Wolfi A. Mozart - muzyka uosobiajÂąca PiĂŞkno

[Aleksias]

MoÂże choĂŚ kilka przykÂładĂłw piĂŞkna tej muzyki:
Z aktu I:
Marito io vorrei
http://www.youtube.com/watch?NR=1&v=7ym2e21S6rA

Senti l'eco ove t'aggiri
http://www.youtube.com/watch?v=mRb6brnikVU

Akt II:

Amoretti, che ascosi qui siete - coÂś absolutnie piĂŞknego:))
http://www.youtube.com/watch?v=-DWxYcYCtA8
Sposa cara
http://www.youtube.com/watch?v=4bI3TU7Yc9I&feature=related

Akt III:
Nelle guerre d'amore
http://www.youtube.com/watch?v=CwVRgAkjIQ0&feature=related

I przepiĂŞkne harmonie w finale (wiadomo:))
http://www.youtube.com/watch?v=bPWfBKa6qJo&NR=1

[Mozart]

Dziêki Asiu za ten wybór. Mamy jeszcze niezwyk³y, profetyczny Fina³ Aktu I - w którym s³yszymy poniek¹d wielkie ensamble dzie³ wiedeùskich, których kulminacj¹ jest akt II 'Wesela Figara'. No ale - geniusz siê rozwija, by w koùcu rozkwitn¹Ì w pe³ni...

Mnie naprawdê zastanawia dojrza³oœÌ emocjonalna tego dzie³a. 12-letni ch³opiec pisz¹ce tak liryczne, wra¿liwe i wcale nienaiwne arie. Du¿y wp³yw nieocenionego (ale i konwencjonalnego, t³umi¹cego zapewne zapêdy indywidualistyczne) Leopolda?

[Mozart]

A propos La finta semplice - zauwaÂżyliÂście, jak bÂłahe, banalne i przekombinowane jest libretto tej opery. W kontekÂście tak sÂłabego tekstu niektĂłre muzyczne numery - zwÂłaszcza arie - zdajÂą siĂŞ byĂŚ zbyt dramatyczne, ekspresyjne. Co jednak miaÂł czyniĂŚ mÂłody Wolfgang?  To libretto nie zachĂŞca nawet do dÂźwiĂŞkowych charakterystyk postaci... 
Wielkim krokiem naprzĂłd bĂŞdzie 'La finta giaradinera', nie moÂżemy siĂŞ juÂż doczekaĂŚ na jej prezentacjĂŞ w TVP Kultura. 

An die Freude KV 53 - pieœù masoùska skomponowana przez 11-letniego Mozarta.
http://www.youtube.com/watch?v=GD5zBkLzFYA

[Mozart]

CzĂŞÂściowo antycypujĂŞ wÂątek La finta giardinera - 'Rzekomej ogrodniczki'...

Przyznam, Âże nie znam dobrze tego kompozytora.

Pasquale Anfossi, przeÂżyÂł Mozarta o 6 lat.
http://www.youtube.com/watch?v=rC2O12ZIdu8

[fille007]

Wielkim krokiem naprzĂłd bĂŞdzie 'La finta giardiniera', nie moÂżemy siĂŞ juÂż doczekaĂŚ na jej prezentacjĂŞ w TVP Kultura. 

Tak, La finta giardiniera KV 196 jest wspania³¹ operÂą buffa, w ktĂłrej w peÂłni objawia siĂŞ  indywidualny jĂŞzyk operowy Mozarta. Postaci sÂą z "krwi i koÂści", a finaÂły koĂączÂące poszczegĂłlne akty podkreÂślajÂą odmienny content kaÂżdego z nich. Rzekoma ogrodniczka odniosÂła oszaÂłamiajÂący sukces, ktĂłry niestety byÂł krĂłtkotrwaÂły (premiera miaÂła miejsce 13 I 1775, a zdjĂŞto jÂą z afisza pod koniec stycznia). Ale na premierze siĂŞ dziaÂło, oj dziaÂło  (oddajmy gÂłos samemu Wolfiemu):

Nach einer jeden Aria war allzeit ein erschrĂśckliches GetĂśs mit glatschen und Viva Maestro Schreyen.

Po kaÂżdej jednej arii rozlegaÂła siĂŞ straszliwa wrzawa z oklaskami i okrzykami 'Viva Maestro'.

[Mozart]

Kasiu, zgadzam siê w pe³ni... La finta giardiniera to jedna z moich ulubionych oper Mozarta; prawdziwy b³ysk geniuszu. Wolfgang Amade ceni³ j¹ doœÌ wysoko - po latach powróci³ do tej muzyki i zmodyfikowa³ j¹ tak, ¿e powsta³ niemiecki Singspiel Die Gärtnerin aus Liebe. Nie ma siê co dziwiÌ, skoro partytura tej wielkiej opery zawiera takie oto arie o niezwykle piêknej, szlachetnej lini melodycznej...

http://www.youtube.com/watch?v=HZvZpMdtuJM&feature=related

MyÂślĂŞ, Âże z radoÂściÂą powrĂłcimy do tego dzieÂła w dniu jej prezentacji na TVP Kultura. 

BTW... Schreyen -  !

[Mozart]

WracajÂąc do pierwszych symfonii...

Symfonia nr 8 D-dur KV 48 jest chyba jednÂą z czĂŞÂściej wykonywanych wczesnych symfonii cudownego dziecka. Napisana zostaÂła pod koniec roku 1768 (przez prawie 13-letniego Amade).  To uroczysty, majestatyczny utwĂłr skomponowany na smyczki, oboje, rogi, trÂąbki i kotÂły. Zwraca uwagĂŞ coraz doskonalsze alternowanie, dialogowanie miĂŞdzy instrumentami dĂŞtymi a smyczkami - prawdziwie znakomite dialogi podziwiaĂŚ bĂŞdziemy w symfoniach z 1772 roku.

Allegro i Andante
http://www.youtube.com/watch?v=SoS0kAU03TM

http://www.youtube.com/watch?v=UkaXYRWt5Dw&feature=related
Salonowy, zabarwiony subtelnymi emocjami Menuet i pĂŞdzÂący FinaÂł-Gigue zwieĂączony jakby znakiem zapytania.

[fille007]

BTW... Schreyen -  !

glatschen (klatschen) teÂż niezÂłe 

Wracaj¹c do dzie³ wokalnych Mozarta - nie prezentowaliœmy chyba jeszcze arii koncertowej Alma grande e nobil core KV 578. Ariê tê skomponowa³ Mozart w 1789 dla Louise Villeneuve - Dorabelli w premierowym wykonaniu Cosi fan tutte KV 588 (1789/1790). Villeneuve œpiewa³a partiê Donny Laury w intermezzo I due baroni di Rocca Azzurra autorstwa Domenico Cimarosy (1749-1801), wystawianym w 1789 r. w wiedeùskim Burgtheater. Najwidoczniej nie podoba³a jej siê aria (pod tym samym tytu³em) skomponowana przez Cimarosê i poprosi³a Mozarta, aby napisa³ lepsz¹ wersjê Alma grande e nobil core. (E. Garanèa (mezzosopran) & amsterdamska Royal Concertgebouw Orchestra):

http://www.youtube.com/watch?v=nN6S0Y5j-II

Przyznam, Âże nie znam DwĂłch baronĂłw Cimarosy, ale wyglÂąda na to, Âże dzieje siĂŞ tam sporo   :

Donna Laura:

Alma grande e nobil core,
le tue pari ognor disprezzan.
Sono dama al fasto avvezza
e so farmi rispettar.
Va, favella a quell'ingrato,
gli dirai che fida io sono.
Ma non merita perdono,
si, mi voglio vendicar.

Szlachetna dusza i wielkie serce
gardzÂą takimi jak wy.
Jestem damÂą z wyÂższych sfer
i naleÂży mi siĂŞ szacunek.
IdÂź, porozmawiaj z tym niewdziĂŞcznikiem,
zapewnij go o mej staÂłoÂści.
Lecz on nie wart jest litoÂści,
tak, pragnĂŞ dokonaĂŚ zemsty.

[Aleksias]

WracajÂąc do pierwszych symfonii...

Symfonia nr 8 D-dur KV 48 jest chyba jednÂą z czĂŞÂściej wykonywanych wczesnych symfonii cudownego dziecka. Napisana zostaÂła pod koniec roku 1768 (przez prawie 13-letniego Amade).  To uroczysty, majestatyczny utwĂłr skomponowany na smyczki, oboje, rogi, trÂąbki i kotÂły. Zwraca uwagĂŞ coraz doskonalsze alternowanie, dialogowanie miĂŞdzy instrumentami dĂŞtymi a smyczkami - prawdziwie znakomite dialogi podziwiaĂŚ bĂŞdziemy w symfoniach z 1772 roku.

Allegro i Andante
http://www.youtube.com/watch?v=SoS0kAU03TM

http://www.youtube.com/watch?v=UkaXYRWt5Dw&feature=related
Salonowy, zabarwiony subtelnymi emocjami Menuet i pĂŞdzÂący FinaÂł-Gigue zwieĂączony jakby znakiem zapytania.

Bardzo to miÂłe dla ucha The Academy of Ancient Music po raz pierwszy nagraÂła wszystkie symfonie Mozarta na dawnych instrumentach. Sir Hogwood zna siĂŞ na rzeczy:))

[Mozart]

Kasiu, dziĂŞki za AriĂŞ i prosimy o jeszcze.  Pan Cimarosa byÂł Âświetnie znany w czasach Mozarta, choĂŚ Âżadna z jego muzycznych fars, intermezzi, komedii, oper buffa nie moÂże konkurowaĂŚ z arcydzieÂłami Wolfganga. Domenico Cimarosa jest ciekawÂą postaciÂą - tworzyÂł na dworze Katarzyny w Petersburgu, póŸniej przybyÂł do Wiednia, gdzie spodobaÂł siĂŞ cesarzowi. FinaÂł jego Âżycia jest doprawdy zagadkowy...

Zdecydowanie najs³ynniejszym dzie³em Cimarosy jest Il matrimonio segreto - 'Potajemne ma³¿eùstwo' z 1793 r. (premiera w La Scali, ogromny sukces w XVIII w.). Wyczuwalna jest pewna rêka kompozytorska, tworz¹ca du¿e sceny zespo³owe (których prawdziwym pionierem by³ Mozart). W operach Cimarosy ciekawe s¹ sceny naœladuj¹ce np. ha³as (proste powtarzania danego dŸwiêku), co antycypuje stylistykê Rossiniego.
http://www.youtube.com/watch?v=ibAem4-_oKE


WracajÂąc z kolei do Sir Hogwooda... 

RĂłwnieÂż doœÌ dobrze znana Symfonia C-dur nr 9 KV 73 na wielkÂą orkiestrĂŞ. Manuskrypt - w Bibliotece JagielloĂąskiej (znĂłw!) - Moniko!! 

http://www.youtube.com/watch?v=8nNJPxkFrO0

[fille007]

Asiu    Patryku  teÂż jestem fankÂą Sir Hogwooda i The Academy of Ancient Music (powstaÂłej w 1973)  Christopher Hogwood jako klawesynista wykonywaÂł m. in. dzieÂła Williama Byrda (1543-1623) i Couperina, a ze swoja AkademiÂą nagraÂł m.in. La clemenza di Tito KV 621 (nie posiadam - jeszcze  , moÂże Wy jÂą macie? ) i koncerty: KV 191 (na fagot), KV 299 (na flet i harfĂŞ), KV 313 (na flet nr 1) i Andante na flet i orkiestrĂŞ KV 315. Ta pÂłyta jest przecudowna; harfa jest z okoÂło 1800 r. i ma iÂście niebiaĂąski dÂźwiĂŞk   

A propos Mozarta i Cimarosy - przypomniaÂło mi siĂŞ co napisaÂł Stendhal (chociaÂż to moÂże dla nas maÂło istotne i nie musimy siĂŞ ze Stendhalem w 100% zgadzaĂŚ) w Vies de Haydn, de Mozart et de MĂŠtastase (1815):

On sent que les figures qu'il a peintes dans l'infortune sont ordinairement heureuses. Voyez Carolina dans 'Le Mariage secret'. Celles de Mozart, au contraire, ressemblent aux vierges d'Ossian, de beaux cheveux blonds, des yeux bleus, souvent remplis de larmes. Elles ne sont peut-etre pas aussi belles que ces brillantes Italiennes, mais elles sont plus touchantes.
Les jours de bonheur, vous prĂŠfĂŠrerez Cimarosa; dans les moments de tristesse, Mozart aura l'avantage.

Czuje siĂŞ, Âże postacie, ktĂłre [Cimarosa] pokazuje w niedoli, sÂą zazwyczaj szczĂŞÂśliwe. Popatrzmy na przykÂład na KarolinĂŞ z Il matrimonio segreto. Bohaterki dzieÂł Mozarta - wprost przeciwnie. Podobne sÂą one do dziewic Osjana o piĂŞknych blond wÂłosach i niebieskich oczach, czĂŞsto peÂłnych Âłez. Nie sÂą one moÂże tak piĂŞkne jak tamte wspaniaÂłe WÂłoszki [Cimarosy], ale sÂą od nich bardziej wzruszajÂące.
W dniach szczĂŞÂścia woli siĂŞ CimarosĂŞ; w chwilach smutku - Mozarta.

[Mozart]

CeniĂŞ Stendhala za to, co napisaÂł o muzyce Mozarta.  Faktycznie, jest coÂś w przytoczonych przez Ciebie, Kasiu, sÂłowach – Mozart nigdy nie staje zdecydowanie po stronĂŞ jasnoÂści czy ciemnoÂści – ta muzyka, nawet w dzieÂłach buffo, mieni siĂŞ wieloma barwami, odcieniami.  Czy w przypadku bohaterek Wesela Figara czy Cosi fan tutte moÂżemy mĂłwiĂŚ o Âśmiechu przez Âłzy? Chyba nie pokusiÂłbym siĂŞ o tak jednoznaczne stwierdzenie – nie mniej stendhalowskie spostrzeÂżenie sÂłusznie zadaje kÂłam nierzadkim niby-teoriom, jakoby 'upudrowana' muzyka operowa Mozarta pozbawiona byÂła g³êbi, a sÂłuÂżyÂła samej tylko rozrywce. DzieÂła Cimarosy natomiast sÂą raczej powierzchowne, nie odwoÂłujÂą siĂŞ do g³êbokich przeÂżyĂŚ – po prostu wywoÂłujÂą uÂśmiech na twarzach odbiorcĂłw muzycznych komedii. Warto wspomnieĂŚ, Âże Stendhal ubĂłstwiaÂł Mozarta i CimarosĂŞ - na swoim nagrobku francuski pisarz kazaÂł wyryĂŚ napis:

ÂŻyÂł, pisaÂł i kochaÂł takim sercem, jakim ubĂłstwiaÂł CimarosĂŞ, Mozarta i Szekspira

Niestety – nie mam ÂŁaskawoÂści Tytusa w nagraniu Hogwooda (polecam za to znanÂą, antyczno-rokokowÂą inscenizacjĂŞ J. P. Ponnella – coÂś wspaniaÂłego!, nie zraÂża nawet to, Âże nieco trÂąci myszkÂą - oraz nagranie z Zurichu, rok 2005 – w roli tytuÂłowej ubĂłstwiany na tym forum Jonas Kaufman  ). CeniĂŞ bardzo wysoko jego mozartowskie interpretacje, zwÂłaszcza symfonie.

Na dziÂś proponujĂŞ SymfoniĂŞ F-dur KV 75, nazywanÂą 42. SymfoniÂą – bo jej autorstwo wydaje siĂŞ niepewne. Tak jak wielki biograf uwaÂżam jednak, Âże jest to dzieÂło Wolfganga (prawdop. z 1771 r.) – wÂątpliwoÂści ustĂŞpujÂą, kiedy sÂłucha siĂŞ tego emanujÂącego spokojem Allegra z piĂŞknym i niekonwencjonalnym przetworzeniem…
http://www.youtube.com/watch?v=--t0As77q6I&feature=related

[a w moim ost. poÂście miaÂło byĂŚ oczywiÂście: proste powtarzanie danego dÂźwiĂŞku  ]

[fille007]

Mozart nigdy nie staje zdecydowanie po stronĂŞ jasnoÂści czy ciemnoÂści – ta muzyka, nawet w dzieÂłach buffo, mieni siĂŞ wieloma barwami, odcieniami.  Czy w przypadku bohaterek Wesela Figara czy Cosi fan tutte moÂżemy mĂłwiĂŚ o Âśmiechu przez Âłzy? Chyba nie pokusiÂłbym siĂŞ o tak jednoznaczne stwierdzenie – nie mniej stendhalowskie spostrzeÂżenie sÂłusznie zadaje kÂłam nierzadkim niby-teoriom, jakoby 'upudrowana' muzyka operowa Mozarta pozbawiona byÂła g³êbi, a sÂłuÂżyÂła samej tylko rozrywce.

Exactement  U Mozarta nie brak Âżadnej "struny"... ale kiedy ma byĂŚ wesoÂło, to jest wesoÂło  ZresztÂą nie same "blondynki o niebieskich oczach" spotykamy w operach Wolfiego <joking>. Np. Konstanze z Die EntfĂźhrung aus dem Serail jest brunetkÂą - Pedrillo ÂśpiewajÂąc o pó³nocy pod jej oknem In Mohrenland gefangen war z akompaniamentem mandoliny

http://www.youtube.com/watch?v=9jy8Nz1Er6k

robi aluzjĂŞ do urody narzeczonej Belmonta (jest tam schwarz von Haar = czarnowÂłosa). Z kolei Konstanze w Uprowadzeniu nie przypadkiem nosi imiĂŞ Âżony Mozarta (jest rok 1782!), ktĂłra teÂż nie byÂła blondynkÂą   

[Aleksias]

Asiu    Patryku  teÂż jestem fankÂą Sir Hogwooda i The Academy of Ancient Music (powstaÂłej w 1973)  Christopher Hogwood jako klawesynista wykonywaÂł m. in. dzieÂła Williama Byrda (1543-1623) i Couperina, a ze swoja AkademiÂą nagraÂł m.in. La clemenza di Tito KV 621 (nie posiadam - jeszcze  , moÂże Wy jÂą macie? ) i koncerty: KV 191 (na fagot), KV 299 (na flet i harfĂŞ), KV 313 (na flet nr 1) i Andante na flet i orkiestrĂŞ KV 315. Ta pÂłyta jest przecudowna; harfa jest z okoÂło 1800 r. i ma iÂście niebiaĂąski dÂźwiĂŞk   

Kasiu, ÂżywiĂŞ do Hogwooda wielki szacunek. Mam pod jego dyrekcjÂą DydonĂŞ i Eneasza. PÂłyty z ÂŁaskawoÂściÂą Tytusa nie posiadam, ale to nic straconego:)) DÂługo nie znaÂłam tego wspaniaÂłego dzieÂła, zaprezentowaÂł mi jÂą dopiero nasz wielki Fadendirektor I teraz jest jednÂą z moich ulubionych. MoÂżna siĂŞ domyÂślaĂŚ, Âże warto jÂą mieĂŚ - w koĂącu Sir Christopher jest specjalistÂą od oper Wolfiego - zacz¹³ od Don Giovanniego, ma na koncie i Idomeneo, i Figara... No i w koĂącu Âśpiewa nasza ukochana Cecilia:)) Zatem pewnie wkrĂłtce bĂŞdziemy mieĂŚ   Mozart: Flute & Harp to, istotnie, strzaÂł w samo serce:) ChoĂŚby ze wzglĂŞdu na utwĂłr tytuÂłowy:))  Ale na pewno godne polecenia jest wszystko, co Mistrz wypuÂściÂł na pÂłytach z AAM: i Water Music Haendla, i Kantaty weselne Bacha z EmmÂą Kirkby... Ach, chciaÂłoby siĂŞ mieĂŚ wszystko:)
Do³¹czam siê do aplauzu Amade - Mozartmaniacs zawsze s¹ gotowi wys³uchaÌ nowej arii:))

[fille007]

Fadendirektor

Asiu, stworzyÂłaÂś ad hoc bardzo fajny i trafny compound noun     JeÂśli ktoÂś tworzy wÂłasne Komposita to znak, Âże niemiecki zna co najmniej dobrze!  ChociaÂż Niemcy przewaÂżnie mĂłwiÂą na wÂątek Thread, ale Faden  teÂż jest uÂżywany w tym kontekÂście