Pro musica antiqua - czyli kÂącik muzyki dawnej

[Mozart]

Przepiekna muzyka Leopolda!!

Oto wiêc po³¹czenie si³ LEOPOLDA Stokowskiego (& jego New Philharmonia Orchestra) i Antonio VIVALDIEGO - koncert Zima z op. 8.

Nagranie z 1967 r. Jak wiele wydarzyÂło siĂŞ od tamtego czasu w zakresie wykonawstwa muzyki dawnej.

http://www.youtube.com/watch?v=dFZWFrD3wYc

[bartus]

Oto wiêc po³¹czenie si³ LEOPOLDA Stokowskiego (& jego New Philharmonia Orchestra) i Antonio VIVALDIEGO - koncert Zima z op. 8.

Nagranie z 1967 r. Jak wiele wydarzyÂło siĂŞ od tamtego czasu w zakresie wykonawstwa muzyki dawnej.

http://www.youtube.com/watch?v=dFZWFrD3wYc

Jest VIVALDI.
Jest SKRZYPEK (jak zwykle anonimowy)
Jest ORKIESTRA.
A gdzie jest STOKOWSKI?

Chyba, machajac rekami, odfrunal.

[Mozart]

Jest SKRZYPEK (jak zwykle anonimowy)

SolistÂą jest znany Mr Bean. Hugh Bean.

Tu w dziele R. V. Williamsa (na marginesie wÂątku):
http://www.youtube.com/watch?v=a_JCvL1jVeM

A propos Stokowskiego, pewnie znacie jego sÂłynnÂą transkrypcjĂŞ Bachowskiej Toccaty i Fugi d-moll.
http://www.youtube.com/watch?v=ax9C29_Gcms

[Mozart]

Cofnijmy siĂŞ w do poczÂątkĂłw baroku, do czasĂłw Claudio Monteverdiego, ktĂłry uwaÂżany jest za jednego z najwybitniejszych reformatorĂłw sztuki dÂźwiĂŞku. Rewolucyjne Nieszpory Maryjne (Vespro della Beata Vergine) - syntezĂŞ sacrum i profanum - skomponowaÂł w 1610 r. SÂą najwiĂŞkszym dzieÂłem sakralnym przed pasjami i oratoriami Bacha.

Ewa Obniska: "Jest to muzyka wizjonerska, jakiej nie napisaÂł Âżaden kompozytor w tamtych czasach, takÂże Monteverdi nie stworzyÂł potem podobnie wielostronnego, zró¿nicowanego, genialnego w swej wynalazczoÂści dÂźwiĂŞkowej dzieÂła religijnego. Podobnego dzieÂła – zarazem monumentalnego i autentycznie intymnego, ³¹czÂącego subtelny liryzm z wystawnym splendorem i okazaÂłoÂściÂą, mistycznÂą inspiracjĂŞ z gorÂącÂą zmysÂłowoÂściÂą - nie ma zresztÂą w caÂłym baroku".

Kaplica PaÂłacu w Wersalu. Spektakl reÂżyseruje sir J. E. Gardiner.
https://www.youtube.com/watch?v=S99FCAFNgaA

[Mozart]

Arcydzie³ doszukamy siê w czasach jeszcze wczeœniejszych. Mistrzami renesansowej polifonii byli kompozytorzy franko-flamandzcy, wywodz¹cy siê z trzech szkó³ niderlandzkich. Pierwszym z wielkich by³ Guillaume Dufay, przedstawicielem tzw. drugiej szko³y by³ zaœ Johannes Ockeghem. To, co czynili oni z wielog³osowym œpiewem a capella po prostu zniewala - warto s³uchaj¹c tej szczególnej muzyki wpatrywaÌ siê w pe³n¹ kontrapunktycznych sztuczek partyturê zapisan¹ zgodnie z zasadami notacji menzuralnej. D¹¿eniem kolejnych pokoleù polifonistów by³o uproszczenie, wyrazistoœÌ wypowiedzi, linearnoœÌ/p³ynnoœÌ i sublimowanie ekspresji, najczêœciej o mistycznym charakterze, wyp³ywaj¹cej z przewa¿nie liturgicznego tekstu (msza, motet). Pozwala to uznawaÌ póŸniejsze dzie³a za niemal¿e melodyjne - nie jest to jednak melodyjnoœÌ wynikaj¹ca ze stosunków tonalnych systemu dur-moll, gdy¿ renesansowa twórczoœÌ bazuje na "czystych", niechromatycznych skalach koœcielnych/modalnych - doryckiej, joùskiej, lidyjskiej itd.

Jednym z najwiĂŞkszych arcydzieÂł renesansu jest wyrafinowana kontrapunktycznie i rytmicznie (Credo!) Missa Prolationum Johannesa Ockeghema, ktĂłry w swoich mszach (skomponowaÂł pierwsze zachowane do dziÂś Requiem) rozwijaÂł m.in. technikĂŞ imitacji.

https://www.youtube.com/watch?v=P-gGwzFLFKI

Dowodem kunsztu Ockeghema jest kanon Deo gratias na - uwaga - 36 gÂłosĂłw! SÂą one jednak podzielone na 4 chĂłry. Sami spĂłjrzcie - muzyka XV w. moÂże byĂŚ niezwykle efektowna 

https://www.youtube.com/watch?v=91jag9yqiqE

wersja peÂłna
https://www.youtube.com/watch?v=rzBhYMvnMKQ

[Mozart]

Dla mnie najwiêkszym geniuszem tamtej epoki by³ jednak wzmiankowany niegdyœ na w¹tku francuskim ksi¹¿ê renesansowej polifonii Josquin des Prez, najwybitniejszy przedstawiciel ostatniej szko³y niderlandzkiej. Na prze³omie XV i XVI w. zdoby³ ogromn¹ popularnoœÌ, by³ kompozytorem uwielbianym przez Marcina Lutra. Osi¹gn¹³ niespotykan¹ wczeœniej klarownoœÌ formy i szlachetnoœÌ brzmienia. Zachwycaj¹ca jest moim zdaniem dostrzegalna w jego mszach i motetach synteza s³owa i dŸwiêku. Przywo³a³bym nieœmia³o cytowane ju¿ na forum okreœlenie "konserwatywny rewolucjonista - rewolucyjny konserwatysta". Udoskonalaj¹c polifoniczne œrodki wyrazowe Josquin wypowiedzia³ w swej muzyce to, czego nie s³ysza³ nikt przed nim. Ws³uchajmy siê w wizjonerskie Et incarnatus est ("I przyj¹³ cia³o z Maryi Dziewicy") z Credo mszy Pane lingua. Œpiew staje siê na moment homofoniczny - co symbolizuje akt bosko-ludzkiego wcielenia, inkarnacji, zjednoczenia.

O sÂłynnej Missa pane lingua Piotr Orawski pisaÂł: "StosujÂąc technikĂŞ przeimitowania, renesansowy ksi¹¿ê muzyki zachowaÂł cechy wÂłasnego stylu – przejrzystoœÌ i klarownoœÌ faktury, wewnĂŞtrznÂą dynamikĂŞ formy, rĂłwnowagĂŞ miĂŞdzy uczonoÂściÂą a zmysÂłowoÂściÂą, dbaÂłoœÌ o wyraÂżany muzykÂą sens s³ów. OpozycjÂą imitacji syntaktycznej – wbrew zaÂłoÂżeniom tylko pozornÂą – byÂła uroda brzmienia mszy Josquina. Przy tak ÂścisÂłych zaÂłoÂżeniach techniki polifonicznej wielki mistrz stylu renesansu osiÂągn¹³ bowiem niewiarygodnÂą harmoniĂŞ akordĂłw. [...] Wystarczy posÂłuchaĂŚ dwĂłch tylko fraz z Gloria: Laudamus te, adoramus te [Chwalimy CiĂŞ, wysÂławiamy CiĂŞ], by zrozumieĂŚ fenomen tego brzmienia. [...] PowiÂązanie ÂścisÂłej techniki polifonicznej z urodÂą brzmienia zmysÂłowego jest jednÂą z wielkich tajemnic muzyki. Jak to jest, Âże „matematycznie” doskonaÂła konstrukcja jest zarazem ÂźrĂłdÂłem piĂŞkna, ktĂłre sprawia nam tak wiele przyjemnoÂści?"

W poczÂątkowych fragmentach (pierwszych minutach) mszy pojawia siĂŞ pewien motyw, ktĂłry stanie siĂŞ jednym z najpopularniejszych w nastĂŞpnych stuleciach, zwÂłaszcza w twĂłrczoÂści Mozarta (wracaÂł do niego wielokrotnie, choĂŚby w symfonice i dzieÂłach wokalnych). Oto mini-zagadka - o ktĂłry motyw chodzi i w ktĂłrym miejscu mszy siĂŞ pojawia? Czekam na propozycje 

https://www.youtube.com/watch?v=3SH3drDXE8M

Motet Ave Maria
https://www.youtube.com/watch?v=LUAgAF4Khmg

[Aleksias]

Po wakacyjnej przerwie, najpierw pozwolĂŞ sobie zamieÂściĂŚ trochĂŞ piĂŞknej muzyki na smutnÂą okazjĂŞ.

Jacob Van Eyck, Pavana  Lachrimea. Frans Bruggen i jego czarodziejski flet. Solo

https://www.youtube.com/watch?v=_fI9_1qLXmc


i w duecie - z Gustavem Leonhardtem - Willem de Fesch, Sonata G-dur

https://www.youtube.com/watch?v=NSm0tejTXZg

Goedenacht, Frans.

[Mozart]

Zagadka rozwiÂązana, a niezawodne okazaÂły siĂŞ - nie po raz pierwszy zresztÂą - Kasia i Asia  Bine lucrat, felicitĂŁri!

W ostatniej mszy Josquina (Missa pane lingua), w sekwencji Christe pierwszego ogniwa (Kyrie) pojawia siĂŞ motyw, rozpoczynajÂący siĂŞ sÂłynnym czterodÂźwiĂŞkiem, znanym choĂŚby z finaÂłu ostatniej symfonii Mozarta.

Oto kolejne przykÂłady genialnego zespolenia polifonicznego kunsztu z ekspresjÂą w muzyce Josquina. Jego motety cechujÂą siĂŞ fakturÂą imitacyjnÂą - ich poczÂątki majÂą "fugowany" charakter.

Dominus Regnavit
https://www.youtube.com/watch?v=0lgZH4zwA3w

Jeden z najwaÂżniejszych utworĂłw w twĂłrczoÂści Josquina, Miserere, skomponowany w pierwszych latach XVI w. dla ksiĂŞcia Ferrary.
https://www.youtube.com/watch?v=p6pBEHBXmKk

[Aleksias]

Zagadka rozwiÂązana, a niezawodne okazaÂły siĂŞ - nie po raz pierwszy zresztÂą - Kasia i Asia  Bine lucrat, felicitĂŁri!

Mersi, a fost o plãcere;)) Czysta radoœÌ s³uchania, muzyka która przep³ywa przez umys³ jak strumieù Ÿródlanej wody, która jest jak zanurzenie siê w takiej wodzie - czystej, jasnej, przeœwietlonej s³oùcem. Josquin naprawdê jest ksiêciem:))

Jeden z najwaÂżniejszych utworĂłw w twĂłrczoÂści Josquina, Miserere, skomponowany w pierwszych latach XVI w. dla ksiĂŞcia Ferrary.
https://www.youtube.com/watch?v=p6pBEHBXmKk

Niebiaùskie harmonie... Przy okazji przypomina siê, ¿e nale¿a³oby Hilliardów osobno wzi¹Ì na tapetê, jako kwartet:)

Ale pracowaÌ siê przy tym nie da, jest totalny odlot i b³ogostan - prze³¹czam na Haydna, czyli proste, radosne, rytmy zachêcaj¹ce do ziemskiej aktywnoœci;)

[fille007]

Sincere Âşi absolut meritate felicitĂŁri Âşi din partea mea - atât cocâºtigĂŁtoarei cât Âşi organizatorului! Mi-a fĂŁcut mare plĂŁcere sĂŁ particip la acest concurs (am decis sĂŁ iau parte datoritĂŁ experienĂžei din timpul "cursului" pe care l-am urmat la thread-ul meu preferat  ).

P.S. Stau ºi mã Întreb unde aÞi ÎnvãÞat atât de bine limba românã?


Adam JarzĂŞbski Chromatica:

http://www.youtube.com/watch?v=W5Alsatxt6M

[Aleksias]

PozostajÂąc nadal pod urokiem ÂświÂątecznych, nastrojowych i refleksyjnych klimatĂłw, przeszÂłam od Bacha do renesansowego ksiĂŞcia:)

Missa L'homme arme super voces musicales. Niezwyk³a mistyczna podró¿, w któr¹ wyprawiaj¹ nas cztery g³osy. Dobrze siê s³ucha patrz¹c na nadchodz¹cy zmierzch, migoc¹ce œwiate³ka na choince, po³yskuj¹c¹ biel za oknem (nareszcie;))
"Inni muzycy robiÂą z nutami to co potrafiÂą, Josquin robi to co chce".
Tallis Scholars i Peter Philips
https://www.youtube.com/watch?v=vC0WpeWSBak

[Mozart]

No to gloria!

Gloria D-dur Vivaldiego
https://www.youtube.com/watch?v=BFYkyW1Palg

Gloria G. F. Haendla (prawdopodobnie)
https://www.youtube.com/watch?v=h6tkIgsUS8Y

[xbw]

„Agrippina” Georga Friedricha Händla, polskie prawykonanie z 2014 roku, w caÂłoÂści:

http://ninateka.pl/film/agrippina-georg-friedrich-handel

[xbw]

A tak poza wszystkim – Sandomierz – miejsce przez wielu kojarzone jedynie z telewizyjnym Ojcem Mateuszem – to naprawdĂŞ malowniczo poÂłoÂżone w zakolu WisÂły piĂŞkne zabytkowe miasto, miasto – co tu duÂżo nie mĂłwiĂŚ: nie tylko MikoÂłaja Gomó³ki, ale i metropolia, w ktĂłrej siedzibĂŞ mieli polscy krĂłlowie, a zatem miasto krĂłlewskie! Warto o tym nie zapominaĂŚ i przyjechaĂŚ tam nie jeden raz w odwiedziny….

Ciekawie Sandomierz opisaÂł MiÂłoszewski w "Ziarnie prawdy". PodaÂł teÂż powĂłd, dla ktĂłrego miasto nie zostaÂło zburzone w czasie wojny ani przez NiemcĂłw, ani przez  Rosjan.

[Mozart]

Agostino Steffani - obecnie jedno z najgorĂŞtszych nazwisk w Âświecie muzyki barokowej (w czym duÂża zasÂługa Cecilii Bartoli - patrz: Mission)

Wydano wÂłaÂśnie nowy album z jego operÂą Niobe. Nie jestem fanem wokalu kontratenorĂłw, w tym rĂłwnieÂż Philippe'a Jaroussky'ego - ciekawy jestem btw, jak Ty, Bartku, oceniasz taki typ gÂłosu, w sumie raczej daleki od przewibrowania i "jazgotu w gĂłrnych rejestrach"    Nolens volens muszĂŞ jednak zalinkowaĂŚ tÂą "muzykĂŞ sfer", ÂśpiewanÂą przez jednego z bohaterĂłw - Anfione, krĂłla Teb, z olÂśniewajÂącym akompaniamentem barokowego ensamblu.

https://www.youtube.com/watch?v=_pbb5S19V1g