Kaznodzieje i wyznawcy

[muzycznezacisze]

   
    Kaznodzieje i wyznawcy
 
Zainspirowa³a mnie do poni¿szych wywodów treœÌ zawarta na internetowej stronie, któr¹ mo¿na wywo³aÌ linkiem
    http://toporzel.republika.pl/teksty/romant.html

W moich rozwaÂżaniach odwoÂłujĂŞ siĂŞ do moich tÂłumaczeĂą tekstĂłw do cyklu pieÂśni "PiĂŞkna MÂłynarka", ktĂłre sÂą dostĂŞpne na stronie http://salonik.wer.pl
MoÂżna rĂłwnieÂż przy czytaniu tych tekstĂłw odsÂłuchiwaĂŚ wykonaia pieÂśni w jĂŞzyku niemieckim, jeÂśli ma siĂŞ zainstalowany QuickTime 7 Player, albo korzysta siĂŞ z linuksowego Ubuntu.

Ca³kowicie zgadzam siê z autorem tej bardzo interesuj¹cej publikacji, ¿e w ¿yciu prywatnym wielu idoli, kaznodziei i celebrytów lansuj¹cych romantyzm by³o bardzo du¿o postaw bynajmniej nieromantycznych. W romantyzmie sztandarowo by³ sentymentalizm, irracjonalne wyolbrzymianie szalonych uczuÌ i stanów ducha, bezgraniczne marzycielstwo, duchowoœÌ, platonicznoœÌ, czysta bezcielesna mi³oœÌ i wprost przeuwielbienie dla p³ci nadobnej, a faktycznie niejeden z tych kap³anów, czy kaznodziei romantycznej maniery by³ cyniczny, wyrachowany, libertyùski i traktuj¹cy kobiety bardzo przedmiotowo. Jednak pomimo wszystko to nie jest ca³a prawda, bo ka¿dy bardzo nawet noœny spo³ecznie ruch religijny, filozoficzny, czy artystyczny poza swoimi kaznodziejami, kap³anami, czy celebrytami ma liczne grono wiernych, uczciwych i czêsto fanatycznych wyznawców. Nie przypadkowo poni¿ej tego wpisu umieœci³em link do strony z fraszk¹ Jana Kochanowskiego "O Kaznodziei". Id¹c tym tropem dochodzi siê do wniosku, ¿e mo¿na mówiÌ o dwóch obliczach romantyzmu: romantyzmu jego kaznodziei, kap³anów i celebrytów, oraz romantyzmu jego wyznawców. Dzie³a obu tych rodzajów omawianego kulturowego trendu nie maj¹ ze sob¹ niejednokrotnie wiele wspólnego. M³ody Werter wykreowany przez Goethego, to skupiony na sobie zarozumia³y paniczyk-rycerzyk, który zgodnie z rycerskimi regu³ami patrzy na ukochan¹ i zamê¿n¹ z innym kobietê jak na warowny zamek, który nale¿y dla siebie bezwarunkowo zdobyÌ, bo rycerzyk zawsze zdobywa cele, które atakuje, gdy¿ tak go wychowano, i tak wychowywano jego przodków jako przedstawicieli klasy rz¹dz¹cej. Niemniej tak ich te¿ wychowywano, ¿e jeœli rycerz nie potrafi zdobyÌ wyznaczonego do atakowanie celu, to strzela sobie w ³eb, co te¿ Werter czyni, bo wybranka jego serca jest strasznie nieu¿yta i nie zamierza rozstawaÌ siê z mê¿em.
    Z kolei MÂłynarczyk wykreowany przez Wilhelma Millera w cyklu wierszy, ktĂłre Franciszek Schubert wykorzystaÂł w cyklu pieÂśni PiĂŞkna MÂłynarka nie ma niczego wspĂłlnego z MÂłodym Werterem. Có¿ z tego, Âże popeÂłnia samobĂłjstwo z powodu jakiegoÂś prostaka, ktĂłry obsÂłuÂżyÂł cieleÂśnie, ale juÂż nie intymnie MÂłynarkĂŞ; zgodnie z sugestiami przyjació³ pewnego malarza ze znanego wierszyka StanisÂława Boya ÂŻyleĂąskiego o marudnej Pani Stefani, ktĂłra nie chciaÂła ulec owemu malarzowi akurat wtedy, gdy miaÂł na niÂą wyjÂątkowÂą chrapkĂŞ:

    MĂłwili mu przyjaciele:
    ÂŻe teÂż z ciebie takie ciele!
    Bo z KobietÂą trzeba twardo,
    A nie ciaĂŚkaĂŚ siĂŞ z pulardÂą!!!

    Damsko-mĂŞski zwiÂązek MyÂśliwego i MÂłynarki to caÂłkowita antyteza miÂłoÂści romantycznej gloryfikowanej przez romantycznych kaznodziejĂłw. ProszĂŞ siĂŞ bliÂżej zapoznaĂŚ z pieÂśniÂą "MyÂśliwy". Có¿ to za antyromantyczny ordynarny i prostacki typ! Warto siĂŞ rĂłwnieÂż zapoznaĂŚ z pieÂśniÂą "ZazdroœÌ i duma". Có¿ moÂże byĂŚ romantycznego z nagÂłym pĂłjÂściem na caÂłoœÌ z niedogolonym ordynarnym prostakiem, i to na oczach caÂłej lokalnej spoÂłecznoÂści, z maÂłymi dzieĂŚmi w³¹cznie? Nic zatem dziwnego, Âże MÂłynarczyk targn¹³ siĂŞ na Âżycie, ale nie dlatego, Âże MÂłynarka wybraÂła mĂŞÂżczyznĂŞ jeszcze bardziej niÂż on romantycznego. Nie z tej przyczyny, tylko poniewaÂż wyszedÂł na ÂżaÂłosnego i Âśmiesznego gÂłupca przed ca³¹ spoÂłecznoÂściÂą, ktĂłra wczeÂśniej widziaÂła jak adorowaÂł swojÂą dziewczynĂŞ niemal jak ÂświĂŞtÂą, a ona mu taki numer wywinĂŞÂła. Swoim zachowaniem naruszyÂła jego najbardziej podstawowe dobra osobiste, godnoœÌ i wraÂżliwoœÌ, a nie wybuja³¹ pychĂŞ. NajwyraÂźniej Wilhelm Miller zakpiÂł sobie z zakÂłamanych romantycznych kaznodziei adorowanych i wychwalanych na eleganckich salonach Ăłwczesnej Europy. ZakpiÂł sobie wÂłaÂśnie z tej postaci romantyzmu, ktĂłrÂą lansowali jego uznani europejscy Guru. WczeÂśniej jednak w wierszu wykorzystanym w pieÂśni "Âłzy deszczu" przedstawiÂł przez jaki zmanierowany romantyzm byÂł ubezwÂłasnowolniony Bohater. TyleÂż to jest piĂŞkne, co bezsensowne; dokÂładnie takie, jak ten oficjalny romantyzm kreatorĂłw europejskiej kultury z poczÂątku XIX wieku,ktĂłry przedstawiÂł autor publikacji, na ktĂłrÂą siĂŞ powoÂłujĂŞ. Wprawdzie MÂłynarczyk prĂłbuje siĂŞ siĂŞ wyzwoliĂŚ z tego romantycznego ob³êdu, o czym jest pieϝ "Przerwa", d¹¿¹c do bardziej naturalnych zachowaĂą obserwowanych w przyrodzie, ale z uzaleÂżnieĂą tak szybko siĂŞ nie wychodzi. Zachowania MÂłynarczyka dla gorÂącokrwistej dziewczyny, ktĂłrÂą adoruje, sÂą po g³êbszym zastanowieniu absurdalne i irytujÂące. Jej cielesnoœÌ ostro upomina siĂŞ o swoje prawa, rodzice akceptujÂą narzeczonego, bo jest bardzo dobrym czeladnikiem zapowiadajÂącym siĂŞ na bardzo dobrego mÂłynarza, kocha ich cĂłrkĂŞ z wzajemnoÂściÂą, jest skromny, nie ugania siĂŞ za innymi dziewczynami. JeÂśli pĂłjdzie do nich i poprosi o jej rĂŞkĂŞ to przecieÂż mu jej nie odmĂłwiÂą, a w przyszÂłoÂści zostanie wÂłaÂścicielem caÂłego mÂłyna. No to na co jeszcze czeka? NiechÂżeÂż jak najszybciej bĂŞdzie Âślub, po nim uciechy ÂłoÂża, po nich nadzieja przyjÂścia na Âświat pierwszego dziecka, porĂłd, a po nim drugie dziecko, trzecie, czwarte, a moÂże i piÂąte, i stopniowo Âżycie zacznie pÂłyn¹Ì jak rzeka we wÂłaÂściwym korycie wyznaczonym przez los i Boga. A narzeczony ciÂągle wszystko komplikuje, wydziwia, wstrzymuje, gdy tymczasem Âżycie jest takie proste i oczywiste. Niechybnie wszystkiemu winne sÂą te przeklĂŞte jakieÂś ksiĂŞgi, ktĂłrymi siĂŞ tak zaczytuje, aÂż ma ob³êd w oczach!
    No a sam Franciszek Schubert? Czy on miaÂł w swoich zachowaniach cokolwiek z MÂłodego Wertera? A gdzieÂż tam! Jeden z wydawcĂłw jego dzieÂł zaintrygowany tym, Âże geniusz romantycznej, a wiĂŞc teÂż miÂłosnej pieÂśni wobec kobiet byÂł bardzo oficjalny, a jego zachowanie u niejednej pani lubiÂącej mĂŞskÂą adoracjĂŞ mogÂło byĂŚ odbierane jako niegrzeczne zapytaÂł Go w czasie pewnej przechadzki: - Czy Pan w ogĂłle kiedykolwiek byÂł zakochany? - AleÂż oczywiÂście, Âże tak - tylko jakÂą przyszÂłoœÌ mĂłgÂłbym zapewniĂŚ mojej narzeczonej, gdyby zostaÂła mojÂą ÂżonÂą jako biedny nauczyciel -odpowiedziaÂł - zatem zgodziliÂśmy siĂŞ z niÂą, Âże lepiej bĂŞdzie, jeÂśli zostanie ÂżonÂą kogoÂś znacznie zamoÂżniejszego ode mnie. Nic dodaĂŚ, nic uj¹Ì: to nie byÂł MÂłody Werter. PoniewaÂż ludzie o podobnych charakterach, pozycji materialnej i spoÂłecznej garnÂą siĂŞ do siebie, moÂżna sÂądziĂŚ, Âże wielu jego przyjació³ z wiedeĂąskiej bohemy byÂło jemy podobnych, a tworzona przez nich romantyczna sztuka byÂła odmienna od tej lansowanej przez Ăłwczesnych romantycznych kaznodziei, celebrytĂłw i guru brylujÂących na najbardziej znanych europejskich salonach i zapraszanych do alkĂłw najbardziej fascynujÂących kobiet tamtej epoki. Potwierdzeniem tego poglÂądu niech bĂŞdzie fakt, iÂż po wysÂłaniu przez Franciszka Schuberta do Johanna Wolfganga Goethego nut pieÂśni z tekstem wiersza "KrĂłl olch" odpowiedÂź oczywiÂście nie zostaÂła wysÂłana. A kimÂżeÂż dla uwielbianego wĂłwczas przez elity poety byÂł jakiÂś tam Franciszek Schubert! No i ta sytuacja lekcewaÂżenia trwa po prawdzie aÂż po dzieĂą dzisiejszy. JeÂśli jakiÂś wspó³czesny polski krytyk muzyczny dla swoich czytelnikĂłw pisze wypracowanie na temat znanej opery Mozarta, ktĂłrej libretto oparte jest na bardzo znanym i uznanym w europejskiej i Âświatowej kulturze dziele literackim, to jest bardzo kompetentny. Po prostu korzysta z bardzo dobrych tÂłumaczeĂą dokonanych kiedyÂś przez doÂświadczonych literatĂłw. JeÂśli natomiast ten sam krytyk zabiera siĂŞ za komentowanie wykonania pieÂśni Franciszka Schuberta w jĂŞzyku niemieckim, to czĂŞsto wyczytujemy roÂżne niesamowitoÂści.

[bartus]

muzycznezacisze.

Najpierw sie przedstaw.
Wystarczy jedno zdanie.
Tutaj mamy takie zwyczaje.

[muzycznezacisze]

Informacje o mnie i przedsiĂŞwziĂŞciu, w ktĂłrym uczestniczĂŞ znajdujÂą siĂŞ pod linkiem
 http://salonik.wer.pl

[suÂłek]

Panie Piotrze. ProszĂŞ napisaĂŚ o sobie chociaÂżby w skrĂłcie to o czym pisaÂł Pan do naszej Schubertiady. Zapewniam Pana, Âże zaskarbi Pan sobie sympatiĂŞ nas wszystkich i przyjmiemy Pana jak brata. Jest taki wÂątek "Przedstawmy siĂŞ"

[muzycznezacisze]

BĂŞdĂŞ PaĂąstwu niezmiernie wdziĂŞczny za pomoc w utworzeniu grupy dyskusyjnej, ktĂłrÂą ja najchĂŞtniej bym nazwaÂł "Wychowanie sentymentalne" i przeniesienie do niej moich dotychczasowych  wÂątkĂłw. Jako nowicjusz trochĂŞ siĂŞ na razie gubiĂŞ na forum. Przez wychowanie sentymentalne rozumiem wspó³istnienie literatury i muzyki ró¿nych gatunkĂłw, ktĂłre sÂłu¿¹ owemu wychowaniu. Mam nadziejĂŞ, Âże pani Dorota Sok teÂż siĂŞ wtedy w³¹czy do dyskusji, poniewaÂż jest to teÂż Jej pasja, komponuje utwory rĂłwnieÂż rozrywkowe, a ja JÂą niekiedy wspieram poetycko w tych dziaÂłaniach.

DziĂŞkujĂŞ!

[bartus]

BĂŞdĂŞ PaĂąstwu niezmiernie wdziĂŞczny za pomoc w utworzeniu grupy dyskusyjnej, ktĂłrÂą ja najchĂŞtniej bym nazwaÂł "Wychowanie sentymentalne" i przeniesienie do niej moich dotychczasowych  wÂątkĂłw. Jako nowicjusz trochĂŞ siĂŞ na razie gubiĂŞ na forum. Przez wychowanie sentymentalne rozumiem wspó³istnienie literatury i muzyki ró¿nych gatunkĂłw, ktĂłre sÂłu¿¹ owemu wychowaniu. Mam nadziejĂŞ, Âże pani Dorota Sok teÂż siĂŞ wtedy w³¹czy do dyskusji, poniewaÂż jest to teÂż Jej pasja, komponuje utwory rĂłwnieÂż rozrywkowe, a ja JÂą niekiedy wspieram poetycko w tych dziaÂłaniach.

DziĂŞkujĂŞ!

Wybacz panie Piotrze, ale temat watku brzmi jak temat wypracowania maturalnego.
Czyli po prostu nikt nic nie wie o co chodzi.
Moze jeszcze pare zdan wytlumaczenia naprowadzi mnie na trop.

PS.
"..Sentymentalne.." kojarzy mi sie z czyms negatywnym (I am afraid.)

[muzycznezacisze]

PozwolĂŞ sobie na cytacik z Wikipedii:

"Sentymentaliœci w centrum zainteresowania stawiali cz³owieka i jego uczucia, skupiali siê na indywidualizmie, wnêtrzu. Uwa¿ali, ¿e cz³owiek w procesie cywilizacji utraci³ podstawowe wartoœci, dlatego propagowali powrót do natury. Metody poznawania œwiata wed³ug nich to: empiryzm i sensualizm. Dzie³o sztuki, zgodnie z zasadami kierunku, powinno mówiÌ o uczuciach, psychice cz³owieka i prze¿ywanych przez niego emocjach. Dla nurtu typowe by³y gatunki: sielanka, powieœÌ sentymentalna. G³ówni przedstawiciele w Europie to Jean Jacques Rousseau, Laurence Sterne; w Polsce: Franciszek Karpiùski i Franciszek Dionizy KniaŸnin."

CzÂłek czÂłekowi nie jednaki i dla mnie czÂłowiek sentymentalny to opanowany co najwyÂżej smuteczkiem, ale juÂż na pewno nie smutkiem, a tym bardziej smuciskiem.

[Mozart]

Panie Piotrze, gratulujê inicjatywy. Tak g³êboko analityczne z punktu widzenia literackiego i cokolwiek nieco niekonwencjonalne spojrzenie na Die schÜne Mßllerin Mßllera/Schuberta zwraca moj¹ uwagê. Mit romantycznego poety, narodowego wieszcza, artystyczno-filozoficznego guru (autorytetu), "Kaznodziei" le¿y ju¿ od licealnych czasów w krêgu moich zainteresowaù.

[aro 59]

Witam Piotrze.
Zgadzam siĂŞ z TobÂą, Âże
za maÂło we wspó³czesnej edukacji „wychowania sentymentalnego”,
a ja nawet uwaÂżam, Âże
w ogĂłle jest zminimalizowane wychowanie humanistyczne spoÂłeczeĂąstwa.
DziÂś, dla celĂłw cywilizacji technicznej nastÂąpiÂło przeksztaÂłcenie nauki,
która s³u¿y³a kiedyœ równie¿ do rozwoju humanistycznego, w ga³¹Ÿ przedsiêbiorczoœci, a
ksztaÂłcenie czÂłowieka jest zorientowane tylko na zewnĂŞtrzne cele, i zostaÂło zredukowane do
formowania wymiernych kompetencji, umiejĂŞtnoÂści i kwalifikacji.
PoszukujÂąc treÂści humanistycznych, nieprzygotowany czÂłowiek, otwiera telewizjĂŞ, a
tam znajduje tylko seriale i filmy, w ktĂłrych jest tylko faÂłsz, kÂłamstwo i oszukiwanie.
I tym "ubogaca" swoj¹ duchowoœÌ.
Doprowadza to wszystko do
radykalnego egoizmu jednostki (i nawet spoÂłeczeĂąstw) i do zahamowania duchowego rozwoju.

[TeresaGrob]

Przepraszam, ¿e dopiero teraz w³¹czam siê do tej ciekawej dyskusjii.Elektryka mi wysiad³a>(
To co napisaÂłeÂś Piotrze to chyba najwaÂżniejsze w osobowoÂści Schuberta.
Okreœla go siê g³ównie jako :"romantycznego" spiewaka.Oczywiœcie!.Ale to ,¿e zrozumia³ na czym polega tzw."proza ¿ycia"
Na czym polegajÂą "prawa natury"??TÂą wiedzĂŞ przypÂłaciÂł zdrowiem.Czy "MyÂśliwy" to Brugmannn??(m¹¿ Teresy Grob)Moim zdaniem tak.Ale oczywiÂście mogĂŞ siĂŞ myliĂŚ!Jego okreÂślona przez przyjaciela "paÂłajÂąca zmysÂłowoœÌ" jest romantyczna  czy nie?? proszĂŞ o opinie!

[muzycznezacisze]

SÂądzĂŞ, Âże wci¹¿ jest otwarty temat "Franciszek Schubert, a kobiety". To, Âże byÂł wobec dan powÂściÂągliwy w prawieniu im komplementĂłw i "caÂłowaniu po rÂączkach z wylaniem" wcale nie przeczy temu, Âże wiele paĂą i panienek najprawdopodobniej siĂŞ w nim kochaÂło, najczĂŞÂściej podobnie wraÂżliwych i powÂściÂągliwych jak On, bo wraÂżliwcy lgnÂą do wraÂżliwcĂłw, ale dzieje siĂŞ to w skrytoÂści ducha, Âżeby drugiemu czÂłowiekowi nie mÂąciĂŚ w Âżyciu. Na portrecie wykonanym przez jego przyjaciela przedstawiajÂącym szesnastoletniego mÂłodzieĂąca ma urodĂŞ Efeba, w ktĂłrym Âżadna wraÂżliwa panienka nie jest w stanie siĂŞ nie zakochaĂŚ.  http://salonik.wer.pl/zycie.htm
Na portretach ze znacznie póŸniejszych lat widaÌ niestety piêtno choroby, której siê nabawi³ w przybytku Wenery, który odwiedzi³ za namow¹ przyjació³. Wed³ug niektórych biografów zdarzy³o siê to mu tylko jeden raz, ale niestety o jeden raz za du¿o.

[TeresaGrob]

MoÂże Schubert nie tyle byÂł powÂściÂągliwy w stosunku do kobiet, ile byÂł czÂłowiekiem
chorobliwie nieœmia³ym i nie potrafil lekko i dowcipnie rozmawiaÌ z dziewczêtami. Jednoczeœnie jesteœ chyba jedynym, który uwa¿a,¿e by³ podobny do Efeba. Jest na ogó³ opisywany jako ma³y, gruby i niezgrabny i tu syfilis chyba nie ma nic do rzeczy.
Nie moÂżemy teÂż zapomnieĂŚ o jego sytuacji spoÂłecznej.ByÂł biedny, bez posady i perspektyw.JednoczeÂśnie (podobnie zresztÂą jak
Chopin czy Beethoven)nie wyobra¿a³ sobie jakiegoœ powa¿niejszego zwi¹zku z kobiet¹ z tzw."gminu".Jego romans z Josepha Pocklhofer, s³u¿¹c¹ w zamku Esterhazych zosta³ wkrótce zakoùczony. ChoÌ zdaje siê ¿e Josephie musia³o na nim zale¿eÌ skoro przyjecha³a za nim do Wiednia.
Do dzisiaj bardzo Âżywa jest dyskusja co do homoseksualizmu kompozytora.WystÂąpiÂł z takÂą tezÂą amerykaĂąski muzykolog Maynard Solomon.JeÂśli pamiĂŞtacie film PolaĂąskiego "ÂŚmierĂŚ i dziewczyna"to bohaterka traktuje to jako rzecz pewnÂą.
Argumenty Solomona s¹ jednak bardzo w¹t³e, opieraj¹ siê na jednym zdaniu z listu przyjaciela.Obecnie g³ówn¹ oponentk¹ w tej kwestii jest kanadyjka Rita Steblin.Ona z kolei usi³uje udowodniÌ mi³oœÌ Schuberta do ksiê¿niczki Esterhazy.Opiera siê przy tym te¿ na bardzo chwiejnych spekulacjach.Obecnie "dyskusja" z braku dowodów przenios³a siê na p³aszczyznê prywatn¹.Salomon jest okreœlany jako nieuk nie znaj¹cy nawet dobrze niemieckiego, a Ritê Steblin okreœla sie jako homofobkê.Zabawni ci uczeni czasem

[bartus]

Ciekawe rzeczy wypisujesz Agnieszko.

[TeresaGrob]

Ciekawe rzeczy piszesz czy bzdury wypisujesz? bo nie rozumiem.

[bartus]

Powinnas bardziej  skoncentrowac sie na "ciekawe".
Chyba, ze wolisz na "wypisujesz".
Twoj wybor.