Wielki kompozytor i wielki pianista - Sergiusz Rachmaninow

[Janusz1228]

To dobry pomys³, aby za³ozyÌ topic poœwiêcony Rachmaninowowi. Ju¿ choÌby z uwagi na to, ze wiêkszoœÌ z nas podziwia jego II koncert a utworów które s¹ niezwyk³e - skomponowa³ du¿o, duzo wiêcej.
Rachmaninow jest wdziĂŞcznym tematem takÂże i z innego wzglĂŞdu: oprĂłcz kompozytora byÂł Âświetnym (genialnym!) pianistÂą.Na YT jest sporo jego nagraĂą.
Skoro piszemy tu o nim - a zarĂłwno Ewa i Terenia rozkochaÂły siĂŞ w jego II koncercie - przypominam mĂłj poÂścik sprzed kilku miesiĂŞcy

Kongenialne i najwspanialsze dla mnie jego dzieÂło, to II koncert fortepianowy c-moll.
Proces twĂłrczy, na ktĂłry zwraca uwagĂŞ Beatka i ktĂłry towarzyszyÂł tej kompozycji byÂł absolutnie niezwykÂły: Pan Rachmaninow, po raz pierwszy w historii Âświatowej muzyki, swoje dzieÂło skomponowaÂł w transie hipnotycznym. ÂŻadny pĂłzniejszy jego opus nie dostaje temu koncertowi do piĂŞt

poni¿ej I czêœÌ koncertu. Rozpoczynaj¹ st³umione akordy larum - mroczny lamment moskiewskich dzwonów.

http://www.youtube.com/watch?v=4Ud_wGMXRnQ

[ewa578]

I znĂłw, z przyjemnoÂściÂą muszĂŞ Ci Januszu podziĂŞkowaĂŚ. Nie miaÂłam pojĂŞcia, Âże II koncert, to wynik jakichÂś specjalnych zabiegĂłw. Moja wyobraÂźnia odczytaÂła to nieco inaczej. Pierwszy koncert jawi mi siĂŞ jako dzieÂło niepokornego, zbuntowanego mÂłodzieĂąca, w ktĂłrym jednak wiele do powiedzenia ma jego dzieciĂŞca, delikatna dusza. Natomiast drugi, to dzieÂło romantyka - lirycznego, powiedziaÂłabym nawet zakochanego.
Ha! ByĂŚ moÂże, to wÂłaÂśnie hipnoza otworzyÂła tĂŞ lirycznÂą stronĂŞ Sergiusza?

Mam nadziejĂŞ, Âże dowiem siĂŞ tutaj mnĂłstwo ciekawych rzeczy o Rachmaninowie... podobnie zresztÂą, jak z caÂłego Kuriera!

[ewa578]

P.S. Teresko, wrzuciÂłam dwa koncerty S.R. w wykonaniu Kristiana Zimermana na Chomika.

[TeresaGrob]

Mam brzydki zwyczaj czytania przy jedzeniu. BibliÂą na moim stole sÂą 3 tomu pamiĂŞtnikĂłw Artura
Rubinsteina. Oto jak mistrz opisaÂł spotkanie Rachmaninowa z StrawiĂąskim:
"Po chwili poproszono nas do jadalni.Gdy usiedliÂśmy, Rachmaninow-wedÂług najlepszego rosyjskiego zwyczaju-
nalaÂł wĂłdkĂŞ z karafki do maÂłych kieliszkĂłw i wypiÂł.Potem przyszÂły "zakuski"Rachmaninow nalaÂł wĂłdkĂŞ ponownie i
wypiliÂśmy.W chwilĂŞ pĂłzniej wychyliliÂśmy trzeci kieliszek i dopiero wtedy konwersacja siĂŞ oÂżywiÂła.ZagryzajÂąc prasowany kawiorem, Rachmaninow zwrĂłciÂł siĂŞ do StrawiĂąskiego:
-Cha, cha, cha PaĂąski Pietruszka, paĂąski Ognisty Ptak nigdy nie przyniosÂły panu ani centa tantiem,co?
StrawiĂąski pobladÂł z gniewu:
-A paĂąskie preludium cis-moll i wszystkie te koncerty, musi pan graĂŚ na fortepianie, Âżeby zarobiÂś na Âżycie, czyÂż nie?
SÂłuchaliÂśmy tego w najwiĂŞkszym przeraÂżeniu, pewni ,Âże za chwilĂŞ dojdzie do niemiÂłej sceny
miĂŞdzy kompozytorami ale staÂło siĂŞ zupeÂłnie co innego.
Obaj wielcy mistrzowie zaczeli obliczaĂŚ sumy, jakie mogli byli zarobiĂŚ, przeszli potem do maÂłego
stolika i tam w dalszym ciÂągu snuli szczĂŞÂśliwe sny na jawie o olbrzymich fortunach, jakie powinni byli zdobyĂŚ.
Gdy wychodziliÂśmy wymienili w drzwiach serdeczny uÂścisk rĂŞki i przyrzekli sobie solennie, Âże pomyÂślÂą o jeszcze wiĂŞkszych sumach."
Dziêki Ewo za wiadomoœÌ, nie mam tej p³yty

[Janusz1228]

DziĂŞki Nieszko, wprawdzie O StrawiĂąskim czytaÂłem, ze byÂł bardzo Âłasy na pieniÂązki, ale Âże i Siergiej mu w tym dorĂłwnywaÂł... No, no...

Ad rem:
RozpoczynajÂąc ten wÂątek warto uÂświadomiĂŚ sobie, ze kompozytorem, ktĂłrego dzieÂło bardzo sobie ceniÂł i ktĂłrego utwory stale posiadaÂł w swym repertuarze pianistycznym byÂł Chopin.
Od Chopina zaczyna³ i na Chopinie... skoùczy³. Otó¿ gdy mia³ kilka latek Chopina grywa³a mu jego matka (pianistka), która zreszt¹ by³a pierwsz¹ jego nauczycielk¹ muzyki, natomiast najwa¿niejszym punktem programu ostatniego w ¿yciu recitalu by³a sonata b-moll Chopina (ta - z marszem pogrzebowym). Miesi¹c po jej wykonaniu - zmar³.
Fascynacja Chopinem znalazÂła i konkretne przeÂłoÂżenie w jego twĂłrczoÂści: jako jeden z nielicznych kompozytorĂłw odwaÂżyÂł siĂŞ i skomponowaÂł wariacje na temat Chopina. SÂą one jednym z jego najwaÂżniejszych dzieÂł na fortepian solo. Wprawdzie dzisiaj ten utwĂłr nie jest grywany nazbyt czĂŞsto, ale nie tylko z uwagi na patrona Forum - warto go wysÂłuchaĂŚ...


http://www.youtube.com/watch?v=nZ9222RDGX8&feature=related
http://www.youtube.com/watch?v=sY8TCe6lfTw&NR=1
http://www.youtube.com/watch?v=rOPwbEWneKg&feature=watch_response
http://www.youtube.com/watch?v=UR-ZoTbb4Ks&feature=watch_response

[Janusz1228]

O ile wariacje na temat Chopina - to utwór wielkiego formatu (i rozmiaru: trwa ok. pó³ godziny) i jak wspomnia³em - nie jest czêstym goœciem na estradach koncertowych, o tyle, jak to zwykle bywa, za kompozytorami ci¹gn¹ siê przez pokolenia najchêtniej utwory drobiazgi, o chwytliwej melodii albo niezwyk³ej ekspresji.
Tu na tym forum, przy okazji dyskusji o muzyce z filmĂłw, takim utworem Rachmninowa byÂło jego sÂławetne preludium cis-moll. Do jego wysÂłuchania i obejrzenia filmu zachĂŞcaÂła nas skutecznie Beatka. MyÂślĂŞ, Âże i w tym wÂątku ponownie nas do jego wysÂłuchania zaprosi.
Ja, z kolei, zaproponujĂŞ inny drobiazg, ktĂłry nawet w Wikipedii jest pomijany, a ktĂłry moim zdaniem jest chyba najbardziej znanym utworem z caÂłej twĂłrczoÂści Rachmaninowa, znanym - co bynajmniej nie oznacza kojarzonym z nazwiskiem kompozytora.
To wokaliza (rodzaj Âśpiewu, polegajÂący na wykonywaniu melodii na jednej samogÂłosce (najczĂŞÂściej a)... PamiĂŞtam, Âże i ona juÂż byÂła tu gdzieÂś zaprezentowana, ale cĂłz zÂłego, jesli wysÂłuchamy jej raz jeszcze 

http://www.youtube.com/watch?v=kU8RwT8ODHA

[xbw]

O Rachmaninowie sporo juÂż byÂło na tym forum, zwÂłaszcza przy okazji koncertĂłw. Pytanie czy umieszczaĂŚ ponownie poprzednie linki, informacje, jeszcze raz ale w jednym miejscu tym razem?

Rachmaninowa uwielbiam, jakoÂś tak bardzo po drodze mnie i jego muzyce, to z nim byÂłam najsilniej emocjonalnie zwiÂązana, dopĂłki nie zaczĂŞÂłam niedawno sÂłuchaĂŚ Chopina. Sergiuszu, wybacz zdradĂŞ...

Ale fragment filmu z preludium c-moll przypomnĂŞ
Rzecz dzieje siĂŞ w zakurzonym antykwariacie, gdzie moÂżna na przykÂład nabyĂŚ stare pianino...

http://www.youtube.com/watch?v=iaklj3hvPOk

[Janusz1228]

O Rachmaninowie sporo juÂż byÂło na tym forum, zwÂłaszcza przy okazji koncertĂłw. Pytanie czy umieszczaĂŚ ponownie poprzednie linki, informacje, jeszcze raz ale w jednym miejscu tym razem?

oczywiÂście, ze warto... Ja nie mam wÂątpliwoscie, przecieÂż to tak, jakby ktoÂś rozwaÂżaÂł czy warto wysÂłuchaĂŚ pieknego utworu, skoro sie kiedyÂś juÂż raz go wysÂłuchaÂło 

[xbw]

OczywiÂście, Januszu, nie c-moll, ale cis moll op. 3 nr 2, dziĂŞki, Âże stoisz na straÂży
A wariacje - Âświetne!

[Janusz1228]

Jak przystaÂło na wziĂŞtego kompozytora – miaÂł w swym dorobku utwory, ktĂłre cieszyÂły siĂŞ tak wielkÂą popularnoÂściÂą, ze na kaÂżdym koncercie publicznoœÌ nie pozwalaÂła mu zejœÌ z estrady, pĂłki im ich nie zagra. WÂłaÂśnie do takich naleÂżaÂło preludium, ktĂłre zaprezentowaÂła wyÂżej Beatka. PopularnoœÌ tej miniatury napisanej gdy miaÂł 20 lat zaczĂŞÂła z czasem go irytowaĂŚ. CzĂŞsto kpiÂł z publicznoÂści, ktĂłra prosiÂła o jego wykonanie, pytajÂąc "Och, czy muszĂŞ?" lub twierdzÂąc: „no dobrze, zagram je, bo nie pamiĂŞtam Âżadnego innego utworu”.
ZachĂŞcam do wysÂłuchania tego preludium w autorskim wykonaniu samego kompozytora

http://www.youtube.com/watch?v=mTRm_N6MHz4

Zgodnie z tytuÂłem topicu – Rachmaninow, oprĂłcz kompozycji ceniony byÂł za swÂą sztukĂŞ pianistycznÂą. PamiĂŞtajmy, Âże okres jego aktywnoÂści artystycznej to przeÂłom stuleci i I poÂłowa XX wieku, gdy jak nigdy przeÂżywaliÂśmy na Âświecie "wysyp" genialnych pianistĂłw, z naszym Paderewskim i Hofmanem na czele. W tym gronie zaistnieĂŚ i utrzymywaĂŚ siĂŞ z koncertowania byÂło nieÂłatwo. Jako uczeĂą ucznia Franciszka Liszta (Aleksandra Silotiego) radziÂł sobie na szczĂŞÂście nieÂźle i byÂł wybitnym odtwĂłrcÂą nie tylko wÂłasnych utworĂłw. 
W jednym z topicĂłw prezentowaÂłem jego doskonaÂłe wykonanie menueta Paderewskiego. UwaÂżam, Âże ze strony Rachmaninowa byÂło naprawdĂŞ wielkÂą odwagÂą wykonywaĂŚ i „promowaĂŚ” utwĂłr, byÂło nie byÂło, konkurenta i estradowego rywala, wiedzÂąc, ze utwĂłr ten w sposĂłb niedoÂścigÂły Ăłw konkurent gra na kaÂżdym swoim koncercie. Przypomnijmy sobie to nagranie:

http://www.youtube.com/watch?v=-hK3XoVdO-8&feature=related

[Mozart]

To dobry pomysÂł, aby zaÂłozyĂŚ topic poÂświĂŞcony Rachmaninowowi.

My idea!    To dobrze, Âże ten wÂątek powstaÂł. Rachmaninow to zasÂłuÂżony interpretator utworĂłw patrona naszego forum.

A propos II Koncertu c-moll - dobrze Was rozumiem, Wy - nim siĂŞ zachwycajÂący. 
 
Ze wszystkich koncertĂłw Sergiusza - jest najsÂłynniejszy, byÂł wielkÂą inspiracjÂą dla twĂłrcĂłw muzyki XX-wiecznej  - i to wszelakiego rodzaju (takÂże dla Franca Sinatry czy Eric Carmen). UtwĂłr emanuje ró¿norodnymi uczuciami i afektami, soczyste, namiĂŞtne - romantyczne brzmienie i rosyjski patos uczyniÂły go tak popularnym.

Rachmaninow stworzyÂł z jednej strony monumentalne tematy -  uderza we wspomniane dzwony w partii fortepianu na tle wiolonczel/smyczkĂłw w Moderato i co waÂżne  -  con passione,  ukazuje patos w potĂŞÂżnym  II temacie finaÂłu wyraÂżajÂący siĂŞ w apoteozie w wielkiej codzie. Ukazuje w nich jakby ducha wielkiej Rosji, silnie oddziaÂłuje na odbiorcĂŞ.
http://www.youtube.com/watch?v=3rIflzamYLo&feature=related
Obok nich mamy jednak przykÂłady najczystszego liryzmu, Âświadectwo romantycznej wraÂżliwoÂści, jak np. w I czĂŞÂści (drugi temat w Es-dur).

Warto dodaĂŚ, Âże koncert powstaÂł w bardzo trudnym okresie Âżycia Rachmaninowa, kompozytor cierpiaÂł na depresjĂŞ, przeÂżywaÂł kryzys swej twĂłrczoÂści.  ZadedykowaÂł go neurologowi N. Dahlowi, ktĂłry pomĂłgÂł artyÂście w odzyskaniu siÂł.

[Janusz1228]

My idea!    To dobrze, Âże ten wÂątek powstaÂł. Rachmaninow to zasÂłuÂżony interpretator utworĂłw patrona naszego forum.

 

PoniewaÂż mamy rok lisztowski a o Rachmaninowie juÂż wiemy, byÂł takze swietnym pianistÂą, niedobrze byÂłoby nie skorzystaĂŚ z moÂżliwoÂści odsÂłuchania w jego wykonaniu najbardziej popularnej Rapsodi WĂŞgierskiej Liszta zapisanej pod numerem 2.

Moim zdaniem gra Rachmaninowa jest daleka od epatowania sÂłuchacza technicznymi fajerwerkami. Gdy jest to konieczne - potrafi znakomicie oddaĂŚ charakter utworu bez niepotrzebnych "dozdobnikĂłw" (vide: przytoczone wczĂŞsniej wykonanie menuetu Paderewskiego). Jednak w tym wypadku, trochĂŞ sobie pofolgowaÂł i szczegĂłlnie poczÂąwszy od Ăłsmej minuty Rapsodia Liszta mogÂłaby byĂŚ wÂłasciwie przemianowana na improwizacje Rachmaninowa pod koĂącĂłwkowy temat Rapsodii 

http://www.youtube.com/watch?v=srWOlCnY0K0

[Mozart]

WÂłaÂśnie teraz w DwĂłjce - w wykonaniu BBC Symphony Orchestra - II Symfonia e-moll op. 27. Wielkie dzieÂło (ponad godzinne!), dziÂś - chyba  wykonane w skrĂłconej wersji. 

[Janusz1228]

PamiĂŞtacie westchniĂŞcie Chopina, ktĂłry sÂłyszÂąc jak Liszt gra jego etiudy pisaÂł póŸniej do swojego przyjaciela (Hillera): „ChciaÂłbym mu wykraœÌ sposĂłb wykonywania moich wÂłasnych utworĂłw...”

Myœlê, ¿e gdyby Rachmaninow us³ysza³, jak jego w³asne preludium g-moll (op. 23 nr 5) wykonuje Kissin, westchn¹³by podobnie...
Rachmaninow byÂł Âświetnym pianistÂą, co przecieÂż nie oznacza, Âże dzisiejsi wirtuozi skazani byliby wobec jego gry na poÂżarcie hien i rozdrapanie sĂŞpĂłw.

PorĂłwnajmy interpretacjĂŞ maestro kompozytora i wirtuoza Kissina
 
http://www.youtube.com/watch?v=F-zKWgjrOmI

http://www.youtube.com/watch?v=W71TJWD7qno&feature=related

A zatem, ktĂłry wg Was byÂł „lepszy”?

[xbw]

Kissin