Wolfi A. Mozart - muzyka uosobiajÂąca PiĂŞkno

[fille007]

SÂłychaĂŚ w niej i Zauberflote, i scenĂŞ Komandora z Giovanniego (znaleÂźliÂście ten fragment?  ).

http://www.youtube.com/watch?v=8xJKsLCxG8k
itd.

Zgadzam siĂŞ z TobÂą cher Patrick, masoĂąskie klimaty sÂłychaĂŚ juÂż od 1 taktu.

1:34 Es lebe Sarastro! Sarastro lebe - Die ZauberflĂśte

Ihr Kinder des Staubes erzittert  - Komandor z Don Giovanniego (pod koniec Thamosa) 

[Mozart]

Otó¿ to!    Sethosa (bas baryton) nazwaÂłbym pra-Sarastrem. ChĂłry ÂśpiewajÂą zresztÂą o potĂŞdze SÂłoĂąca, ÂświatÂłoÂści, bĂłstwach itd - kojarzy siĂŞ nam to z egipskimi wierzeniami (Thamos jest "egipskÂą" sztukÂą barona von Geblera) - ale i z wolnomularstwem.
http://www.youtube.com/watch?v=MpR8Lmy4p-E&feature=relmfu
(mamy tu wspomianego "Komandora", czyli introdukcjê Sethosa i fina³owy chór Ihr Kinder des Staubes erzittert - ca³oœÌ poprzedzona jakby gluckowskim, dramatycznym i bardzo finezyjnym fragmentem antraktowym - muzyka do Thamosa to 3 wielkie sceny wokalne z 5 "antraktami" czy "interludiami"; ten ostatni chór zosta³ dokomponowany póŸniej)

A to mĂłj ulubiony fragment - chĂłr Gottheit, uber alle machtig, monumentalne Moderato na wielkÂą orkiestrĂŞ (z trÂąbkami, rogami, 3 puzonami i kotÂłami) i chĂłr (miejscami rozpisany kontrapunktycznie). To peÂłen dostojeĂąstwa hymn o misternej konstrukcji i wzrastajÂącym napiĂŞciu. Wg mnie, jeden z najciekawszych, najsilniej oddziaÂłujÂących, jakie wyszÂły spod piĂłra Mozarta. Sam Wolfgang byÂł z tej muzyki bardzo zadowolony.
http://www.youtube.com/watch?v=-pGyeKe7zh8

[TeresaGrob]

Nowy niedawno odkryty utwĂłr Mozarta (Patryk juÂż pisaÂł o nim wyÂżej)
wyszedÂł wÂłaÂśnie na singlu!:))

http://www.youtube.com/watch?feature=player_embedded&v=LoTfvakQZXA#!

[Mozart]

No no, ponad 65 tysiĂŞcy wyÂświetleĂą w ciÂągu 2 tygodni... A filmik jest "niepubliczny" i linkowany. DziĂŞkujĂŞ, Agnieszko.    Na stronie Mozarteum jest moÂżliwoœÌ odsÂłuchania (audio).

O tym "tyrolskim" utworze Mozarta wzmianka jest rĂłwnieÂż na ktĂłrejÂś z pierwszych stron najnowszego "Newsweeka".

[Mozart]

Wielki Tydzieù i Wielkanoc, a zatem dobra okazja, by ws³uchaÌ siê w twórczoœÌ sakraln¹ Mozarta - wspomniana wy¿ej muzyka masoùska to równie¿ muzyka wyra¿aj¹ca duchowoœÌ Mozarta (teza Einsteina), a wiêc kontynuacja nurtu religijnego z lat salzburskich (choÌ, jak wiemy, do muzyki koœcielnej Mozart w Wiedniu tak¿e powraca³, choÌ sporadycznie).

20-letni Mozart pod koniec 1776 r. skomponowa³ dla Colloredo trzy msze in C (Mozarta dos³ownie poch³onê³a wówczas muzyka religijna, co byÌ mo¿e œwiadczy o jakimœ wewnêtrznym, duchowym kryzysie m³odego geniusza). W tym czasie twórca muzyki koœcielnej w Salzburgu, zgodnie z zaleceniami ksiêcia hrabiego arcybiskupa, mia³ komponowaÌ tak, by wszystkie ogniwa (Kyrie, Gloria, Credo, Sanctus, Benedictus i Agnus Dei) z sonat¹ all'Epistola trwa³y maksymalnie 3 kwadranse "nawet gdy mszê przy najdonioœlejszej okazji odprawia sam ksi¹¿ê", jak donosi za¿enowany Wolfgang.

Takie ograniczenie czasowe wprowadzi³o do twórczoœci sakralnej Mozarta istotne zmiany. WeŸmy Gloriê czy Credo (najd³u¿sze sekwencje) - Mozart niejednokrotnie nak³ada na siebie ³aciùskie wersy, œpiewane przez chór - otrzymuje wówczas maksymaln¹ zwiêz³oœÌ. Jednoczeœnie - komponuje nieraz pyszne orkiestrowe introdukcje b¹dŸ powolnie krocz¹ce, monumentalne Benedictus. Wolfgang, szczerze nienawidz¹cy Colloreda, po raz kolejny go przechytrzy³ - trzeba sobie w tym momencie wyobraziÌ minê zniecierpliwionego ksiêcia!

We wspomnianych mszach pojawia siĂŞ nowy styl muzyki koÂścielnej. Mozart poznaÂł wczeÂśniej, w czasie swych podró¿y, "uczony", ÂścisÂły, skostniaÂły styl wÂłoski (Bolonia, Neapol, Rzym). Muzyka koÂścielna rĂłwnoczeÂśnie siĂŞ jednak sekularyzuje - pojawiajÂą siĂŞ partie "operowe" (ariowe). WkrĂłtce, w Wiedniu, Mozart pozna muzykĂŞ religijnÂą oraz kontrapunkt Bacha i Haendla; summÂą tych doÂświadczeĂą bĂŞdzie genialna (i nieukoĂączona) Grosse Messe, czyli Wielka Msza c-moll. W kompozycjach z 1776 r. Wolfgang ³¹czy fragmenty homofoniczne i kontrapunktyczne, wzbogaca ekspresjĂŞ, uszlachetnia  liniĂŞ melodycznÂą (prostota, naturalnoœÌ!). Swoiste molowe zatrzymanie nastĂŞpuje zawsze przy sÂłowach CrucifĂ­xus ĂŠtiam pro nobis sub PĂłntio PilĂĄto, a finaÂłowe fragmenty Glorii, Credo bÂądÂź Osanna to prĂłby fugi/fugata (fuga byÂła zakazana, bo trwaÂła zbyt dÂługo). Przede wszystkim jednak - sÂłyszymy tu wielkiego symfonika.

Oto pierwsza z tych mszy, Credo-Messe KV 257. Prawdopodobnie Mozart nanosiÂł na partyturĂŞ poprawki (by jeszcze skrĂłciĂŚ czas trwania dzieÂła eliminowaÂł dziesiÂątki taktĂłw!). ZauwaÂżmy, Âże stosuje on metodĂŞ powracajÂących, krĂłtkich motywĂłw (w Glorii, Credo). Zagadka: dlaczego Credo-Messe? 

http://www.youtube.com/watch?v=WePtKahRdxE

Spaur-Messe KV 258; msza napisana z okazji konsekracji hrabiego von Spaura (uroczystoœÌ odby³a siê w salzburskiej katedrze).

http://www.youtube.com/watch?v=qPsm5tmCpd4
http://www.youtube.com/watch?v=fXSuuGRlOP4&feature=relmfu
http://www.youtube.com/watch?v=bWg8GjS6c7c&feature=relmfu
http://www.youtube.com/watch?v=3avJ8TWYFkY&feature=relmfu
http://www.youtube.com/watch?v=ddG3oaWyCOk&feature=relmfu
http://www.youtube.com/watch?v=1wrkj7MFlYg&feature=relmfu

[fille007]

ZauwaÂżmy, Âże stosuje on metodĂŞ powracajÂących, krĂłtkich motywĂłw (w Glorii, Credo). Zagadka: dlaczego Credo-Messe? 

http://www.youtube.com/watch?v=WePtKahRdxE

Chyba dlatego, Âże czterotaktowe "Credo" powraca w Credo kilkakrotnie

[Mozart]

WÂłaÂśnie, Kasiu, sprawa wydaje siĂŞ nie do koĂąca jasna. CzterdÂźwiĂŞkowy, ĂŚwierĂŚnutowy motyw (pojawiajÂący siĂŞ najpierw w forte, potem piano) G - E - A - G z Credo faktycznie wybrzmiewa wielokrotnie, jest rozpoznawalny, dziaÂła jak Leitmotiv. Prawdziwa muzyczna dewiza Mozarta (o ktĂłrej kiedyÂś pisaÂłem) pojawia siĂŞ jednak w Santus: C - D - F - E (zapis w pó³nutach - zauwaÂżcie, Âże rĂłwnieÂż 4 dÂźwiĂŞki i rĂłwnieÂż tonacja C-dur). Gdyby to ode mnie zaleÂżaÂło, nazwaÂłbym wiĂŞc tÂą mszĂŞ Santus-Messe. 

[Mozart]

A oto fragment najbardziej zwiĂŞzÂłej ze wspomnianych missae breves - Orgelsolo-Messe KV 259.

Chyba jasne, skÂąd pochodzi jej nazwa. 

http://www.youtube.com/watch?v=tTzzTgBWJzc

[bartus]

Patryku.

Dzieki za linki.
Piekne wykanania transcendentalnej muzyki.

Az sie wierzyc ne chce, ze napisal 20 letni "mleko pod nosem"

[bartus]

Ostatnio coraz czesciej polykam literki i slowka.
Nie lubie takiego niedbalstwa u siebie.

Sorki

[fille007]

20-letni Mozart pod koniec 1776 r. skomponowaÂł dla Colloredo trzy msze in C (Mozarta dosÂłownie pochÂłonĂŞÂła wĂłwczas muzyka religijna, co byĂŚ moÂże Âświadczy o jakimÂś wewnĂŞtrznym, duchowym kryzysie mÂłodego geniusza).

Mo¿e Wolfgang zwracaj¹c siê ku muzyce sakralnej chcia³ te¿ "odpocz¹Ì" od stylu galant?

Co do nazwy Sanctus-Messe nie mam nic przeciwko  , zwÂłaszcza Âże KV 257 byÂła teÂż nazywana Missa brevis (potem uznano, Âże na missĂŞ brevis jest raczej za dÂługa), Große Credo-Messe -jednym sÂłowem baÂłagan w nazewnictwie. PoniewaÂż te nazwy nie pochodzÂą od samego Mozarta (tak samo jak Elvira Madigan dla KV 467, czy KrĂśnungsmesse dla KV 317) nie ma sensu uznawaĂŚ ich za jedynie sÂłuszne. (A propos Mszy koronacyjnej C-dur KV 317 - caÂłe szczĂŞÂście, Âże ktoÂś nie nazwaÂł jej np. 'Dove sono-Messe' - to oczywiÂście Âżart, ale na upartego moÂżna siĂŞ dosÂłyszeĂŚ jakiegoÂś maÂłego podobieĂąstwa miĂŞdzy ariÂą hrabiny z III aktu Wesela Figara a Agnus Dei z KV 317).

Agnus Dei z Mszy koronacyjnej C-dur KV 317, Wiener Sängerknaben:

http://www.youtube.com/watch?v=3kUTmd16xeM

[Mozart]

Moim zdaniem wiĂŞc, nazwa Credo-Messe w przypadku KV 257 jest nietrafiona. To innej, wczeÂśniejszej przysÂługiwaĂŚ powinno to miano.

PrzenieÂśmy siĂŞ do roku 1774.
18-letni Wolfgang pisze wĂłwczas 2 bardzo kameralne (smyczki - bez altĂłwek!), a w swej prostocie niemalÂże naiwne krĂłtkie msze – KV 192 i 194. W drugiej z nich, w D-dur, naszÂą uwagĂŞ zwraca wÂłaÂśnie Credo. Pojawia siĂŞ tu, moÂżna powiedzieĂŚ - po raz kolejny, tajemniczy mozartowski szyfr zÂłoÂżony z 4 dÂźwiĂŞkĂłw. Ten ktĂłry pojawi siĂŞ w Sanctus wspomnianej wyÂżej Mszy KV 257, a w zmodyfikowanej postaci jest nim przecieÂż motyw z Dove Sono czy Agnus Dei Mszy KV 317 (rĂłwnieÂż czterodÂźwiĂŞk). Otwiera mozartowskÂą symfonikĂŞ (Andante z Symfonii KV 16) i jÂą... zamyka (finaÂł Symfonii Jowiszowej KV 550; to temat na ktĂłrym opierajÂą siĂŞ fugata). W tej skromnej i osobistej Missa brevis wydaje siĂŞ, Âże Mozart wykrzykuje z ca³¹ mocÂą: CREDO! WierzĂŞ! - motyw ten ksztaÂłtuje przecieÂż fakturalnie caÂłe ogniwo (wyraÂżajÂąc teÂż finalne AMEN).

Czy komponujÂąc w 1788 r. swĂłj kontrapunktyczny, monumentalny finaÂł ostatniej symfonii Wolfgangowi przypomniaÂło siĂŞ to zawoÂłanie?
Te 4 dŸwieki, które w Mszy KV 192 przybra³y postaÌ wyznania wiary, przesi¹k³y przecie¿ ca³¹ jego twórczoœÌ.

Credo, Missa brevis KV 192: http://www.youtube.com/watch?v=fRK-0tflUTU
FinaÂł 41. Symfonii Jowiszowej KV 551: http://www.youtube.com/watch?v=wfoHwbS1QhQ

Az sie wierzyc ne chce, ze napisal 20 letni "mleko pod nosem"

Mnie najbardziej intryguje, Âże to CREDO poniÂżej napisaÂł napisaÂł chÂłopak 12-letni!

Z wielkiej solennej mszy (4 trabki, 3 puzony) Waisenhaus-Messe c-moll (napisanej prawdopodobnie na poÂświĂŞcenie Waisenhauskirche - koÂścioÂła przy sierociĂącu) KV 47a/139 -
nowatorskie, ekspresyjne CrucifĂ­xus :
http://www.youtube.com/watch?v=u2C3JsZoisc&feature=relmfu
http://www.youtube.com/watch?v=ZR4jmwZGfOY&feature=relmfu

[Mozart]

W drugiej z nich, w D-dur, naszÂą uwagĂŞ zwraca wÂłaÂśnie Credo.

Chodzi o pierwszÂą, F-dur KV 192. Druga jest owszem w D-dur (KV 194), ale nie o niej myÂślaÂłem.

[Mozart]

Nadchodzi czas wielkanocny. Trudno mi sobie wyobraziĂŚ pewne dni w roku bez oddania siĂŞ magii tej muzyki.

Qui tollis pecata mundi. Monumentalny 8-gÂłosowy chĂłr w g-moll, chromatyka, posĂŞpna i przytÂłaczajÂąca partia orkiestry. InspiracjÂą byÂła Msza h-moll Bacha (niesamowite Kyrie z tej Mszy).
http://www.youtube.com/watch?v=whVPzXDDu2Y

A oto: TE DEUM C-dur KV 141 z 1768 r.
http://www.youtube.com/watch?v=fTk21jy9Sn8&feature=related

PiĂŞknych ÂŚwiÂąt.

[Aleksias]

Nieziemskie melodie, tak jak Bartus pisze - transcendentalne, pozwalajÂące otrzepaĂŚ umysÂł z kurzu codziennoÂści, zwrĂłciĂŚ duszĂŞ ku wyÂższym, duchowym wymiarom.
Podobnie, jak te wspaniaÂłe msze, ktĂłre nam przedstawiÂłeÂś, ktĂłre tak zachwycajÂą i przemawiajÂą do serca. (Tak wiele mszy Mozart komponowaÂł w tonacji C - ciekawe, czy byÂła to uznana "mszalna" tonacja, czy teÂż wÂłaÂśnie ona najbardziej przemawiaÂła do niego przy tworzeniu muzyki koÂścielnej.) PotĂŞÂżne dzieÂło, wymagajÂące czasu, by je w skupieniu wysÂłuchaĂŚ, w peÂłni przeÂżyĂŚ i smakowaĂŚ. Czas ÂświÂąteczny jest dobrÂą porÂą na takÂą muzycznÂą medytacjĂŞ.

Co do przewijaj¹cego siê przez ró¿ne elementy kolejnych mszy motywu czterodŸwiêkowej "dewizy" Mozarta, jeœli jak piszesz, najpierw pojawi³a siê ona w³aœnie w Credo jego mszy F-dur (jednak co czas pewien pojawiaj¹ siê inne tonacje:)), i to tak potê¿nie, byÌ mo¿e tak zosta³a zapamiêtana i zrobi³a takie wra¿enie, ¿e kojarzono j¹ z tym w³aœnie Credo - i na tej zasadzie nazwano kolejn¹ mszê, w której ten rozpoznawalny motyw wyst¹pi³ ponownie - jako "mszê z motywem CREDO", niezale¿nie ju¿ od czêœci, w której siê pojawi³

Chyba w tym samym roku, co tĂŞ mszĂŞ, Mozart pisze jeszcze przepiĂŞknÂą LitaniĂŞ LoretaĂąskÂą (KV 195).
http://www.youtube.com/watch?v=q50-FIHKm44

RĂłwnieÂż ta muzyka ma w sobie magiĂŞ otwierajÂącÂą nasze serca, promieniujĂŞ ciepÂłem i ÂświatÂłem, nawet w deszczowy i pochmurny dzieĂą, jak dziÂś SÂłuchajÂąc takich harmonii, zawsze bĂŞdziemy mieĂŚ PiĂŞkne, Jasne ÂŚwiĂŞta. Zatem tak, PiĂŞknych ÂŚwiÂąt, kochani