Wolfi A. Mozart - muzyka uosobiajÂąca PiĂŞkno

[amadeusz33]

Czyli Donnerwetter. A myœla³em, ¿e to co innego oznacza . jest sporo tych pere³ek. Sporo jest bez nazw. Polecam KV 587 czyli bitwa pod Koburgiem. Co wyprawiaj¹ tam dête drewniane, hmy.. przychodzi mi do g³owy Gran Partita lub I czêœÌ IX symfonii.

[Mozart]

Chopin pisa³ mazurki, Beethoven ecossaises... U Mozarta taùce niemieckie s¹ marginesem jego twórczoœci, produktem czysto komercyjnym i pisanym ad hoc - a jednoczeœnie jak¿e wdziêcznym Pos³uchajmy 6 ländlerów KV 606:

https://www.youtube.com/watch?v=w2NGFuuK5lo

ZbliÂża siĂŞ Konkurs Wieniawskiego, warto przypomnieĂŚ sobie dzieÂła skrzypcowe Mozarta, zwÂłaszcza, Âże przedostatni etap konkursu to etap mozartowski, z obowiÂązkowym pierwszym ogniwem jednego z koncertĂłw i symfonii koncertujÂącej Es-dur. ParĂŞ razy wspominaliÂśmy na tym wÂątku sonaty na fortepian i skrzypce (w takie kolejnoÂści) z drugiego dojrzaÂłego opus, skomponowanego w 1781 r. W zakresie wspó³pracy obu instrumentĂłw stanowi on z pewnoÂściÂą krok na przĂłd wzglĂŞdem opus palatyĂąskiego z 1778 r. - miejscami sÂłyszymy tu juÂż prawdziwy, par exellence kameralny dialog, przenikajÂący do faktury - charakterystyczny dla ostatnich wielkich sonat wiedeĂąskich i bĂŞdÂący zal¹¿kiem sonatowego dialogowania w XIX wieku. PamiĂŞtajmy, Âże gatunek klasycznej sonaty fortepian i skrzypce, przejĂŞtej przez kolejnÂą epokĂŞ, w czasach Mozarta dopiero siĂŞ  krystalizowaÂł.

Dzie³em zamykaj¹cym cykl 5 sonat KV 376 - 380 jest sonata Es-dur KV 380, dzie³o pod wieloma wzglêdami wyraŸnie zapatrzone w stronê arcydzie³ wiedeùskich. Jest zarazem brillant i niestroni¹ca od swoistego patosu - ws³uchajmy siê choÌby w I czêœÌ, pe³n¹ harmonicznych niespodzianek i zaskakuj¹cych zwrotów, z burzliwym przetworzeniem subtelnie zapowiadaj¹cym czêœÌ drug¹, chromatyczne Andante con moto. Fina³owe rondo przesuwa siê w stronê stylu concertante - wielka kameralistyka wraca w znakomitej sekcji przetworzeniowej.

Szeryng, Haebler
https://www.youtube.com/watch?v=x4GwvROsMB8

Kuijken, Devos
https://www.youtube.com/watch?v=_RRJmvwrb7U

[Mozart]

Cykl sonat na fortepian i skrzypce z 1781 r. otwieraj¹ dwa dzie³a w tonacji F-dur, istotnie ró¿ni¹ce siê charakterem. Sw¹ wyj¹tkowoœÌ sonata KV 377 zawdziêcza przede wszystkim œrodkowym wariacjom w d-moll. We frapuj¹cy œwiat kameralistyki Mozart zabiera nas ju¿ od pierwszych taktów Allegro, które dziêki wielkim pok³adom si³ witalnych zawartym w gêstych ósemkowych triolach obu g³osów dzia³a niczym energetyzuj¹cy napój... Swoista akceleracja energii nastêpuje w œwietnie skonstruowanym przetworzeniu, w którym do g³osu dochodzi praca motywiczna i polifonia. Zauwa¿my, ¿e zaraz po nim, niemal niepostrze¿enie pojawia siê w repryzie temat poboczny - ten zasadniczy bowiem zosta³ maksymalnie wyeksponowany i wyeksploatowany we wczeœniejszych przekszta³ceniach modulacyjnych i formalnych. Jego pominiêcie jest znakomitym pomys³em wynikaj¹cym z logiki przebiegu tej czêœci.

Sercem sonaty jest z ca³¹ pewnoÂściÂą temat z wariacjami - ÂżaÂłujemy, Âże jest ich jedynie szeœÌ... To jedna z najlepiej skomponowanych partytur w opus KV 376 - 380, o potĂŞÂżnej sile ekspresji, niestroniÂącej od tragizmu (wariacja II, IV) i napiĂŞciu dramaturgicznym (uderzajÂący kontrast miĂŞdzy dramatycznÂą wariacjÂą IV a niosÂącÂą ukojenie wariacjÂą V). Ostania wariacja w charakterze siciliany, z jej poczÂątkowÂą marszowÂą figurÂą fortepianu antycypuje ten rodzaj emocjonalnoÂści, ktĂłry pojawi siĂŞ w kolejnym stuleciu. Skrzypce sÂą tu rĂłwnoprawnym partnerem dla fortepianu - to juÂż nie alternowanie czy harmoniczne koloryzowanie, ale prawdziwy dialog, czĂŞsto bardzo kunsztowny - zwÂłaszcza wtedy, gdy Mozart siĂŞga po sztukĂŞ kontrapunktu. Trudno nie zgodziĂŚ siĂŞ ze stwierdzeniem, Âże jedynym kameralnym odpowiednikiem tego Andante sÂą wariacje z Kwartetu smyczkowego d-moll KV 421...   

FinaÂłowe rondo w charakterze menueta ÂświadczÂą o tym, jak dalece Mozart byÂł uzaleÂżniony od publicznoÂści, dla ktĂłrej pisaÂł. Wraca on do muzyki prostszej w odbiorze, jednoczeÂśnie tak wdziĂŞcznej i wysmakowanej (wsÂłuchajmy siĂŞ choĂŚby w te liryczne, opadajÂące figuracje fortepianu w jednym z epizodĂłw), Âże poczÂątkowy kontrast miĂŞdzy ogniwami szybko odchodzi w zapomnienie. Rola skrzypiec jest znĂłw bardziej zredukowana, ale na tyle istotna, Âże nie wyobraÂżamy sobie tego menueta w wersji na fortepian solo. Na koniec nie zabrakÂło maÂłej kadencji - po niej muzyka stopniowo rozpÂływa siĂŞ w piano.

Szeryng, Haebler
https://www.youtube.com/watch?v=ixk0MVVOyDA

Na w¹tku rozpisywaliœmy siê kiedyœ na temat najbardziej niezwyk³ej strukturalnie sonaty z analizowanego opus - G-dur KV 379, napisanej wed³ug relacji Mozarta w ci¹gu... godziny. Partia skrzypiec jest tu miejscami wybitnie drugorzêdna, nie zmniejsza to jednak naszego zachwytu nad Adagio, bêd¹cym czymœ w rodzaju introdukcji-fantazji, a zw³aszcza nad namiêtnym Allegro w g-moll, z krótkim przetworzeniem i zwiêkszaj¹c¹ napiêcie repryz¹. Niech nie zwiedzie nas salonowy temat fina³owego cyklu wariacji i brak skrzypiec w jednej z nich - i tu kreatywnoœÌ Mozarta co chwilê nas zaskakuje.

LinkowaÂłem kiedyÂś nagranie Kagaana i Richtera, porĂłwnajmy je z interpretacjÂą Szerynga i Haebler.
https://www.youtube.com/watch?v=VLod_2Sszhk

[Mozart]

DziÂś w nocy w poznaĂąskiej katedrze. Mozart in memoriam!

https://www.youtube.com/watch?v=swqpxtRPat0

[TeresaGrob]

PoniewaÂż udostĂŞpniÂłeÂś Mozarcie nagranie tego kontrowersyjnego (chyba) dyrygenta, to w razie gdybyÂś nie czytaÂł ciekawa recenzja.

http://jakubpuchalski.blog.tygodnikpowszechny.pl/2015/02/17/w-ultrafiolecie-figaro-currentzis/#comment-1491

[Mozart]

Agnieszko, dziêki za recenzjê - dla mnie redaktor Kamiùski (ostatnio mia³em okazjê us³yszeÌ go przed koncertem w Filharmonii Poznaùskiej), "papie¿ opery", jest wielkim autorytetem w tej dziedzinie. Jak ka¿dy z nas ma on okreœlone stylistyczne preferencje - znaj¹c jego stosunek do nagraù operowych Jacobsa nie spodziewa³em siê ciep³ych s³ów na temat Currentzisa. Z ca³¹ pewnoœci¹ ten Greko-Rosjanin funkcjonuje w muzycznym œwiecie jako postaÌ barwna i niezwykle kontrowersyjna. Pan Puchalski z du¿¹ ³askawoœci¹ potraktowa³ nagranie Requiem dla Alphy - nie jestem jego entuzjast¹, choÌ niegdyœ mnie zaintrygowa³o (podobnie jak Trybuna³ Dwójki, który przyzna³ mu palmê pierwszeùstwa poœród Boehma, Savala czy Gardinera; swoj¹ drog¹ by³ to chyba najs³abszy, najmniej kreatywny odcinek Trybuna³u - mam na myœli zarówno opinie jurorów, jak i wybór porównywanych interpretacji).

JeÂśli zaÂś chodzi o operowy tryptyk Currentzisa z kompletem dzieÂł do libretta da Ponte: trudno wystawiĂŚ tym produkcjom jednoznacznÂą ocenĂŞ. PrzesÂłuchaÂłem pobieÂżnie Cosi, doœÌ dokÂładnie Figara, a Don Giovanniego postanowiÂłem nawet zakupiĂŚ. ZdarzajÂą siĂŞ momenty wspaniaÂłe - zwÂłaszcza w dramaturgicznie wysmakowanych wielkich ensamblach na koniec aktĂłw (zwÂłaszcza w Figarze). Rzadko przekonuje mnie obsada wokalna, ktĂłra w duÂżej czĂŞÂści Âśpiewa non vibrato, co tu i Ăłwdzie wydaje siĂŞ zaskakujÂąco ÂświeÂże, by po chwili zabrzmieĂŚ obrazoburczo i non... mozartowsko    NiewÂątpliwie - i to przyznajÂą nawet najzagorzalsi oponenci - perfekcyjnie przygotowana, wirtuozowska orkiestra jest najwiĂŞkszym atutem nagraĂą. Jej wyolbrzymionÂą akcentacjĂŞ artykulacyjnÂą (zwÂłaszcza niemal histeryczne sforzata) moÂżna zarĂłwno zmieszaĂŚ z bÂłotem (destrukcja melodii, nienaturalnoœÌ frazowania), lecz powoÂłujÂąc siĂŞ na jej odkrywczoœÌ moÂżna siĂŞ w niej rĂłwnieÂż zakochaĂŚ - odsyÂłam do wywodĂłw recenzentĂłw brytyjskich, ktĂłrzy ochrzcili Currentzisa mianem reformatora i odkupiciela muzyki. NajwiĂŞkszy zawĂłd? WlekÂące siĂŞ w nieskoĂączonoœÌ, przeinterpretowane (basso continuo brzmi czasem jak upudrowany bit wyjĂŞty z rapu) recytatywy secco. KrĂłtko mĂłwiÂąc: te nagrania na pewno nie pozostawiajÂą nas obojĂŞtnymi; swoisty i nieco dziwaczny tygiel maestrii, sztampy i dyrygenckiego neurotyzmu

W wolnej chwili o poszczególnych p³ytach napiszê nieco bardziej drobiazgowo. Przy okazji, proponujê przegl¹d nagraù first-choice. Jest parê wyœmienitych nagraù Don Giovanniego, uwielbiam przede wszystkim wersjê Giuliniego z 1959 r., zremasterowan¹ póŸniej przez EMI. Wybitna orkiestra Philharmonia, batuta prowadzona przez prawdziwego mozarcistê, szarmanckiego re¿ysera dramaturgii, w³oskiego z krwi i koœci, co nie jest tu bez znaczenia. Wreszcie - wybitny œpiewacy: Eberhard Wächter jako Giovanni, Giuseppe Tadei, legendarny Leporello, Joan Sutherland, niezapomniana heroina z £ucji z Lamermooru - tu jako Donna Anna, no i najwiêksza wokalna gwiazda tego nagrania: niezast¹piona Elisabeth Schwarzkopf w roli Donny Elviry. Oto akt I:

https://www.youtube.com/watch?v=fMkaOosLVH0

Wasze typy? 

[Mozart]

Warszawski Czarodziejski Flet (a wÂłaÂściwie berliĂąski - reÂżyserem odbywajÂącego tournĂŠe po Âświecie spektaklu jest Barie Kossky, szef Komische Oper) to jedna z najbardziej ekscytujÂących premier tego sezonu w polskich teatrach. Plastyczny majstersztyk - niezwykle trafnie o zamyÂśle inscenizacyjnym pisze Dorota KoziĂąska: "Misterne po³¹czenie konwencji kina niemego z filmem animowanym, w ktĂłrym Âżywi Âśpiewacy wchodzÂą w skomplikowane interakcje z rzutowanym na ekran obrazem, budzi tym wiĂŞkszy podziw, Âże twĂłrcy odwoÂłujÂą siĂŞ do najlepszych wzorcĂłw z przeszÂłoÂści: do niemieckiego ekspresjonizmu, radzieckiego konstruktywizmu, zwariowanych gagĂłw i przerysowanych gestĂłw z amerykaĂąskiej burleski filmowej i – last but not least – arcydzieÂł eksperymentalnej animacji spod znaku Jana Lenicy i Terry’ego Gilliama."

UjmÂą dla Mozarta staje siĂŞ jednak fakt, Âże muzyka staje siĂŞ w tych okolicznoÂściach tÂłem, co najwyÂżej drugorzĂŞdnym elementem performance'u. W piÂątek trafiÂłem na drugÂą obsadĂŞ, bez komplementowanej Iwony Sotbotki jako Paminy, ale z caÂłkiem niez³¹ LucynÂą JarzÂąbek, MikoÂłajem TrÂąbkÂą, JoannÂą Moskowicz i Manuelem Guhntnerem. Wszyscy bardzo mÂłodzi i dobrze rokujÂący. Fatalnie zaprezentowaÂła siĂŞ orkiestra, zwÂłaszcza w bezczelnie obojĂŞtnie zagranej uwerturze.  Z drugiej strony reÂżyser postawiÂł przed muzykami trudne zadania dopasowania siĂŞ w czasie do wydarzeĂą rozgrywajÂących siĂŞ na kinowym ekranie. Narracja byÂła wiĂŞc miejscami zbyt prĂŞdka, zarazem niezbyt finezyjna. Wreszcie jednak - wielki plus za obie mozartowskie fantazje (c-moll i d-moll) grane w czasie "niemych" dialogĂłw i monologĂłw. Wiem jednoczeÂśnie, Âże okrutne poszatkowanie tekstu (nie muzycznego oczywiÂście!) w tych miejscach dla wielu wydaÂło siĂŞ nie do zaakceptowania - straciliÂśmy na przykÂład Âświetny dialog miĂŞdzy PapagenÂą i Papagenem umieszczony jeszcze przed ich sÂłynnym duetem. Mimo niedoskonaÂłoÂści warto zobaczyĂŚ, bo z pewnoÂściÂą jest co oglÂądaĂŚ

https://www.youtube.com/watch?v=mAuTFc9F8VI

[TeresaGrob]

Z napisami, ja nie mam moÂże teÂż ktoÂś nie ma wiĂŞc podajĂŞ link:


https://www.youtube.com/watch?v=GYQZMxnmrrA&t=382s&list=PLoT3Gf1SN3C3RBMCvqmIN0OqP9LVLLrBc&index=1

[Aleksias]

W wolnej chwili o poszczególnych p³ytach napiszê nieco bardziej drobiazgowo. Przy okazji, proponujê przegl¹d nagraù first-choice. Jest parê wyœmienitych nagraù Don Giovanniego, uwielbiam przede wszystkim wersjê Giuliniego z 1959 r., zremasterowan¹ póŸniej przez EMI. Wybitna orkiestra Philharmonia, batuta prowadzona przez prawdziwego mozarcistê, szarmanckiego re¿ysera dramaturgii, w³oskiego z krwi i koœci, co nie jest tu bez znaczenia. Wreszcie - wybitny œpiewacy: Eberhard Wächter jako Giovanni, Giuseppe Tadei, legendarny Leporello, Joan Sutherland, niezapomniana heroina z £ucji z Lamermooru - tu jako Donna Anna, no i najwiêksza wokalna gwiazda tego nagrania: niezast¹piona Elisabeth Schwarzkopf w roli Donny Elviry. Oto akt I:

https://www.youtube.com/watch?v=fMkaOosLVH0

Wasze typy? 

MuszĂŞ siĂŞ przyznaĂŚ, Âże jednak oper o wiele bardziej wolĂŞ sÂłuchaĂŚ w wersjach nagrywanych na DVD - trudno mi wyrzec siĂŞ warstwy wizualnej, zawsze jestem jej ciekawa. A w Donn Giovannim jest ona bardzo widowiskowa OczywiÂście moÂżna teÂż takiej wersji po prostu sobie sÂłuchaĂŚ I bardzo mi przypada do gustu - takÂże w wersji audio - to wykonanie:
https://www.youtube.com/watch?v=7cb1QmTkOAI
Piotr KwiecieĂą jako Don Giovanni, Luca Pisaroni - Leporello, Stefan Kocan - Komandor, Marina Rebeka - Donna Anna, Barbara Frittoli - Donna Elvira.
LubiĂŞ i jak oglÂądam, i jak sÂłucham
http://www.metopera.org/Season/On-Demand/opera/?upc=811357014837

[Mozart]

Na chwilê odejdê od w¹tku operowego, muszê siê bowiem podzieliÌ moim ostatnim Mozartowskim odkryciem. Pozbawiony pokory s¹dzi³em, ¿e znam z grubsza wszystkie najlepsze interpretacje symfonii Wolfganga, a tu proszê, niezast¹piony Pan Kamiùski szybko sprowadzi³ mnie na ziemiê. Taka artykulacyjna precyzja, taka maestria frazowania to miód na moje serce. Ostatni akord powolnego wstêpu Praskiej trzymany jest najd³u¿ej w dziejach dyskografii, wykonawcy w niezwyk³y sposób pokazuj¹ jego g³êbokie, retoryczne znaczenie. Wiem, ¿e tempa np. ogniw menuetowych mog¹ niektórych rozeŸliÌ, wszystko wynagradza jednak przepiêkny, soczysty nurt Allegro. Kurz und gut: moskiewscy kameraliœci pod Barszajem w latach 60. wykreowali genialnego Mozarta!

WysÂławiajmy You Tube'a! PoniÂżej Symfonia Praska KV 504.

https://www.youtube.com/watch?v=o_LpvDJ7F_I

[TeresaGrob]

25 lipca rocznica tego arcydzieÂła:
https://youtu.be/l45DAuXYSIs

[TeresaGrob]

https://youtu.be/qzBwa2jI1Oc

ta interpretacja chyba ciekawsza ale kaÂżdy ma swojÂą

[Mozart]

Agnieszko, dopeÂłnijmy sÂąsiednim numerem katalogowym - JowiszowÂą    CaÂłkiem zgrabna analiza kontrapunktycznego geniuszu finaÂłowej czĂŞÂści 41. Symfonii:

https://www.youtube.com/watch?v=YTxYykhQZbI

[Mozart]

Uwaga, ukazaÂła siĂŞ WYBITNA nowa pÂłyta Anderszewskiego z dwoma koncertami fortepianowymi Mozarta!

https://muzykophil.wordpress.com/2018/02/20/mozartowska-synteza-fortepian-i-orkiestra-blysk-geniuszu-anderszewskiego/

[Mozart]

W Filharmonii BerliĂąskiej na inauguracjĂŞ festiwalu Musikfest, po miesiÂącach epidemicznej ciszy, zabzmiaÂł MOZART! 3 ostatnie symfonie pod batutÂą Daniela Barenboima:

https://muzykophil.wordpress.com/2020/09/02/535/