wiersze

[aro 59]

CzyÂż to nie piĂŞkne?
http://republika.pl/j_uhma/lipska.html#12
CzyÂż ta krĂłtka forma (synonim treÂściwa) wiersza
nie ma w sobie coÂś biblijnego?
(Tak, jak prehistoria biblijna obejmuje ten niezwykle dÂługi okres dziejĂłw bardzo skrĂłtowo, mieszczÂąc caÂłe geologiczne epoki w krĂłtkich opowiadaniach.)
Czy¿ nie ma w sobie coœ z tekstów mówi¹cych w zwiêz³y sposób o wszystkim, co dotyczy cz³owieka, w których boskoœÌ przemawia do ludzi ¿yj¹cych?

[Aleksias]

Marku, najwa¿niejsze sprawy czêsto najlepiej przekazuje siê prostymi s³owami. Tak zapisana jest du¿a czêœÌ ludzkiej m¹droœci.

A to jeden z moich ulubionych:
w piĂŞknej recytacji:
https://www.youtube.com/watch?v=Uh9nKcLqO6c

Mi³oœÌ stroskana

KtĂłra godzina? KtĂłra w niebie zorza?
Nie czas na skargi! ÂŚwiat wÂłaÂśnie jest taki!...
DawnoÂś to w zboÂżu rwaÂł chabry i maki?
Pokochaj zboÂże! Nic nie ma oprĂłcz zboÂża

CzemuÂż tak patrzysz w otchÂłanie bezczasu -
I mĂłwisz: "JakÂże pokocham tĂŞ zmorĂŞ?" -
DawnoÂż to w lesie caÂłowaÂł drzew korĂŞ?
WiĂŞc las pokochaj! Nic nie ma prĂłcz lasu!

"PrzyszedÂłem na Âświat, poprzedzon ÂżaÂłobÂą,
I byle jakÂą odejdĂŞ stÂąd bramÂą".
A có¿ zabierzesz na drogê ze sob¹,
JeÂśli - nie wszystko, jeÂśli nie to samo?

Niech dusza twoja, miÂłoÂściÂą wielmoÂżna,
Takim siĂŞ Âżalem po nocach nie trudzi,
ÂŻe prĂłcz tych roÂślin i zwierzÂąt, i ludzi -
Nic na tym Âświecie pokochaĂŚ nie moÂżna!

[TeresaGrob]

I moich..

http://www.youtube.com/watch?v=UlWbugBufGU&feature=related

[kozioÂł]

Tereska jest niesamowita - nawet wiersze o kotach..

[xbw]

JeÂśli wiersze, to Emily Dickinson.

http://www.poema.art.pl/site/sub_32_dickinson_emily.html

ZmarÂłam szukajÂąc PiĂŞkna - ale
Gdy siĂŞ moÂściÂłam w mrokach Grobu -
KogoÂś, kto zmarÂł szukajÂąc Prawdy,
ZÂłoÂżono w Pomieszczeniu obok -

ZapytaÂł - co mnie uÂśmierciÂło -
OdpowiedziaÂłam - "PiĂŞkno" -
"Mnie - Prawda - one sÂą Tym Samym -
Jesteœmy Rodzeùstwem" - szepn¹³ -

I tak gwarzyliÂśmy - przez Noc -
Przez ÂŚcianĂŞ gliny - blisko -
A¿ Mech dosiêgn¹³ naszych ust -
I zarĂłsÂł - nasze nazwiska -

[TeresaGrob]

TeÂż lubiĂŞ Emily Dickinson, ale mam zawsze wÂątpliwoÂści czytajÂąc poezjĂŞ w
przekÂładach, moim skromnym zdaniem poezji przeÂłoÂżyĂŚ siĂŞ nie da.
Jak przeÂłoÂżyĂŚ melodiĂŞ takiej strofy:

K³êbami dymu niechaj siê otoczê,
Niech o m³odoœci pomarzê pó³senny.
CzujĂŞ, jak pachnÂą kochanki warkocze,
WidzĂŞ jak ma w oczach blask promienny;
CzujĂŞ znĂłw smutki tĂŞskne i prorocze,
Wtóruje mi znów szumi¹c liœÌ jesienny.
Na pró¿no serce truciznami poim!
Kochanko pierwszych dni!-ZnĂłw jestem twoim.

To przecieÂż muzyka, jak przeÂłoÂżyĂŚ muzykĂŞ?
Ale to tylko dygresja

[xbw]

Dlatego¿ w³aœnie preferujê poezjê w postaci dwujêzycznej, na szczêœcie trochê tego typu pozycji na rynku, miêdzy innymi Emily Dickinson. Upolowa³am jeszcze dwujêzycznego Keatsa, wspó³czesnych poetów hiszpaùskich i Lorkê. No i Joyce'a.

Traduttore, Traditore 

[TeresaGrob]

A ten Keats to w przekÂładzie BaraĂączaka?? To chĂŞtnie poÂżyczĂŞ.Ja mam dwujĂŞzycznÂą CwietajewÂą , Mandelsztama i
Lovella. Rilkego zabraÂł mi pan Juliusz

[xbw]

Jak Juliusz przyjdzie do mnie, wszystkie dwujĂŞzyczne schowam do tapczanu, a na tapczan psa sÂąsiadĂłw  A Keatsa pakujĂŞ do torebki, jasne Âże w tÂłumaczeniu B.

[Aleksias]

Traduttore, Traditore 

No, no  Ja tam produkujĂŞ tÂłumaczenia doskonaÂłe: i piĂŞkne i wierne
No dobrze, dziewczyny, ja mogĂŞ siĂŞ zgodziĂŚ, Âże w niektĂłrych  wierszach forma i treœÌ stanowiÂą tak nierozerwalne po³¹czenie, Âże oddanie tego mistrzostwa w przekÂładzie graniczy z niemoÂżliwoÂściÂą. ZresztÂą niektĂłrzy ekstremiÂści wypowiadajÂący siĂŞ na temat przekÂładu wrĂŞcz twierdzÂą, Âże niczego nie da siĂŞ przetÂłumaczyĂŚ, czemu jednak przeczÂą fakty w postaci ogromu tekstĂłw przetÂłumaczonych od poczÂątku cywilizacji WychodzÂąc z takiego zaÂłoÂżenia moÂżna filozoficznie stwierdziĂŚ, Âże w ogĂłle nie sposĂłb osiÂągn¹Ì stuprocentowej komunikacji pomiĂŞdzy ludÂźmi:) Nawet we wÂłasnym jĂŞzyku, nawet miĂŞdzy bliskimi osobami. Nigdy nie zrozumiemy siĂŞ w peÂłni, nigdy nie odczytamy wszystkich swoich uczuĂŚ i myÂśli, zawsze do pewnego stopnia pozostaniemy dla siebie tajemnicÂą. A jednak jak najbardziej naleÂży i warto prĂłbowaĂŚ, i niewiele jest piĂŞkniejszych przygĂłd niÂż wzajemne poznawanie ludzkich umys³ów niczym nieznanych, fantastycznych lÂądĂłw ) I prĂłby przekazania innym najpiĂŞkniejszych uniesieĂą duszy powstaÂłych w danym jĂŞzyku sÂą niezwykle szlachetnym przedsiĂŞwziĂŞciem:)

Z pewnoÂściÂą najlepiej, jeÂśli wiersze przekÂłada poeta. Nawet jeÂśli nie dostaniemy "tego samego" wiersza, w najgorszym wypadku dostaniemy inny, lecz rĂłwnieÂż dobry wiersz W najlepszym - jednak uda siĂŞ zÂłapaĂŚ w siatkĂŞ s³ów to, o co chodziÂło, to najwaÂżniejsze, nienazwane:) Zawsze coÂś w tÂłumaczeniu zostanie utracone. Czasem coÂś z treÂści, czasem z budowy. WaÂżne jest, ile siĂŞ ocali. Generalnie w tÂłumaczeniu d¹¿y siĂŞ do tego, aby uÂżywajÂąc wÂłasnego jĂŞzyka sprawiĂŚ, aby czytelnik zobaczyÂł oczyma duszy takie same obrazy, doznaÂł takich samych wraÂżeĂą, odczuĂŚ, wzruszeĂą, jakich doÂświadczaÂła osoba czytajÂąca tekst oryginaÂłu. Mottem tÂłumacza jest dziÂś zwrot ÂŚw. Hieronima, patrona tÂłumaczy;) "non verbum e verbo sed sensum  exprimere de sensu" (ktĂłry to zresztÂą ÂściÂągn¹³ od Cycerona:)))

Czyli tu w zasadzie, Beatko, moÂże byĂŚ jednak w pewnym sensie mowa o "przetÂłumaczeniu muzyki" Wtedy to moÂżna by przyrĂłwnaĂŚ do transponowania melodii z jednego zapisu nutowego na jakiÂś zupeÂłnie inny;) Bo przecieÂż w muzyce, choĂŚ jest nutami pisana, nie chodzi o nuty ) JeÂśli melodia wywoÂła  u sÂłuchacza takie same wzruszenie i przywoÂła mu na myÂśl takie same nawet jeÂśli nie bĂŞdzie do melodia zgadzajÂąca siĂŞ co do jednej nuty, moÂżna bĂŞdzie przyj¹Ì, Âże to przeksztaÂłcenie coÂś nam jednak daÂło:)

Moim zdaniem, BaraĂączak daje sobie radĂŞ Tak samo, jak Boy-ÂŻeleĂąski, czy Tuwim.

Co do wersji dwujêzycznych: ok. to jest jakieœ rozwi¹zanie, ale tez po³owiczne:) Bo jeœli znamy jêzyk orygina³u, to w ogóle lepiej jest czytaÌ w oryginale. Tylko ¿eby prawdziwie poczuÌ ducha poezji, trzeba znaÌ ten jêzyk naprawdê dobrze. A jeœli jêzyka nie znamy, spojrzenie na oryginalny tekst nic nam nie da. Gdybyœmy siê jednak poddali i ulegli zasadzie "wszystko albo nic", ile skarbów pozosta³oby dla nas straconych! Owszem, mo¿emy mieÌ nadziejê na poznanie dorobku twórców mo¿e w kilku g³ównych jêzykach. Lecz wiêkszoœÌ z nas nigdy nie odkry³aby na przyk³ad Ryokana:)

http://www.zb.eco.pl/zb/32/ryokan.htm



 

[xbw]

No w³aœnie, jeœli zna siê zasady wymowy jêzyka, to nawet nie znaj¹c go mo¿na wy³apaÌ jego melodiê, harmoniê, rytm. Mo¿na siê te¿ takiego wiersza w innym jêzyku nauczyÌ na pamiêÌ. Takie dwujêzyczne wydania to dobry sposób na naukê tego oryginalnego jêzyka. A Finnegans Wake jeszcze jakoœ nikt nie udŸwign¹³.
Chyba powinny byĂŚ jakieÂś szczegó³owe wskazĂłwki od autora dla tÂłumaczy 
Ale bardzo lubiĂŞ dodane do tÂłumaczeĂą "tÂłumaczenia siĂŞ tÂłumaczy ze swojego tÂłumaczenia".

[TeresaGrob]

TeÂż uwaÂżam, Âże powinny byĂŚ. W jednym z opowiadaĂą Lema wystĂŞpuje robot, ktĂłry
uÂżywa czĂŞsto sÂłowa AWRUK, podobno tylko amerykaĂąski tÂłumacz Lema zrozumiaÂł o co chodzi.

[xbw]

W jednym z opowiadaĂą Lema wystĂŞpuje robot, ktĂłry
uÂżywa czĂŞsto sÂłowa AWRUK, podobno tylko amerykaĂąski tÂłumacz Lema zrozumiaÂł o co chodzi.

 

[Aleksias]

  DokÂładnie to byÂł okrzyk bojowy SelektrytĂłw z bajki o tym, "Jak Erg Samowzbudnik bladawca pokonaÂł" (czytaj: czÂłowieka;))
Jak pisze Wojciech OrliĂąski, "co znaczy to sÂłowo czytane od tyÂłu, nie trzeba wyjaÂśniaĂŚ Âżadnemu dorosÂłemu Polakowi, u nas rĂłwnieÂż jest to ukochany okrzyk bojowy") 
Niezawodny Michael Kandel jako jedyny przetÂłumaczyÂł rzecz czujnie jako "tickuf"
Oj, z Lemem generalnie tÂłumacz nie ma lekko:))

[xbw]

A w sumie wystarczyÂło SeksmisjĂŞ obejrzeĂŚ...