Januszu, szacun i gratulacje dla Twojego Syna za wziĂŞcie na warsztat tej partytury - maÂło popularnej, a jakÂże przecieÂż czarujÂącej. Ciekaw jestem, jakie jeszcze dzieÂła sceniczne Patrona wÂątku ma w swoim repertuarze    Co do motywu z intrady, ktĂłry antycypuje temat z Eroiki - podobnie jak Ty nie sÂądzĂŞ, Âże Beethoven siĂŞgn¹³ do wystawionego 4 dekady wczeÂśniej mÂłodzieĂączego dzieÂła Mozarta. IMO to raczej artystyczny "zbieg inwencji" 

Ostatnio ws³uchujê siê w ró¿ne interpretacyjne propozycje Uprowadzenia z Seraju. Zachwyci³ mnie sir Ch. Mackerras - nagranie pod jego dyrekcj¹ w warstwie orkiestrowej (niekoniecznie wokalnej) jest wprost wyœmienite; zreszt¹, ten mistrz batuty uczyni³ z brzmieniowej perfekcji i d¹¿enia do autentyzmu swój znak rozpoznawczy.

https://www.youtube.com/watch?v=DavUs7RLITI

Po³¹czenie uczuciowego liryzmu i dowcipu, okraszone fascynuj¹cym quasi-tureckim brzmieniem wielkiej orkiestry, czyni to arcydzie³o jedynym w swoim rodzaju, nawet w spuœciŸnie Mozarta. Ka¿dy takt jest tu dopracowany, warstwa dŸwiêkowa bardzo wiernie oddaje warstwê literack¹. Poni¿szy kwartet z fina³u II aktu - jak¿e kontrapunktycznie wyrafinowany i dynamicznie posuwaj¹cy akcjê na przód - jest dla mnie dramaturgicznym epicentrum opery.

https://www.youtube.com/watch?v=fUMtp2Ja8qE

[Janusz1228]

Januszu, szacun i gratulacje dla Twojego Syna za wziĂŞcie na warsztat tej partytury - maÂło popularnej, a jakÂże przecieÂż czarujÂącej. Ciekaw jestem, jakie jeszcze dzieÂła sceniczne Patrona wÂątku ma w swoim repertuarze   

DziĂŞkujĂŞ,Pat.
Co do Patrona - Micha³ wystawia³ w KOK tak¿e "PowinnoœÌ pierwszego przykazania"... Pisa³em o tym jakis czas temu:
http://www.chopin.darmowefora.pl/index.php?topic=73.msg21546#msg21546

A wracajac do "Bastienki"... wystĂŞpuje w niej postaĂŚ wró¿bity Colasa, ktĂłra miaÂła swego protoplaste w sylwetce znamienitego doktora Franza Mesmera, wynalazcy "magnetycznej hipnozy". ZresztÂą to ponoĂŚ Mesmer miaÂł zamĂłwiĂŚ "Bastiena i Bastienne" w 1768 roku na okolicznoœÌ przedstawienia w ogrodowym teatrzyku przy jego willi. Po latach Mozart sparodiuje tego samego Mesmera pod postaciÂą  przebranej za lekarza pokojĂłwki. Pewno wiesz, w jakim dziele? 

[Mozart]

[...]  trylowy motyw Despiny-magnetyzera  [...]

Jean-Pierre Ponnelle, Wiener Philharmoniker, Nikolaus Harnoncourt
http://www.youtube.com/watch?v=PdTvFiwo42w

Nie tak dawno napomkn¹³em o nim w kontekÂście Cosi fan tutte    Nigdy nie miaÂłem okazji zobaczyĂŚ live ani Die Schuldigkeit, ani Bastien und Bastienne - kto wie czy pierwszy raz nie wysÂłucham ich pod batutÂą pana NiÂżyĂąskiego   

MoÂże kolejnym singspielem, ktĂłry Go zafascynuje bĂŞdzie Uprowadzenie z Seraju?    OperĂŞ tÂą upodobali sobie najwiĂŞksi artyÂści - na YT znaleŸÌ moÂżna cenne nagranie Marii Callas, ÂśpiewajÂącÂą pyszne Martern aller Arten czy duet Nicolai Gedda & Arleen AugĂŠr, w ktĂłrym Konstancja i Belmonte z niezwyk³¹ godnoÂściÂą oczekujÂą Âśmierci. Numer ten, z jego natchnionym smyczkowym recytatywem naleÂży wedÂług mnie do najpiĂŞkniejszych operowych partytur.

http://www.youtube.com/watch?v=q0hi9AFP4sg

Poprzedza go romans Pedrilla z akompaniamentem mandoliny, idealny do wykonywania pod rozgwieÂżdÂżonym niebem (wspomniaÂłaÂś go Kasiu dostrzegajÂąc w nim ciekawÂą aluzjĂŞ do czarnowÂłosej narzeczonej Belmonta  )...

http://www.youtube.com/watch?v=9jy8Nz1Er6k

... i s³ynne, brawurowe O, wie will ich triumphieren Osmina (jego partiê w Wiedniu wykonywa³ s³ynny bas Ludwig Fischer), w którym solista osi¹gn¹Ì musi D2 - jeden z najni¿szych dŸwiêków w ca³ym repertuarze wokalnym.

http://www.youtube.com/watch?v=hWIBh5vUD34

[fille007]

Serdecznie pozdrawiamy MichaÂła (i TeresĂŞ)  !

Poprzedza go romans Pedrilla z akompaniamentem mandoliny, idealny do wykonywania pod rozgwieÂżdÂżonym niebem (wspomniaÂłaÂś go Kasiu dostrzegajÂąc w nim ciekawÂą aluzjĂŞ do czarnowÂłosej narzeczonej Belmonta  )...

A tak¿e aluzjê do urody narzeczonej, a póŸniej ¿ony samego Mozarta, Konstancji de domo Weber.


Hehe, jeÂśli chodzi o kolor wÂłosĂłw to nie jest tajemnicÂą paĂąstwowÂą fakt, Âże "od zawsze" miaÂłam taki gust jak Dorabella 

http://www.youtube.com/watch?v=yPOcknRIN94

[Janusz1228]

Po latach Mozart sparodiuje tego samego Mesmera pod postaciÂą  przebranej za lekarza pokojĂłwki. Pewno wiesz, w jakim dziele? 

To tylko dla formalnoÂści podam: "Cosi fan tutte" 

[Mozart]

Jutro o tej porze, w poznaĂąskiej Katedrze.

[Mozart]

W poÂście powyÂżej umieÂściÂłem pierwszÂą stronĂŞ partytury Requiem 

Do jego najlepszych nagraù nale¿¹ natchnione interpretacje N. Harnoncourta. Orawski twierdzi³, ¿e artysta otar³ siê w niej o sprawy ostateczne.

"Jest w niej dramatyzm, zwiÂązany z grozÂą Âśmierci, ale jest teÂż w kilkunastu ogniwach spokĂłj, bo powinniÂśmy odejœÌ spokojnie, nawet w majestacie ÂświĂŞtoÂści, o czym poucza nas Sanctus, chociaÂż wiadomo, Âże Mozarta tam prawie nie ma, ale jego duch jest jak najbardziej obecny. [...] To przede wszystkim osobliwy spokĂłj i modlitwa - juÂż nawet nie za naszych drogich zmarÂłych – lecz przede wszystkim za nas samych. [...]

Ostatnie nagranie Mszy ¿a³obnej Mozarta pod batut¹ Harnoncourta uczy nas wielu rzeczy, przede wszystkim osobliwego po³¹czenia buntu wobec œmierci i pogodzenia siê z ni¹. Zrozumia³em to w Wiedniu kilka lat temu, kiedy mia³em rzadk¹ dla zwyk³ych œmiertelników widzieÌ rêkopis Requiem. To ju¿ nawet nie o to chodzi, ¿e sporz¹dzi³o go kilka osób, co widaÌ na pierwszy rzut oka; chodzi o co innego, o to mianowicie, ¿e nuty zapisane rêk¹ Mozarta tchn¹ osobliwym spokojem i nie jest to sprawa wymowy samej muzyki, tylko jej zapisu: pewnego, spokojnego, mimo œmiertelnej choroby kompozytora.

Tego samego doÂświadczyÂłem w Salzburgu, w drugim domu rodziny MozartĂłw, w przeciwatomowym schronie, poÂłoÂżonym w g³êbokim podziemiu tej kamienicy, w ktĂłrym przechowywane sÂą najcenniejsze rĂŞkopisy Mozarta. Tam wszystko pisane byÂło wprost, bez Âżadnych poprawek. WidziaÂłem manuskrypt fortepianowej Fantazji i Sonaty c-moll – ani jednej zmiany. JeÂśli porĂłwnamy to z rĂŞkopisami Beethovena, to ró¿nica jest uderzajÂąca, co – oczywiÂście - nie Âświadczy o jakoÂści kompozycji tych dwĂłch wielkich WiedeĂączykĂłw. JeÂśli mĂłwiĂŞ o ostatnim nagraniu Requiem Nikolausa Harnoncourta, to mam na myÂśli i ten spokĂłj, i ciszĂŞ, i doskonaÂłoœÌ mozartowskich dzieÂł, utrwalonych jego wÂłasnÂą rĂŞkÂą. Jest tam i dramatyzm, i tragizm, i liryzm, i modlitwa, ale jest teÂż coÂś wiĂŞcej – spokĂłj wobec rzeczywistoÂści ostatecznej."

https://www.youtube.com/watch?v=h4GBSO4fXIw