Muzyka francuska

[Aleksias]

Ginette Neveu - dziewczyna, ktĂłra pokonaÂła Ojstracha
16-latka wygraÂła ze 180 uczestnikami. Ojstrach miaÂł wtedy 27 lat. ByÂł drugi...


Chausson - Poeme. Tylko mgnienie - jak bÂłysk sÂłoĂąca zza chmur...
https://www.youtube.com/watch?v=ThHPPOoSAwQ

Tu ca³oœÌ z p³yty. Z London Philharmonia Orchestra i Issay Dobrowen, 1946 r.
https://www.youtube.com/watch?v=7Kce-iQHts0

[Mozart]

Kolejny 14 lipca - zatem nie moÂże nas zabrakn¹Ì na tym wÂątku 

Polecam transmitowany przez Dwójkê i telewizjê France 2 wielki koncert odbywaj¹cy siê na Polach Marsowych. Wœród tegorocznych gwiazd Lang Lang, Joyce DiDonato czy Gautier Capuçon.

Ca³oœÌ rozpocz¹³, tak jak rok temu, Marsz Rakoczego z Potêpienia Fausta (La damnation de Faust) Berlioza:

https://www.youtube.com/watch?v=JYh6WwNrhc4

[Mozart]

Opera Paryska serwuje nam w tym sezonie najnowszÂą inscenizacjĂŞ opery KrĂłl Artur (Le Roi Arthus) Ernesta Chaussona, ktĂłrej premiera odbyÂła siĂŞ w 1903 r. StanowiÂła ona swoistÂą odpowiedÂź sztuki francuskiej na muzykĂŞ Wagnera, ktĂłra podbijaÂła wĂłwczas EuropĂŞ. Warto dodaĂŚ, Âże autorem libretta, opartego oczywiÂście o ÂśredniowiecznÂą legendĂŞ, jest - wzorem mistrza z Bayreuth - sam kompozytor.

Trzeba w tym miejscu wspomnieĂŚ, Âże operĂŞ o takim samym tytule - King Arthur - skomponowaÂł 3 stulecia wczeÂśniej Henry Purcell. Chyba nie dziwi nas to brytyjsko-francuskie czerpanie z arturiaĂąskich inspiracji 

Wersja audio KrĂłla Artura, ParyÂż 2015:

http://www.dailymotion.com/video/x2uf9qd

[Aleksias]

Kolejny 14 lipca - zatem nie moÂże nas zabrakn¹Ì na tym wÂątku 

Polecam transmitowany przez Dwójkê i telewizjê France 2 wielki koncert odbywaj¹cy siê na Polach Marsowych. Wœród tegorocznych gwiazd Lang Lang, Joyce DiDonato czy Gautier Capuçon.

Ca³oœÌ rozpocz¹³, tak jak rok temu, Marsz Rakoczego z Potêpienia Fausta (La damnation de Faust) Berlioza:

https://www.youtube.com/watch?v=JYh6WwNrhc4

Encore - Vive la France Oby Marsylianka nigdy nie zamilkÂła! A tak wyglÂądaÂły (i brzmiaÂły) w zeszÂłym roku feu d'artifice:
https://www.youtube.com/watch?v=qeBJJhBwoiA

[Mozart]

Tegoroczny pokaz byÂł chyba rekordowy, trwaÂł co najmniej 3 kwadranse 

Ciekawy jestem, kto musiaÂłby wystÂąpiĂŚ u nas z okazji 11 listopada lub 3 maja, Âżeby zebraĂŚ choĂŚ poÂłowĂŞ tego 0,5-milionowego tÂłumu, ktĂłry zgromadziÂł siĂŞ przed wie¿¹ Eiffla 

Debussy, La Mer (Morze), najbarwniejszy utwĂłr przeÂłomu wiekĂłw. Dialogue du vent et de la mer, jak sam napisaÂł kompozytor. I nie ma w tym krzty pychy, Klaudiusz nadaje tu na tych samych falach...

Aszkenazy & Cleveland
https://www.youtube.com/watch?v=FOCucJw7iT8

[TeresaGrob]

CaÂły wczorajszy koncert:

https://youtu.be/-LJ8SkIckAw

ByÂła transmisja w  DwĂłjce?? A ja sie mĂŞczyÂłam przez internet

[Mozart]

Agnieszko, ja oglÂądaÂłem przez internet sÂłuchajÂąc jednoczeÂśnie transmisji w DwĂłjce (ktĂłra miaÂła ciut lepszÂą jakoœÌ dÂźwiĂŞku)   

27-letni Haydn skomponowaÂł swojÂą pierwszÂą (bÂądÂź pierwszÂą zachowanÂą do dziÂś) symfoniĂŞ, 27-letni Mozart - WielkÂą MszĂŞ c-moll, zaÂś 27-letni Schubert - kwartet smyczkowy Rosamunde.

Hektor Berlioz, koĂączÂąc swĂłj 27. rok Âżycia stworzyÂł i zaprezentowaÂł (grudzieĂą 1830 r.) jeden z - jak siĂŞ póŸniej okazaÂło - najwaÂżniejszych utworĂłw symfonicznych z dziejach muzyki, Symphonie fantastique. WspominaliÂśmy o niej kiedyÂś (legendarne sÂłowa Beaty, ktĂłre padÂły w kontekÂście tego dzieÂła: ÂŽivot je èudo pamiĂŞtam do dziÂś  ), ale w tym wykonaniu jeszcze tu jej nie sÂłuchaliÂśmy.

Orchestre RĂŠvolutionnaire et Romantique, John Eliot Gardiner - Berlioz Rediscovered.

V Songe d'une nuit de sabbat
https://www.youtube.com/watch?v=flxzyy9JzIA

Rewolucyjna jest tu nie tylko sama treœÌ jêzyka muzycznego czy epicko-dŸwiêkowa programowoœÌ. Moim zdaniem geniuszu Berlioza dowodzi w pierwszej kolejnoœci osza³amiaj¹co nowatorska instrumentacja - przez wiele dekad niektóre po³¹czenia brzmieniowe wci¹¿ tr¹ci³y niemal o awangardê.

Obsada orkiestry:

15 I skrzypiec – 15 II skrzypiec – 10 altĂłwek – 11 wiolonczel – 9 kontrabasĂłw
   2 flety – 2 oboje – 2 klarnety – 2 fagoty
   2 trÂąbki – 2 kornety – 4 rogi – 3 puzony – 2 tuby
   dzwony – 4 kotÂły – talerze – wielki bĂŞben
   2 harfy

Szkoda tylko, Âże zwiÂązek Hektora z Harriet Smithson, olÂśniewajÂącÂą OfeliÂą z Hamleta i de facto adresatkÂą symfonii okazaÂł siĂŞ na dÂłuÂższÂą metĂŞ zupeÂłnie chybiony...

[Mozart]

PamiĂŞtam, Âże po pierwszym wysÂłuchaniu Symfonii fantastycznej dopadÂła mnie berlioza (berliosis acuta), nie myliĂŚ z boreliozÂą czy berylozÂą. Jak siĂŞ okazaÂło, stan ostry przeszedÂł w stan przewlekÂły (chronica)  

Cykl 6 pieœni Les nuits d'ÊtÊ (Letnie noce) op. 7 do liryk ThÊophilea Gautier zosta³ skomponowany na g³os i fortepian, jednak znacznie czêœciej te miniatury wykonywane s¹ w póŸniejszej wersji z akompaniamentem orkiestrowym (równie¿ autorstwa Berlioza). W ka¿dej pieœni sk³ad instrumentów jest nieco inny i ma du¿e znaczenie - pisaliœmy tu ju¿ o niezwyk³ych w³aœciwoœciach kolorystyczno-brzmieniowych muzyki Hektora. Nie dziwi fakt, ¿e ta mieni¹ca siê ca³¹ palet¹ odcieni partytura zyska³a popularnoœÌ dopiero w XX wieku - czasach postimpresjonizmu.

VĂŠronique Gens & Lionel Bringuier

https://www.youtube.com/watch?v=3HrRrTl88FM

[Mozart]

Orkiestrowy przepych typowy dla Berlioza s³yszymy równie¿ w jego uwerturach. S¹ wœród nich autonomiczne uwertury koncertowe i uwertury operowe, które w odró¿nieniu od w³aœciwych oper wykonywane s¹ bardzo czêsto. Ich struktura jest doœÌ podobna, Berlioz bazuje na silnych kontrastach tematycznych i dynamicznych, wykorzystuje ca³¹ dostêpn¹ w epoce romantycznej obsadê orkiestry symfonicznej, zmodyfikowan¹ formê sonatow¹ wieùczy rozbudowan¹, monumentaln¹ kod¹.

Uwertura do Benvenuto Cellini; Orchestre National de France, John Nelson
https://www.youtube.com/watch?v=jCdCDEIOnDs

Uwertura do BĂŠatrice et BĂŠnĂŠdict; Netherlands Philharmonic Orchestra, Walter Goehr
https://www.youtube.com/watch?v=O26REcznaYU

Uwertura Le Corsaire (Korsarz), poczÂątkowo La tour de Nice, oparta na sztuce Korsarz Byrona; Orchestre de Paris, Paavo Jarvi
https://www.youtube.com/watch?v=i3VsbuPcWXg

Uwertura Le carnaval romain (KarnawaÂł rzymski), najczĂŞÂściej wykonywana, ze sÂłynnym solo roÂżka angielskiego; WDR Sinfonieorchester KĂśln, Jukka Pekka Saraste
https://www.youtube.com/watch?v=g4qZrpGI-fk

Uwertura Waverley, oparta na dziele Waltera Scotta, op. 1 Berlioza - choÌ nie jego pierwsza uwertura (wczeœniej podj¹³ siê prób skomponowania opery Les francs-juges - partytura pozosta³a nieukoùczona); London Philharmonic Orchestra, Collin Davis
https://www.youtube.com/watch?v=sqi5utCshJM

[Mozart]

Widowiskowy, francuski barok 

Jean-Féry Rebel (1666 - 1747), uczeñ Lully'ego, pod koniec ¿ycia skomponowa³ swoje najs³ynniejsze dzie³o - muzykê baletow± ¯ywio³y (Les Élémens). W Chaosie niektórzy dopatruj± siê pierwszego klastera w dziejach muzyki europejskiej.

Reinhard Goebel, Musica Antiqua KĂśln
https://www.youtube.com/watch?v=dnlaCenlNHk

[fille007]

Orkiestrowy przepych typowy dla Berlioza sÂłyszymy rĂłwnieÂż w jego uwerturach.

W tym miejscu przypomniaÂł mi siĂŞ satyryczny obrazek Andreasa Geigera z 1846 roku ukazujÂący wÂłaÂśnie to "orkiestrowe rozdĂŞcie" Berlioza  :

http://expositions.bnf.fr/berlioz/borne/caricature/images/150.jpg

PamiĂŞtam, Âże po pierwszym wysÂłuchaniu Symfonii fantastycznej dopadÂła mnie berlioza (berliosis acuta)

Jako ciekawostkĂŞ dodajmy jeszcze, Âże Berlioz dla muzyki porzuciÂł medycynĂŞ

[Mozart]

Odpocznijmy nieco od wielkiej orkiestry romantycznej 

Jednym z najs³ynniejszych francuskich gambistów by³ uczeù J. B. Lully'ego, Marin Marais. Dzia³a³ na dworze w Wersalu. Jego subtelna, niemal introwertyczna twórczoœÌ na violê da gamba kontrastuje z barokow¹ ilustracyjnoœci¹ oper (m.in. Alcyone).

https://www.youtube.com/watch?v=xQnye15bYhM

[Mozart]

Ró¿norodnoœÌ muzyki francuskiej jest wprost nieskoĂączona 

Ostatnio wpad³a mi do rêki œwietna p³yta Regine Crespin, na której obok wspomnianych Les nuits d'ÊtÊ Berlioza znalaz³ siê równie¿ Ravelowski cykl Szeherezada (SchÊhÊrazade) do s³ów poematu Tristana Klingsora. Ravel zosta³ zainspirowany przez Rimskiego-Korsakowa, autora poematu symfonicznego o tym samym tytule. Pocz¹tkowo planowa³ napisanie opery - ostatecznie ukoùczy³ jedynie uwerturê, a kilka lat póŸniej (1904 r.) - 3 utwory na g³os i orkiestrê, bajecznie barwn¹ i zró¿nicowan¹ brzmieniowo. Jest tu wszystko co najpiêkniejsze w muzyce francuskiej prze³omu wieków.

Czarodziejski flet nie jednego ma autora! 

Asie- Le flûte enchantĂŠe (Czarodziejski flet) - L'indiffĂŠrent (ObojĂŞtny)

https://www.youtube.com/watch?v=0eEYlRVTgKo

[Aleksias]

https://www.youtube.com/watch?v=SIxOl1EraXA

Francjo, sercem jesteÂśmy z TobÂą...
(*)

[Mozart]

Berlioz, Requiem

https://youtube.com/watch?v=ReWeRBw7KG8