Wolfi A. Mozart - muzyka uosobiajÂąca PiĂŞkno

[fille007]

A zatem: ktĂłrÂą z sonat wybieracie? KtĂłrÂą z sonat na 2 fortepiany/4 rĂŞce uznajemy za primus inter pares?

KV 448, KV 497, KV 521? 

Patryku AmadĂŠ,  ja siĂŞ poddajĂŞ  Elles sont toutes si magnifiques! Choisir serait au-dessus de mes forces...

Sonata D-dur KV 448 urzeka stylem galant w najbardziej wyrafinowanym wydaniu. Ta muzyka bawi, ale nie jest tylko pustÂą salonowa rozrywkÂą. Mozart zadedykowaÂł jÂą swojej uczennicy - wybitnej pianistce i kompozytorce Josephie Auernhammer. Josepha zakochaÂła siĂŞ w 1781 roku w Wolfim, on jednak kochaÂł juÂż wtedy swojÂą KonstancjĂŞ i nie odwzajemniÂł uczucia. Ich znajomoœÌ jednak przetrwaÂła; gdy Josepha po Âśmierci ojca nie miaÂła gdzie siĂŞ podziaĂŚ Mozart zaÂłatwiÂł jej kwaterĂŞ u hrabiny Waldstätten. UmiaÂł siĂŞ przyjaÂźniĂŚ 

Sonata F-dur KV 497 jest niemal¿e symfoniczna. Szczególnie I czêœÌ Adagio - Allegro di molto brzmi jak I czêœÌ symfonii. Tak jak wspomnia³eœ Patryku, to Adagio zapowiada nieco pochmurny charakter tej czêœci. Dodajmy, ¿e to Adagio zainspirowa³o tak¿e Józefa Haydna. Us³yszymy je w jego 103 - a jedenastej z dwunastu "Symfonii londyùskich" - symfonii Es-dur Hob. I/103 (w pierwszej czêœci Adagio - Allegro con spirito):

http://www.youtube.com/watch?v=dmo1FLPvUIk

[Mozart]

Sonata F-dur KV 497 jest niemal¿e symfoniczna. Szczególnie I czêœÌ Adagio - Allegro di molto brzmi jak I czêœÌ symfonii.

ÂŚwietne okreÂślenie. Bogactwo tej faktury jest nieomal symfoniczne, a brzmienie - to jakby summa dÂźwiĂŞkowych moÂżliwoÂści ró¿nych instrumentĂłw. 

[fille007]

Bogactwo tej faktury jest nieomal symfoniczne, a brzmienie - to jakby summa dÂźwiĂŞkowych moÂżliwoÂści ró¿nych instrumentĂłw. 

DokÂładnie  Fortepian w tej sonacie brzmi jak orkiestra. Jak Mozart tego dokonaÂł jest tajemnicÂą jego geniuszu...

Sonata C-dur KV 521 na 4 rĂŞce - ostatnia z tego gatunku -  jest raczej lekka i pogodna; nie zdradza niepokojĂłw serca Mozarta, ktĂłre znajdÂą swoje odbicie np. w pochodzÂącym takÂże z 1787 roku Don Giovannim (KV 527). Jest to utrzymany w optymistycznym tonie dialog (w peÂłnym tego sÂłowa znaczeniu) 2 wykonawcĂłw. PobrzmiewajÂą w niej takÂże echa sonat Johanna Christiana Bacha (1735-1782), ktĂłry byÂł idolem Wolfiego w czasach jego wczesnej mÂłodoÂści.

Nie potrafiĂŞ wybraĂŚ, ktĂłra jest naj  KaÂżda lÂśni swoim wÂłasnym unikalnym blaskiem.

[Mozart]

Wspomnia³em ju¿ o jednej kompozycji Mozarta napisanej z myœl¹ o siostrze. Kontynuuj¹c ten w¹tek - pos³uchajmy s³ynnego Preludia i Fugi KV 394, kolejnych dzie³ dedykowanych Nannerl. Siostra naszego bohatera to ciekawa postaÌ, równie¿ cudowne dziecko, klawesynistka. Wiele podró¿owa³a, razem z ma³ym Wolfim i Leopoldem, wzbudzaj¹c zachwyt publicznoœci. Ojciec nie ceni³ jej jednak tak jak swego genialnego syna - podobno gdy dzieci chorowa³y, Leopold kaza³ odprawiaÌ za Amade kilka mszy œw., podczas gdy w intencji Nannerl - tylko jedn¹. Jednak to w³aœnie ona okazuj¹c wielkie serce opiekowa³a siê starym Leopoldem (który by³ oddanym dziadkiem dla dzieci córy!), towarzyszy³a mu w ostatnich chwilach jego ¿ycia (podczas gdy Wolfgang bawi³ w Pradze i Wiedniu, có¿ za ironia...). Po zam¹¿pójœciu zamieszka³a w StGilgen, gdy m¹¿ zmar³ (1801 r.) - powróci³a do rodzinnego Salzburga.

http://www.youtube.com/watch?v=SNOBzZZTg8Q
http://www.youtube.com/watch?v=KAr46pGng-s&feature=related

PobrzmiewajÂą w niej takÂże echa sonat Johanna Christiana Bacha (1735-1782), ktĂłry byÂł idolem Wolfiego w czasach jego wczesnej mÂłodoÂści.

W kontekÂście choĂŚby wczesnej twĂłrczoÂści symfonicznej Mozarta - to nazwisko pojawi siĂŞ nieraz... 

WróÌmy do wczesnej symfoniki, zagadnienia arcyciekawego - pokazuj¹cego drogê rozwoju mozartowskiego talentu i warsztatu.

Symfonia B-dur KV 22 skomponowana zostaÂła w Hadze (w czasie wielkiego tournee) pod koniec 1765 r. przez 9-letniego Wolfganga. 3-czĂŞÂściowa sinfonia-uwertura to dzieÂło hoÂłdujÂące tradycji, jakby konwencjonalne - nawiÂązuje zwÂłaszcza do koncertĂłw klawiszowych Jana Chrystiana Bacha. Geniusz Wunderkinda zostaje jednak ukazany choĂŚby w oryginalnej, g-mollowej czĂŞÂści powolnej, cechujÂącej siĂŞ g³êbokÂą chromatykÂą. Czy pierwsze takty krĂłtkiego, bÂłyskotliwego finaÂłu nie przypominajÂą nam poczÂątku wielkiego finaÂłu II aktu Wesela Figara (Signore, di fuori…)?

http://www.youtube.com/watch?v=DBtMVywr9B0

[Aleksias]

Wspomnia³em ju¿ o jednej kompozycji Mozarta napisanej z myœl¹ o siostrze. Kontynuuj¹c ten w¹tek - pos³uchajmy s³ynnego Preludia i Fugi KV 394, kolejnych dzie³ dedykowanych Nannerl. Siostra naszego bohatera to ciekawa postaÌ, równie¿ cudowne dziecko, klawesynistka. Wiele podró¿owa³a, razem z ma³ym Wolfim i Leopoldem, wzbudzaj¹c zachwyt publicznoœci. Ojciec nie ceni³ jej jednak tak jak swego genialnego syna - podobno gdy dzieci chorowa³y, Leopold kaza³ odprawiaÌ za Amade kilka mszy œw., podczas gdy w intencji Nannerl - tylko jedn¹. Jednak to w³aœnie ona okazuj¹c wielkie serce opiekowa³a siê starym Leopoldem (który by³ oddanym dziadkiem dla dzieci córy!), towarzyszy³a mu w ostatnich chwilach jego ¿ycia (podczas gdy Wolfgang bawi³ w Pradze i Wiedniu, có¿ za ironia...). Po zam¹¿pójœciu zamieszka³a w StGilgen, gdy m¹¿ zmar³ (1801 r.) - powróci³a do rodzinnego Salzburga.

http://www.youtube.com/watch?v=SNOBzZZTg8Q
http://www.youtube.com/watch?v=KAr46pGng-s&feature=related

Leopold wyraÂźnie skoncentrowaÂł swoje wysiÂłki i nadzieje na Wolfim - zdolniejszym i, co nie bez znaczenia w owych czasach, mĂŞskim potomku:) MoÂże Nannerl byÂło czasem przykro, Âże jest mniej kochanym dzieckiem, i Âże jej talenty nie mogÂły byĂŚ odpowiednio dalej rozwijane. W koĂącu Maria Anna Walburgia ( ) Ignatia teÂż byÂła obdarzona niepospolitymi zdolnoÂściami.
To faktycznie paradoksalne, Âże Nannerl w koĂącu nawiÂązaÂła tak ciepÂłe relacje z ojcem, ktĂłry jej nie doceniaÂł, natomiast jej kontakty z Wolfim, tak ogromnie do niej w dzieciĂąstwie przywiÂązanym, chyba w koĂącu urwaÂły siĂŞ zupeÂłnie. ByĂŚ moÂże pozostawaÂła przez caÂły czas pod olbrzymim wpÂływem ojca - w koĂącu zgodziÂła siĂŞ oddaĂŚ mu na wychowanie swojego synka.

A przy okazji: czwartego listopada na ekrany kin wchodzi francuska produkcja „Nannerl, siostra Mozarta”
Film jest, jak mĂłwiÂą, „luÂźno oparty na faktach” , zatem historyczne zapiski bĂŞdÂą tu bardziej punktem wyjÂścia dla twĂłrczej inwencji scenarzysty i reÂżysera, w tym, zdaje siĂŞ, g³ównie do snucia romantycznej miÂłosnej opowieÂści:)) Zapewne daleko mu takÂże do wielkoÂści Amadeusza.
Jednak na pewno warto obejrzeĂŚ – przyjemnie bĂŞdzie przenieœÌ siĂŞ w czasie, zanurzyĂŚ w epoce, i pozachwycaĂŚ wspaniaÂłymi kostiumami, wnĂŞtrzami, i – podobno piĂŞknÂą – muzykÂą.
A tak¿e zobaczyÌ i pos³uchaÌ ma³ego, s³odkiego Amade:)) I ca³¹ rodzinê Mozartów woja¿uj¹c¹ po dworach Europy...

[Aleksias]

Tutaj kilka zdjĂŞĂŚ i trailer.
http://www.imdb.com/title/tt1653911/

[Janusz1228]

DziĂŞkuje Joanno za info. Bardzo lubiĂŞ filmy osnute na Âżyciorysach autentycznych postaci. na pewno obejrzĂŞ.

[Janusz1228]

22-u letni Zimerman interpretujÂący Mozarta - czyÂż jest lepszy alians piĂŞkna, mÂłodoÂści, sÂłowiaĂąskiej wylewnoÂści i muzyki genialnego Salzburgczyka ? MoÂże jest... ale ja nie znam

http://www.youtube.com/watch?v=VsXH5RVv7Gs

[Mozart]

DziĂŞki Januszu za KrystianowÂą interpretacjĂŞ tej mÂłodzieĂączej Sonaty Mozarta. MoÂżna wyczuĂŚ u artysty 'romantyczne rozedrganie', przez co wykonanie staje siĂŞ indywidualne, osobiste.

Wracaj¹ do wczesnej symfoniki Mozarta - proponujê 2 kolejne symfonie: D-dur KV 45 (1768 r.), któr¹ Mozart w zmodyfikowanej wersji u¿y³ póŸniej jako uwertury do La finta semplice:
http://www.youtube.com/watch?v=8BkSDQmR0Nk

oraz pastoralnÂą F-dur KV 75 z niezwykÂłym przetworzeniem Allegra. ChoĂŚ dzieÂła utrzymane sÂą w salonowej konwencji, to jednak tchnÂą jakimÂś unikatowym, indywidualnym czarem...
http://www.youtube.com/watch?v=4ltGIpOSElg


A propos filmu o Nannerl - dziĂŞki, Asiu, za info.  Mam nadziejĂŞ, Âże bĂŞdĂŞ miaÂł okazjĂŞ obejrzeĂŚ. ChoĂŚ juÂż widaĂŚ, Âże to raczej wytwĂłr wyobraÂźni - z drugiej strony niewiele mamy pewnej wiedzy o ambicjach utalentowanej Siostry...

[Aleksias]

A propos filmu o Nannerl - dziĂŞki, Asiu, za info.  Mam nadziejĂŞ, Âże bĂŞdĂŞ miaÂł okazjĂŞ obejrzeĂŚ. ChoĂŚ juÂż widaĂŚ, Âże to raczej wytwĂłr wyobraÂźni - z drugiej strony niewiele mamy pewnej wiedzy o ambicjach utalentowanej Siostry...

WÂłaÂśnie, wÂłaÂściwie nie wiadomo, czy marzyÂła, by zostaĂŚ artystkÂą. ChoĂŚ z drugiej strony, moÂżna siĂŞ zastanowiĂŚ, czy nie czuÂła przykroÂści, kiedy po kilku latach wspĂłlnych podró¿y i koncertowania, przyzwyczajenia do takiego Âżycia i z pewnoÂściÂą teÂż do wyrazĂłw uznania i komplementĂłw ze strony publicznoÂści, nie mogÂła juÂż towarzyszyĂŚ Wolfiemu w dalszych jego wojaÂżach i karierze. Podobno Mozart gdzieÂś w swoich listach wyraÂżaÂł siĂŞ z uznaniem o kompozycjach siostry? JeÂśli tak, pomyÂślaÂłam sobie, Âże wybredny Wolfi nie chwaliÂłby bez powodu:) Jednak w filmie z pewnoÂściÂą jest wiĂŞcej fantazji niÂż faktĂłw, opowieœÌ snuta na zasadzie - "i tak mogÂło byĂŚ..." Zastanawiam siĂŞ, jakÂą film ma ÂścieÂżkĂŞ dÂźwiĂŞkowÂą. Na pewno bĂŞdÂą jakieÂś wczesne utwory Wolfiego:) Poza tym chyba takÂże muzyka z epoki. 

[Aleksias]

Wracaj¹ do wczesnej symfoniki Mozarta - proponujê 2 kolejne symfonie: D-dur KV 45 (1768 r.), któr¹ Mozart w zmodyfikowanej wersji u¿y³ póŸniej jako uwertury do La finta semplice:
http://www.youtube.com/watch?v=8BkSDQmR0Nk

oraz pastoralnÂą F-dur KV 75 z niezwykÂłym przetworzeniem Allegra. ChoĂŚ dzieÂła utrzymane sÂą w salonowej konwencji, to jednak tchnÂą jakimÂś unikatowym, indywidualnym czarem...
http://www.youtube.com/watch?v=4ltGIpOSElg

Te wczesne symfonie Wolfiego, mimo ¿e mo¿e jeszcze nie w pe³ni samodzielne, przecie¿ musz¹ ju¿ nieœÌ w sobie iskrê geniuszu:) Dlatego rzucaj¹ na nas urok, niezale¿nie od konwencji.
A propos La finta semplice - oto ona w³aœnie przed nami, jako kolejna z oper Mozarta. Zatem nim opowiesz nam coœ o muzyce, mo¿e oka¿e siê to pomocne, jeœli na wszeki wypadek podrzucê tu niewielk¹ œci¹gê - streszczenie doœÌ zawi³ego libretta;))
Stworzy³ je Marco Coltellini na podstawie komedii Carla Goldoniego, co od razu sugeruje nam klimat comedii dell'arte. TreœÌ owego libretta jest ma³o powa¿na, ale mocno skomplikowana:)

W domu braci Don Cassandra i Don Polidora stacjonuje kapitan Fracasso ze swoim ordynansem Simone. Fracasso kocha siostrĂŞ Cassandra i Polidora, GiacintĂŞ, a Simone jej pokojĂłwkĂŞ NinettĂŞ. Bracia sÂą przeciwni tym zwiÂązkom, wiĂŞc kobiety obmyÂślajÂą plan. W goÂści ma przybyĂŚ Rosina, siostra Fracassa. Ma ona rozkochaĂŚ w sobie obu braci i przy tej okazji zdobyĂŚ ich zgodĂŞ na Âślub Giacinty. Pierwszy zakochuje siĂŞ nieporadny Polidoro. Cassandro zakazuje bratu spotkaĂą z RosinÂą, ale wkrĂłtce sam takÂże wpada w jej sidÂła. Jednak jego skÂąpstwo okazuje siĂŞ wiĂŞksze niÂż porywy serca – nie chce podarowaĂŚ Rosinie pierÂścienia, a gdy to robi, woli nie spuszczaĂŚ jej z oka.
Tak wiĂŞc poÂłowa planu jest juÂż zrealizowana – zakochany Polidoro chce siĂŞ ÂżeniĂŚ z RosinÂą, musi wiĂŞc daĂŚ pozwolenie na Âślub Giacinty. Jednak Cassandro wraca do domu pijany i nie chce oddaĂŚ bratu czĂŞÂści majÂątku, aby ten mĂłgÂł poÂślubiĂŚ RosinĂŞ. Rosina czuje siĂŞ dotkniĂŞta jego obraÂźliwym zachowaniem, lecz gdy Cassandro chce zaÂłagodziĂŚ sytuacjĂŞ, zaprasza go do rozmowy bez s³ów. Znudzony Cassandro zasypia. Rosina wkÂłada mu na palec pierÂścieĂą. Gdy po obudzeniu Cassandro nie widzi u niej pierÂścienia, oskarÂża jÂą o kradzieÂż. W obronie siostry staje Fracasso i wyzywa Cassandra na pojedynek. Przerywa go wejÂście Rosiny oraz Simone, ktĂłry oznajmia, Âże Giacinta i Ninetta uciekÂły, zabierajÂąc czeœÌ pieniĂŞdzy. Kapitan i ordynans ofiarujÂą siĂŞ odnaleŸÌ kobiety w zamian za zgodĂŞ na poÂślubienie ich. Giacinta i Ninetta obawiajÂą siĂŞ wrĂłciĂŚ do domu, ale ukochani uspokajajÂą je. Rosina mĂłwi Polidorowi, Âże nie moÂże za niego wyjœÌ, gdy on nie ma zgody brata i odpowiedniego majÂątku. W koĂącu oddaje rĂŞkĂŞ Cassandrowi, ³¹czÂą siĂŞ teÂż dwie pozostaÂłe, zakochane pary. Tylko Polidoro zastaje sam. W finale wszyscy wychwalajÂą spryt kobiet.
Jednym s³owem, dzieje siê doœÌ du¿o, a ogólny klimat wydarzeù ³udz¹co przypomina brazylisjkie seriale Jednak tu g³ówn¹ treœci¹ jest przecie¿ muzyka.

[Mozart]

Teraz na TVP Kultura - 'La finta semplice'. 

Prawdziwa, peÂłnych rozmiarĂłw opera z uwerturÂą-sinfoniÂą w 3 aktach z 1769 r. skomponowana dla WÂłoch - niestety, tam nie wystawiona (spisek wÂłoskich artystĂłw, ktĂłrzy nie chcieli siĂŞ podporzÂądkowaĂŚ 12-letniemu chÂłopcu!). Premiera odbyÂła siĂŞ wiĂŞc w Salzburgu, w maju 1769 r. w paÂłacu arcybiskupa.

Faktycznie - partia Rozyny jest Âświetnia, moÂże jeszcze nie na miarĂŞ Cosi fan tutte (tym bardziej Zauberflote, bo to opera niemiecka), ale zapowiedÂź mistrzostwa operowego w gatunku buffo.

[Mozart]

nie dla WÂłoch - lecz na polecenie cesarza, sorki za b³¹d (tyle tu wÂłoskiego...). 

[Mozart]

Prawda, Âże piĂŞkne? 

PrzejrzystoœÌ faktury (niewielka obsada orkiestry), niezwyk³e bogactwo pomys³ów melodycznych (choÌby scena walki), próby stworzenia wielkich scen zespo³owych (akt I), œpiewnoœÌ, liryzm arii, dojrza³oœÌ emocjonalne (to wcale nie 'naiwne' dzie³ko...). Mozart jest krêpowany konwencj¹ (i swym ojcem, który chce, by syn pisa³ tak, by trafiÌ w gusta publicznoœci) - jednoczeœnie jednak próbuje zdobyÌ siê na jak najwiêkszy indywidualizm, próbuje (narazie - próbuje) zabarwiÌ postaci nut¹ osobist¹, charakterystyczn¹.

Bez w¹tpienia Mozart jest mistrzem opery buffa, a 'Rzekoma naiwnoœÌ' napisana przez 12-letniego ch³opca - i nie doceniona zupe³nie za jego ¿ycia - jest pierwszym tego dowodem; pocz¹tkiem drogi, któr¹ uwieùczy 'Wesele Figara', najczystszy komizm buffo XVIII wieku.

BTW, wÂłaÂśnie 1000 postĂłw za mnÂą... 

[Aleksias]

Gratulacje, Amade:) Tysiêczny post uczczony godnie, wspania³¹ muzyk¹
Tak, bardzo piĂŞkne
Nie widaĂŚ w tym Âżadnej nieporadnoÂści, niedostatkĂłw warsztatu. Odbieramy to jako poczÂątki, prĂłby, bĂŞdÂąc Âświadomi wielkoÂści geniuszu, jakim zabÂłysn¹³ na koĂącu jego drogi. Ale przecieÂż tego dzieÂła nie powstydziÂłby siĂŞ chyba Âżaden dojrzaÂły twĂłrca tamtych czasĂłw. GdybyÂśmy nie byli rozpieszczeni iloÂściÂą jego oper, ktĂłre siĂŞgnĂŞÂły szczytĂłw doskonaÂłoÂści, z pewnoÂściÂą czĂŞÂściej siĂŞgano by po te wczesne dzieÂła, pereÂłki tak peÂłne ÂświeÂżoÂści i wdziĂŞku. 
Muzyka p³ynie z lekkoœci¹, polotem, arie s¹ przepiêkne, melodyjne. Wolfiemu nie przeszkadza nawet konwencja - on j¹ potrafi o¿ywiÌ, tchn¹Ì w ni¹ ducha