Franciszek Schubert - wieczny wĂŞdrowiec

[Mozart]

RĂłwnieÂż uwaÂżam, Âże Schubert speÂłniÂł siĂŞ caÂłkowicie w liryce wokalnej, w pieÂśniarstwie. To jest jego muzyczno-dramatyczny szczyt, nikt nie wzniĂłsÂł siĂŞ wyÂżej, choĂŚ niektĂłrzy prĂłbowali mu dorĂłwnaĂŚ, jak Hugo Wolf. Opera chyba zawsze byÂła nieco na uboczu, nie osiÂągn¹³ na tym polu tego, co w nieÂśmiertelnych miniaturach z Winterreise czy Die schĂśne MĂźllerin. Schubert stworzyÂł doœÌ duÂżo znaczÂących dzieÂł scenicznych, najdoskonalsze z jego oper to, jak sÂądzĂŞ, wspomniany Alfonso i Estrella i Fierrabras. Do Alfonso powrĂłcono dopiero w 1854 r., dzieÂło wystawiÂł w Weimarze F. Liszt.  Fierrabras jest operÂą romatyczno-heroicznÂą, zaopatrzonÂą w melodramaty, typowo Schubertowe - proste pieÂśni (Lieder), sceny zespoÂłowe...

Agnieszko, na YT do obejrzenia caÂła 3-aktowa opera. Agnieszko, jak oceniasz wykonanie?

[Mozart]

I cale szczescie.
Wydaje mi sie, ze Schubert wyczuwal, ze opera, to tania forma artystyczna przeznaczona dla mas.
Szkoda, ze Mozart dal sie wciagnac w biznes operowy.
Oczywiscie,  opery Mozarta to arcydzielo (muzyka), ale te niekonczace sie okropnie nudne recytatywy, banalna (glupia) tresc, przepych
i jakies ogolne klamstwo jest dalekie od SZTUKI w moim pojeciu.

Jak widzicie nie lubie opery, a wlasciwie formy opery.
Muzyka operowa mistrzow (Verdi, Rossini, Pucini!!) jest wspaniala i jej moge sluchac na okraglo w zaciszu domowym, bez fajerwerkow.

Hmm... Czy opera to tania forma dla mas? Nie zawsze.
To skomplikowane zagadnienie. Mo¿emy krytykowaÌ tendencyjnoœÌ, objawiaj¹c¹ siê w podobnie brzmi¹cych recytatywach z staromodnym klawesynem, podobne zakoùczenia arii i ich schematyczn¹ budowê; mo¿emy krytykowaÌ ideê pisania muzyki pod wykonawcê (œpiewaka, by ten mia³ pole do wokalnego popisu) i milion œmiesznych nieraz zasad opery bel canta, z - t¹ mo¿e najg³upsz¹ - zasad¹ dominacji tonacji durowej, z³aman¹ dopiero w Makbecie Verdiego.
Z drugiej jednak strony - to wÂłaÂśnie niezbĂŞdne etapy ewolucji opery od czasĂłw Monteverdiego. "Archaiczne" (w formie) opery XVIII/pocz. XIX w. sa waÂżnym Âświadectwem kulturowym; poza tym - wielu moze zachwycaĂŚ ten wspomniany przez Ciebie, Bartku, przepych scenograficzny, popisowe bel canto itd... 

Nie cierpiê, jak Ty, wielu librett operowych. Du¿a czêœÌ tych tekstów jest totalnie nierzeczywista, to wytwory - nieraz - kiepskiej fantazji. Ten ca³y Metastazio... Ale mo¿na to traktowaÌ znów jako kulturowo-historyczn¹ ciekawostkê.

Jeszcze co do recytatywĂłw - czasem sÂą naprawdĂŞ znakomite. IleÂż dynamiki i dramaturgii sÂłychaĂŚ w recytatywach secco do 'Wesela' czy 'Don Giovanniego'! Podobnie w niektĂłrych dzieÂłach Rossiniego. Mozart nie byÂł rewolucjonistÂą i osobiÂście nie wolno mi zarzuciĂŚ, Âże nie zlikwidowaÂł recytatywĂłw.

Do najwiekszych operowych twĂłrcĂłw zaliczam Mozarta, Rossiniego (choĂŚ niejednoznacznie), Verdiego, Wagnera i Pucciniego. Ale nie odrzucam niewÂątpliwych geniuszy opery 'archaicznej' - Monteverdiego, Haendla, Belliniego (!) i Donizettiego.

[Mozart]

Szkoda, ze Mozart dal sie wciagnac w biznes operowy.

No, sam wiesz, Âże ogromna czêœÌ dzieÂł Mozarta zostaÂła napisana na zamĂłwienie lub z myÂślÂą o wykonawcach/ich wykonaniu wkrĂłtce. A gdyby Wolfgang nie wciÂągn¹³ siĂŞ w ten "operowy biznes", nie powstaÂło by nic...  Ani Giovanni, ani Wesele, ani Flet...

[bartus]

A gdyby Wolfgang nie wciÂągn¹³ siĂŞ w ten "operowy biznes", nie powstaÂło by nic...  Ani Giovanni, ani Wesele, ani Flet

Masz racje.
Troche wypowiedzialem sie na wyrost, ale ogolnie chodzi mi o opere jako forme, ktorej nie lubie.
A propos recytatywow, to sie zgadzam, ze istnieja swietne rowniez.
Tych nudnych jest jednak za duzo. Pamietaj, ze caly czas mam na mysli FORME.

Jak na razie jedyna opera jako forma, ktora bardzo cenie to "Nixon in China" Johna Adamsa.
Bardzo autentyczna. Fantastyczna scenografia, balet, no i oczywiscie muzyka.
Libretto oparte na doslownych cytatach, Muzyka z innej planety.

[Mozart]

Pamietaj, ze caly czas mam na mysli FORME.

No tak, rozumiem CiĂŞ. Forma opery Adamsa jest rzeczywiÂście nowatorska i bardzo ciekawa.
Look: http://www.polskieradio.pl/6/13/Artykul/310138,Opera-jak-MTV-Nixon-w-Chinach-z-Metropolitan-na-antenie-Dwojki

 
WÂłaÂściwie... Dawni twĂłrcy zostali UPUPIENI! Narzucenie formy to przecieÂż upupienie. 

[TeresaGrob]

Jutro w TVP Kultura o 19.00 z cyklu "ArcydzieÂła muzyki klasycznej" Symfonia "NiedokoĂączona", a o 22.00 w
mezzo "PiĂŞknÂą MÂłynarkĂŞ" zaÂśpiewa Christoph Pregardien.
Wiem, wiem, Âże jutro emola gra BoÂżanow, ale o 18.00, potem X Symfonia Mahlera, ale ja jÂą sobie odpuszczĂŞ i
posÂłucham Schuberta.

[Janusz1228]

Tereniu, nie musisz przecieÂż odpuszczaĂŚ. MoÂżesz jedno z nich nagraĂŚ!

[TeresaGrob]

"Delfina"
W swojej biografii Schuberta PeggyWoodford tak pisze o tej pieÂśni:

"Jest to pieœù œpiewana przez kobietê, ukazuj¹ca g³êbokie zrozumienie przez
Schuberta kobiecej psychiki.Ca³a ta pieœù to namiêtny wybuch zakochanej z
wzajemnoÂściÂą kobiety, a jednak Âśpiewa ona:

Jak radoœÌ mo¿e sprawiÌ mi tyle bólu?

Ból towarzyszy nieod³¹cznie nawet szczêœliwej mi³oœci, obsesyjna namiêtnoœÌ i
caÂłkowite uzaleÂżnienie siĂŞ kobiety od przepeÂłniajÂącego jÂą uczucia-wszystko to
zosta³o przepiêknie oddane w Muzyce Schuberta do nastêpuj¹cych s³ów:

Teraz, gdy kocham, zaczynam pragn¹Ì ¿yÌ,
a umieram.
Teraz gdy kocham, pragnê p³on¹Ì jasnym p³omieniem,
a gasnĂŞ.

http://www.youtube.com/watch?v=Rush-zfIMlU&feature=related

[aro 59]

Dziœ pieœù z dedykacj¹ dla mi³ego Marka, który potrafi dostrzec piêkno
we wszystkim co go otacza. Obrazek z piĂŞknych okolicznoÂści
przyrody, niepowtarzalnej "Pastuszek na skale". Schubert napisa³ tê pieœù dla
swojej przyjació³ki œpiewaczki Anny Milder-Hauptmann a solistce tu
wyjÂątkowo towarzyszy nie tylko fortepian ale i klarnet.

http://www.youtube.com/watch?v=PIkpRzizXn4&feature=watch_response_rev

Agnieszko,
 dziĂŞkujĂŞ
za tak bardzo piĂŞknie zaanonsowanÂą dedykacjĂŞ.
Bardzo dziĂŞkujĂŞ za utwĂłr specjalnie dla mnie
tak miÂły dla moich uszu i oczu.

  

[TeresaGrob]

Pierwsze Wielkie Trio Schuberta B-dur, bardzo radosne i pogodne, nawet ta wolna czêœÌ Andante
jest raczej melancholijnie rozmarzona ni¿ smutna.Œwietnie siê jej s³ucha le¿¹c na pachn¹cej ³¹ce i patrz¹c na ob³oki.

http://www.youtube.com/watch?v=CjHFVS_040E

[TeresaGrob]

Siódma czêœÌ cyklu "Piêkna M³ynarka":

Ungedult. NiecierpliwoœÌ

Chêtnie ¿³obiê jej imiê na ka¿dym kawa³ku kory.
ChĂŞtnie rzeÂźbiĂŞ jej postaĂŚ w kaÂżdym kawaÂłku krzemienia.
ChciaÂłbym dla niej rzuciĂŚ w kaÂżdy pÂłat ÂświeÂżej ziemi
Nasienia nasturcji, ktĂłre szybko wschodzÂą,
Na kaÂżdym kawaÂłku papieru chcĂŞ pisaĂŚ:
"Twoim jest serce me
I tak ma na wieki pozostaĂŚ"

Dla niej mĂłgÂłbym wyhodowaĂŚ maÂłego szpaka,
By wymawiaÂł jej imiĂŞ czysto i wyraÂźnie
By mĂłgÂł je powtarzaĂŚ z poruszeniem ust moich
Razem z serdecznym gorÂącym biciem mego serca
A potem by zaÂśpiewaÂł wspaniale pod jej oknem:
"Twoim jest serce me
I tak ma na wieki pozostaĂŚ"
[...]

http://www.youtube.com/watch?v=gSfHV6Xh1os

[TeresaGrob]

"Jej obraz" do s³ów Henryka Heine'go z cyklu "Schwanengesang"(£abêdzi œpiew)

Ponurych peÂłen rojeĂą
na portret jej spojrzĂŞ raz,
gdy wtem jej drogie lica
Âżywych nabiorÂą znĂłw kras.
 
JakiÂś przedziwny uÂśmiech
z jej sÂłodkich wykwita warg,
a w oczach jej Âłzy Âżalu
zabÂłysnÂą nieme, bez skarg.
 
I z moich oczu ¿a³oœÌ
po twarzy spÂływa we Âłzach,
i wci¹¿ uwierzyÌ nie mogê,
Âżem juÂż ciĂŞ utraciÂł. Ach!
http://www.youtube.com/watch?v=vPB6uUzLbeI

[TeresaGrob]

Dla kochajÂącej fortepian Beatki, Âżeby wreszcie dokoĂączyÂła recenzje

http://www.youtube.com/watch?v=9FSRfoOfgOg

[TeresaGrob]

Janusz niedawno pisaÂł, Âże ktoÂś wykorzystaÂł jego film z Dusznik i opublikowaÂł go na YT pod
wÂłasnym nazwiskiem.
Przydarzy³a mi siê podobna historia.Otó¿ niedawno zosta³am dodana na fejsie do takiej miêdzynarodowej
grupy "Amici di Franz Schubert" i wrzuciÂłam tam swĂłj filmik.
Patrzê tam dzisiaj i có¿ widz¹ moje piêkne oczy. Pewien cz³onek wrzuci³ ten sam utwór Schuberta i
podstawi³ moje obrazki (tylko w innej kolejnoœci) i ca³oœÌ trochê skróci³.Wprawdzie to nie by³y moje zdjêcia ale z
internetu ale trochĂŞ czasu mi zajĂŞÂło Âżeby wybraĂŚ, dopasowaĂŚ itd.
NiektĂłrzy idÂą na ÂłatwiznĂŞ.

[Janusz1228]

Tak Tereniu, c'est la vie, taki s¹ wdziêki i niewdziêki netu. Pocieszmy siê, ¿e najwa¿niejsze, i¿ to co robimy trafia w pierwszej kolejnoœci od nas - do naszych bliskich. A co siê póŸniej z tym dzieje - niech sie dzieje co chce (wola nieba ).