Wolfi A. Mozart - muzyka uosobiajÂąca PiĂŞkno

[fille007]

do Kasi, naszej "figaromanki"

do Pata, naszego "Flecisty"  PrzyznajĂŞ, Âże 1 maja moje myÂśli biegnÂą do roku 1786 , ale - jak wiadomo - kocham wszystkie opery Mozarta, wszystkie razem i kaÂżdÂą z osobna (te sÂłowa zostaÂły nawet "uwiecznione" w jednym z utworĂłw Janusza  ).

W zagadce chodzi o MariĂŞ MagdalenĂŞ Haydn, ÂżonĂŞ Michaela Haydna, brata kompozytora, ktĂłrego dom w Eisenstadt (stolicy landu Burgenland) miaÂłam kiedyÂś okazjĂŞ odwiedziĂŚ: www.haydn-haus.at/ 

[Mozart]

Don Giovanni na Manhattanie. Niestety, nie zd¹¿yliœmy.

http://www.nyoperaexchange.com/#!current-season

[fille007]

Czas na kolejnÂą minizagadkĂŞ  , a brzmi ona: jaki instrument muzyczny uwaÂżaÂł Mozart za "krĂłla wszystkich instrumentĂłw"?

[fille007]

Do biura organizatorki konkursu napÂłynĂŞÂły dwie odpowiedzi (dziĂŞkujĂŞ serdecznie za obie) - jedna co prawda ambitna, ale niewÂłaÂściwa (chodzi o inny aerofon ), druga natomiast trafna 
Po raz kolejny bezkonkurencyjny okazaÂł siĂŞ pewien (co najmniej) dr n. med. in spe Jaki to instrument? Oddajmy gÂłos samemu Wolfiemu  (fragment listu do Leopolda z paÂździernika 1777 r.): [...] Als ich Herrn Stein sagte, ich mĂśchte gern auf seiner Orgel spielen, denn die Orgel seie meine Passion, so verwunderte er sich groß und sagte: "Was? Ein solcher Mann wie Sie, ein solcher großer Klavierist will auf einem Instrumente spielen, wo kein Douceur, keine Expression, kein Piano, kein Forte stattfindet, sondern immer gleich fortgehet?" - "Das hat alles nichts zu bedeuten; die Orgel ist doch in meinen Augen und Ohren der KĂśnig aller Instrumente". - "Nun meinetwegen". Wir gingen halt miteinander, ich merkte schon aus seinen Diskursen so, daß er glaubte, ich wĂźrde nicht viel auf seiner Orgel machen, ich wĂźrde par exemple vĂśllig klaviermäßig spielen. [...] Wir kamen auf den Chor, ich fing zu präludieren an, da lachte er schon; dann eine Fuge. "Das glaube ich" sagte er "daß Sie gerne Orgel spielen, wenn man so spielt!"

[...] Kiedy powiedzia³em panu Steinowi [Johann Andreas Stein (1728-1792), wybitny budowniczy organów i innych instrumentów klawiszowych], ¿e chcia³bym zagraÌ na jego organach, poniewa¿ organy s¹ moj¹ pasj¹, ogromnie siê zdziwi³ i powiedzia³:"Co? Ktoœ taki jak Pan, taki wielki pianista chce zagraÌ na instrumencie, z którego nie sposób wydobyÌ ani s³odyczy, ani pe³ni ekspresji, ani piano, ani forte, a jedynie jednostajne brzmienie?" - "To wszystko jest bez znaczenia, organy s¹ jednak w moich oczach i uszach królem wszystkich instrumentów". - "Skoro Pan tak mówi, niech tak bêdzie". Szliœmy razem i wywnioskowa³em z jego s³ów, ¿e s¹dzi³, i¿ niewiele zdzia³am na jego organach, ¿e na przyk³ad bêdê gra³ na nich tak, jak na pianoforte. [...] Weszliœmy na chór, zacz¹³em graÌ preludium, a on wtedy zacz¹³ siê œmiaÌ; potem zagra³em jeszcze fugê. "Przy takiej grze" powiedzia³ "trudno nie daÌ wiary temu, ¿e gra Pan chêtnie na organach!".

[Mozart]

Ave Verum, arcydzieÂło skomponowane na ostatnie Corpus Christi w Âżyciu Mozarta dla Antona Stolla w czerwcu 1791 r.

Riccardo Muti
http://www.youtube.com/watch?v=2UXLKmhd920

 

[Aleksias]

Jest Mozart, jest impreza..... nie, wróÌ: Jest Mozart, jest inspiracja

W przerwie pomiĂŞdzy przesÂłuchiwaniem kolejnych konkursowych wykonaĂą wpadÂło mi wÂłaÂśnie w ucho coÂś bardzo piĂŞknego - bo czyÂż moÂże nie byĂŚ piĂŞkne dzieÂło wielkiego romantyka zÂłoÂżone w hoÂłdzie wielkiemu klasykowi, dzieÂło zrodzone z porywu natchnienia, podziwu i zachwytu...

Czajkowski - i Mozartiana
http://www.youtube.com/watch?v=meAGKCqAO9Q

Mozartiana powstaÂła w 1887, w setnÂą rocznicĂŞ premiery Don Giovanniego. Czajkowski sam dyrygowaÂł premierowym wykonaniem suity - byÂł to jedyny taki przypadek.

Tutaj IV suita w caÂłoÂści, z nutami - dla frajdy ekspertĂłw
http://www.youtube.com/watch?v=GM-ybUTPFjA
Nuty wÂłaÂściwie mĂłwiÂą wszystko, pewnie wiĂŞc przepada okazja do konkursu na temat, jakie utwory posÂłuÂżyÂły Czajkowskiemu do orkiestracji ).

[xbw]

       "SÂłuchaÂłem Mozarta. Tonacje niÂższe, coraz niÂższe, po piĂŞĂŚ piĂŞter w dó³. Modulacje. Potem w gĂłrĂŞ i znĂłw w gĂłrĂŞ. Potem drugi raz obok to samo. Jak pajÂąk pajĂŞczynĂŞ."

Fragment Tajnego dziennika Mirona BiaÂłoszewskiego, Wydawnictwo Znak, KrakĂłw 2012.

[bartus]

       "SÂłuchaÂłem Mozarta. Tonacje niÂższe, coraz niÂższe, po piĂŞĂŚ piĂŞter w dó³. Modulacje. Potem w gĂłrĂŞ i znĂłw w gĂłrĂŞ. Potem drugi raz obok to samo. Jak pajÂąk pajĂŞczynĂŞ."

Fragment Tajnego dziennika Mirona BiaÂłoszewskiego, Wydawnictwo Znak, KrakĂłw 2012.

Bardzo fajny wiersz, ale zupelnie nie pasujacy do Mozarta (widze analogie do netowisk Janusza)

[Mozart]

O Mozartianie Czajkowskiego po raz pierwszy wspomniaÂła na forum Kasia, w kontekÂście moich ulubionych wariacji KV 455    Ave verum ma w sobie niesamowitÂą moc, zwÂłaszcza w czasie uroczystoÂści religijnych i twierdzĂŞ, Âże jest dowodem dojrzaÂłej, innej od tej "salzburskiej" religijnoÂści, pozbawionej barokowego splendoru, zarazem oÂświeconej. SiÂła oddziaÂływania tego Ave verum jest tak duÂża, Âże wrĂŞcz utoÂżsamia siĂŞ te motetowe sÂłowa z KV 618 Mozarta. Nie zwracajÂąc uwagi na inne, ciekawe opracowania tego hymnu.

A zatem maÂła zagadka (KasiĂŞ  - przepraszam za wywoÂłanie do tablicy, ale sama jesteÂś sobie ""winna"" przez swoje sukcesy, vide posty wyÂżej  - oraz pozostaÂłych forumowiczĂłw zachĂŞcam, zgodnie z praktykÂą, do odpowiedzi na privie)... KtĂłry z romantycznych twĂłrcĂłw rĂłwnieÂż opracowaÂł muzyczny temat motetu Mozarta, samemu siĂŞgajÂąc zresztÂą do tekstu, tworzÂąc dodatkowo wÂłasne Ave verum? W nieca³¹ dekadĂŞ po jego Âśmierci, wÂłasny utwĂłr stworzyÂł teÂż pewien poboÂżny francuski organista-kompozytor (jako czêœÌ op. 65). O jakich dwĂłch romantykĂłw tu chodzi? 

 

[Mozart]

OtrzymaÂłem 3 odpowiedzi - dziĂŞkujĂŞ za nie! ChodziÂło o Franciszka Liszta oraz Gabriela FaurĂŠ, ktĂłry w 1894 r., 8 lat po Âśmierci Liszta, napisaÂł wÂłasne Ave verum (jako op. 65, wspĂłlnie z Tantum ergo). OdpowiedziaÂły tak Asia i Kasia  , natomiast Janusz (ktĂłry byÂł pierwszy  ), nie miaÂł problemĂłw z G. Faure, natomiast oprĂłcz niego zasugerowaÂł E. Elgara (ktĂłry rĂłwnieÂż skomponowaÂł w tym czasie swĂłj motet, chociaÂż, z tego co wiem, nie opracowaÂł dodatkowo tematu mozartowskiego - ale ciekawa propozycja!).

Oddajmy g³os Asi, dog³êbnie wyjaœniaj¹cej powstanie dzie³ Liszta:

"Liszt skomponowaÂł fantazjĂŞ na fortepian obejmujÂącÂą „Ave Verum Corpus de Mozart”, poprzedzonÂą Miserere Allegriego, zatytuÂłowanÂą A la Chapelle Sixtine (S641/1 i 2  – w dwĂłch wersjach), powtarzajÂąc jÂą póŸniej w ciÂągu nastĂŞpnych trzech lat (1862-65) w ró¿nych wersjach – na orkiestrĂŞ (S360), na dwa fortepiany (S633), jest takÂże wersja na organy (S658), zatytuÂłowana „Evocation a la Chapelle Sixtine”.
Liszt stworzyÂł teÂż bardziej dosÂłownÂą wersjĂŞ mozartowskiego motetu. Na fortepian (461a) oraz na organy ( S674). WidaĂŚ z tego, Âże ten motyw i dzieÂło Mozarta wyjÂątkowo zajĂŞÂły duszĂŞ i umysÂł Franza, i rzecz jasna, w obliczu potĂŞgi tego dzieÂła, trudno siĂŞ temu dziwiĂŚ."
   

[Mozart]

Tak natomiast komponowa³ 8-letni Wolfi. Jako op. 3 (z dedykacj¹ dla brytyjskiej królowej Charlotty Mecklenburg-Strelitz) wydano jego sonaty na klawesyn/fortepian z akompaniamentem skrzypiec lub fletu. Osobiœcie, preferujê wersjê "skrzypcow¹", chocia¿ rola skrzypiec w tym opus jest i tak zdecydowanie ograniczona i obejmuje zazwyczaj harmoniczne ubarwienie lub np. tercjowy akompaniament. Nieco inna jest sonata B-dur KV 15, której czêœÌ I, Andante maestoso, ma wrêcz improwizacyjny charakter, a skrzypce jakby wyzwalaj¹ siê z wiêzów konwencji.

http://www.youtube.com/watch?v=A7e6fZsXwBo

[Aleksias]

PrzeÂśliczne:)) Te sonaty miaÂły byĂŚ inspirowane przez Jana Christiana Bacha,  (ktĂłry byÂł nauczycielem muzyki krĂłlowej), a konkretnie jego sonaty z op.2
Nie ma ich chyba na YT. Jest za to sonata D-dur op.5 Nr 2. Ona takÂże staÂła siĂŞ inspiracjÂą dla mÂłodego, dziesiĂŞcioletniego Wolfiego
http://www.youtube.com/watch?v=nrfWVTeJuOE

Trzy koncerty KV 107 powstaÂły w oparciu o jego sonaty (D-dur nr.2, G-dur nr. 3 i E-dur nr. 4). To daje nam okazjĂŞ do pytania, ile wÂłaÂściwie koncertĂłw napisaÂł Mozart:)
http://www.youtube.com/watch?v=dvEMM0jkyvQ

PS. Wielkie podziĂŞkowania dla Fadendirektora za cytowanie:))

[fille007]

LubiÂłam czytaĂŚ lirykĂŞ BiaÂłoszewskiego ([...] ach! i flet zaczarowany [...]), ale akurat z tym fragmentem siĂŞ nie zgadzam; hehe, widzĂŞ jak¹œ ma³¹ analogiĂŞ do "gam i pasaÂży" (nie wracajmy juÂż do tego  ).

O KV 455 faktycznie wspominaliÂśmy juÂż ponad rok temu, ale obydwa linki, ktĂłre Pat wtedy umieÂściÂł sÂą juÂż niestety nieaktywne, dlatego zalinkujĂŞ wykonanie jednej z naszych ulubionych interpretatorek dzieÂł Mozarta, Ingrid Haebler:

http://www.youtube.com/watch?v=8Nf0Md19xx0

[Mozart]

O KV 455 faktycznie wspominaliÂśmy juÂż ponad rok temu, ale obydwa linki, ktĂłre Pat wtedy umieÂściÂł sÂą juÂż niestety nieaktywne, dlatego zalinkujĂŞ wykonanie jednej z naszych ulubionych interpretatorek dzieÂł Mozarta, Ingrid Haebler:

http://www.youtube.com/watch?v=8Nf0Md19xx0

A propos - kto wie/pamiĂŞta, z kim Haebler nagraÂła fascynujÂącÂą interpretacjĂŞ mojej ulubionej sonaty na 20 palcĂłw, KV 448? 

3 lipca minie 235 lat od œmierci matki Wolfganga, Anny Marii (geb. Pertl), urodzonej w 1720 r. w St. Gilgen w okolicach Salzburga. Pani Mozart zmar³a w mieszkaniu przy Rue du Sentier 8 w Pary¿u, pogrzeb odby³ siê w Saint-Eustache. Syn niew¹tpliwie g³êboko prze¿y³ te wydarzenia, o czym œwiadczy chyba najdobitniej wielokrotnie - równie¿ w tym kontekœcie - cytowana tu Sonata a-moll KV 310. Latem 1778 r. powsta³ jeszcze jeden skarb (czy cud, jak woli Einstein) muzyki kameralnej XVIII wieku - Sonata na fortepian i skrzypce e-moll KV 304. Przypomnijmy sobie to 2-czêœciowe (cecha ca³ego paryskiego opus sonat skrzypcowych) dzie³o, otwieraj¹ce siê przejmuj¹cym unisonem dwóch instrumentów w rzadkiej tonacji e-moll. Po Allegro nastêpuje - moim zdaniem - ekspresyjne centrum tego intymnego arcydzie³a, Tempo di minuetto o zdecydowanie jednak nietanecznym charakterze (por. menuet z 40. Symfonii). Temat zasadniczy zostaje zaprezentowany przez fortepian solo. Œrodkowy epizod, dolce, jest jakby wspomnieniem szczeœliwych chwil kompozytora u boku matki, a zarazem pe³n¹ nadziei proœb¹ o lepsz¹ przysz³oœÌ. W¹tpiê (wbrew niektórym badaczom), by tak osobista partytura mogla powstaÌ przed feralnym 3 lipca i nie mieÌ zwi¹zku z chorob¹ matki Mozarta.

https://www.youtube.com/watch?v=fd-FCsatmTM
https://www.youtube.com/watch?v=hCfKIyi9XvQ

[Mozart]

I jeszcze gratka dla miÂłoÂśnikĂłw duetu Grumiaux & Haskil 

https://www.youtube.com/watch?v=hCfKIyi9XvQ